اقتصاد ۲۴- نوژن اعتضادالسلطنه- نپال طی هفته گذشته درگیر اعتراضات خشونتآمیز بوده است و خشم عمومی از فساد، پارتیبازی و ممنوعیت موقت رسانههای اجتماعی به درگیریهای سراسری تبدیل شده است. این ناآرامیها که عمدتا توسط نسل Z رهبری میشود، منجر به تحولات سیاسی شده که در نهایت به استعفای "کی پی شارما اولی" نخست وزیر نپال منجر شد.
تظاهرکنندگان در جریان اعتراضات خشم خود را نسبت به آقازادهها و خانمهای سیاسی که از آنان تحت عنوان "بچههای اشرافی" یاد میکردند، ابراز داشتند. معترضان این پرسش را مطرح کردند که آیا فرزندان سیاستمداران به دلیل امتیاز به جای سختکوشی، موفق میشوند؟
در قلب این ناآرامیها، سرخوردگی نسلی وجود دارد: علیرغم آن که مردم عادی نپال با بیکاری، افزایش نرخ تورم و فقر گسترده روبهرو بودهاند، فرزندان رهبران سیاسی در رسانههای اجتماعی با خودروهای لاکچری، کیفهای دستی مارکدار و تعطیلات بینالمللی خود خودنمایی میکردند.
معترضان با استفاده از هشتگ #nepokids یا آقازادهها، بسیاری از جوانان خانوادههای بانفوذ را به دلیل قطع ارتباط آنان با واقعیت ملتی که از هر چهار شهروند آن یک نفر زیر خط فقر زندگی میکند، مورد انتقاد قرار میدادند.
بیایید نگاهی دقیقتر داشته باشیم به آقازادهها و خانمهای زادههای نپالی و رخدادهای مرتبط با آنان که باعث ناآرامیهای اخیر در کشور نپال شد.
مرگ دختر ۱۱ ساله
یک رخداد غم انگیز جنبش اعتراضی را در نپال تشدید کرد، زمانی که گفته شد، "اوشا" دختری ۱۱ ساله از یک خانواده فقیر، توسط پسر یک مقام دولتی با خودرو زیر گرفته شده است. مرگ او خشم عمومی را برانگیخت و داستان او به نمادی قدرتمند از چگونگی مصونیت افراد بانفوذ و برخوردار از امتیاز و قدرت تبدیل شد.
خشم عمومی از نمایش زندگی لاکچری ملکه زیبایی در اینستاگرام
"شرینخالا خاتیوادا" دختر شایسته سابق نپال، دختر "بیرود خاتیوادا" وزیر بهداشت سابق نپال در بحبوحه اعتراضات هدف انتقاد قرار گرفت.
این ملکه زیبایی ۲۹ ساله که زمانی مورد تحسین قرار گرفته بود، با پستهای وایرال که سفرهای بینالمللی و سبک زندگی لاکچری او را نشان میداد، از دید افکار عمومی نپال به عنوان فردی برخوردار از امتیاز نخبگان متهم شد.
معترضان او را به دریافت ۵۰ هزار دلار از بنیاد دختر شایسته جهان برای پروژههایش متهم کردند و خانه خانوادگیاش در جریان ناآرامیها به آتش کشیده شد. طبق گزارشها او پس از این که به دلیل سکوت در طول جنبش اعتراضی مورد انتقاد قرار گرفت، بیش از ۱۰۰ هزار دنبالکننده صفحه کاربری شخصی خود در اینستاگرام را از دست داد.
انتقاد از نمایش ثروت عروس نخست وزیر سابق نپال در فضای مجازی
"شیوانا شرستا" خواننده مشهور و عروس "شیر بهادر دیوبا" نخست وزیر سابق نپال در جریان اعتراضات به دلیل نمایش ثروت خود در فضای مجازی مورد انتقاد قرار گرفته است. ویدئوهای منتشر شده توسط او اغلب خانههای لاکچری و مُد روز را به تصویر میکشیدند. او و "جایویر سینگ دیوبا" همسرش به عنوان نمادهای خانوادههای سیاسی که از سبک زندگی تحملی برخوردار بودند، شناخته شدند.
خشم عمومی از درخت کریسمس لاکچری پسر وزیر دادگستری نپال
"ساگات تاپا" پسر "بیندو کومار تاپا" وزیر دادگستری است. او به یکی از برجستهترین چهرههای کارزار انتقادی با هشتگ "آقازاده" نپال تبدیل شد. تصاویر وایرال شده از او، "ساگات" را غرق در زندگی لاکچری به تصویر میکشیدند، از جمله عکسی که به طور گسترده به اشتراک گذاشته شده بود و در مقابل یک درخت کریسمس ساخته شده از جعبههای برندهای "لویی ویتون"، "کارتیه" و "گوچی" ژست گرفته بود.
ساگات که در یک خانواده سیاسی متولد شده است، به عنوان مدیر عامل گروه "آنسوارا" در پُخارا در نپال فعالیت میکرد. او در کالج بینالمللی لینکلن پوخارا در رشته مدیریت بازرگانی تحصیل کرد و هم چنین به عنوان جوانترین نامزد اتاق بازرگانی و صنایع پخارا صاحب کرسی شده بود.
در ماه آگوست سال جاری میلادی او تفریحگاه کنار دریاچه باگاینچا را برای عموم افتتاح کرد. گزارشها حاکی از آن است که او با "آشما کوماری" دختر شایسته نپال در سال ۲۰۲۴، که او نیز در کارزار فضای مجازی "آقازاده ها" هدف انتقادات قرار گرفته بود، قرار ملاقات داشته و احتمالا با او در رابطه بوده است.
بیشتر بخوانید: ۷ عادت مخفی میلیاردرها که باعث موفقیت آنان میشود
کیفهای دستی لاکچری نوه نخست وزیر سابق نپال
"اسمیتا دحال" نوه "پوشپا کمال دحال پراچاندا" نخست وزیر سابق و رهبر حزب کمونیست نپال به دلیل به نمایش گذاشتن کیفهای دستی لاکچری به ارزش صدها هزار دلار در رسانههای اجتماعی، مورد انتقاد شدید نپالیها قرار گرفت. پستهای او در زمانی که بسیاری از نپالیها کماکان با بیکاری و مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکردند، خشم عمومی را برانگیخت.
فهرستی از آقازادهها و خانم زادهها در میان وزرای نپال
دولت ائتلافی "اولی" به دلیل جانبداری از خانوادههای وزرای و صاحب منصبان سیاسی مورد انتقاد قرار گرفته بود. چهرههایی مانند "شریا کارکی" (دختر رام چاندرا کارکی وزیر سابق)، "ویوک شارما" (پسر جاناردان شارما وزیر سابق دارایی) و "تارا تاپا" (دختر آرجون نارسینگ کیسی وزیر سابق) به عنوان نمونههایی از "بچههای اشرافی" که از فرصتهای سیاسی یا اجتماعی بهرهمند شدهاند، در میان نپالیها شناخته شده بودند. در آوریل ۲۰۲۴ میلادی گزارشها حاکی از آن بود که "اولی" هم چنین بستگان نزدیک خود را به سمتهای حزبی و مشاغل تجاری منصوب کرده و باعث نارضایتی و حتی ایجاد شکاف در حزب خود شده بود.
نگاهی به دارایی "مانیشا کویرالا" مشهورترین دختر نپال؛ بازیگری نپالی که در بالیوود فعالیت میکند
یکی دیگر از ثروتمندان نپالی که میتوان به او اشاره کرد، "مانیشا کویرالا" بازیگر نپالی است که در بالیوود هندوستان به ایفای نقش میپردازد. "مانیشا کویرالا" که در خانواده بانفوذ کویرالا در نپال متولد شد، نوه "بیشوشوار پراساد کویرالا" نخست وزیر سابق آن کشور است. این بازیگر که اکنون طبق گزارشها حدود ۱۲ میلیون دلار ثروت دارد، صاحب یک عمارت آرام در کاتماندو است. این رقم شامل درآمد او از بازی در بیش از ۶۰ فیلم در پروژههای هندی، تامیل، نپالی، تلوگو، مالایایی، کانادایی و حتی انگلیسی است. هم چنین، بخشی از این دارایی نشان دهنده ثروت نسلی ناشی از پیشینه سیاسی خانواده او بوده است. او به هفت زبان بازی کرده است، شاهکاری که تعداد کمی از بازیگران زن در بالیوود به نام خود ثبت کردهاند.
"پراکاش کویرالا" پدر "مانیشا" وزیر کابینه و عضو مجلس نمایندگان بوده است. این ترکیب قدرت و خدمات عمومی، زندگی اولیه "مانیشا" را شکل داد و به او حس مسئولیتی داد که بعدا در کارش به عنوان سفیر حسن نیت صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (در سال ۱۹۹۹ به نمایندگی از کشور هند و در سال ۲۰۱۵ به نمایندگی نپال) خود را نشان داد.
"کویرالا" صاحب خانهای وسیع با رنگ سفید در نپال است که با کفپوش چوبی، مبلمان نرم، پرترههای خانوادگی و آثار هنری پر شده است. این خانه از دید پاپاراتزیها دور است. همین موضوع باعث شده تا او پس از حضور در فیلمهای بالیوود برای استراحت به آن عمارت آرام پناه ببرد.
چگونه هتلهای لاکچری، چون "هیلتون کاتماندو" و "حیات ریجنسی" در معرض اعتراضات اخیر نپال قرار گرفتند؟
معترضان نپالی در روزهای اخیر به چندین هتل لاکچری در کاتماندو پایتخت نپال حمله کرده و آن ساختمانها را به آتش کشیدند. هم چنین، معترضان نپالی ساختمان پارلمان نپال را به آتش کشیدند، نخست وزیر را مجبور به استعفا و فرار از کشور کردند و هتلهای لاکچری در عرض چند دقیقه به خاکستر تبدیل شدند. این اعتراضات که عموما به عنوان "اعتراضات نسل Z" شناخته میشوند، سبک زندگی لاکچری نخبگان نپال را هدف قرار دادند. هتلهای لاکچری در حالی توسط معترضان آتش زده شدند که گردشگری شریان حیاتی اقتصاد نپال به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان است.
آسمان کاتماندو با آتش گرفتن بلندترین هتل آن شهر یعنی "هیلتون کاتماندو" در جریان اعتراضات شدید ضد دولتی غرق در دود شد. این آتشسوزی چشمگیر که در تصاویر و ویدیوهای وایرال ثبت شده است، برج شیشهای نمادین نپال را کمی بیش از یک سال پس از افتتاح آن به پوستهای سیاه تبدیل کرد. هتل هیلتون ویرانشده اکنون به عنوان نمادی آشکار از آشفتگیهایی که پایتخت نپال و فراتر از آن را به لرزه درآورده، خودنمایی میکند.
بیشتر بخوانید: با لاکچری ترین پناهگاه جهان آشنا شوید/ بهشتی زیر زمینی با امکانات منحصربفرد +عکس
هتل "حیات ریجنسی" کاتماندو نیز مورد حمله قرار گرفت
"حیات ریجنسی" نیز با خشم معترضانی روبهرو شد که به آن هتل حمله کردند. این هتل پنج ستاره در زمینی به مساحت ۳۷ هکتار و با معماری سنتی به سبک نیواری ساخته شده و نمادی از تجمل و سنت گرایی در مرکز شهر کاتماندو بود. آن هتل که با هزینه ۳.۴ میلیارد روپیه ساخته شده است، در سپتامبر ۲۰۰۰ توسط "بیرندرا" پادشاه وقت نپال افتتاح شد. وبسایت هتل حیات ریجنسی با انتشار اطلاعیهای اعلام کرده که آن هتل به طور موقت تعطیل شده است.
در بخشی از اطلاعیه آن هتل آمده است: "با توجه به وضعیت فعلی نپال، هتل "حیات ریجنسی" کاتماندو به طور موقت تعطیل است و ما رزروهای جدید را به تعویق میاندازیم و رزروهای آینده را به عنوان یک اقدام احتیاطی تا زمان بازگشت اوضاع به حالت عادی لغو میکنیم".
در ادامه آن اطلاعیه آمده است: "در هتل "حیات"، ایمنی و رفاه مهمانان و همکاران ما بالاترین اولویت ماست. پیشبینی میکنیم به محض مساعد شدن شرایط، فعالیتهای عادی خود را از سر بگیریم. از درک شما سپاسگزاریم و مشتاقانه منتظریم تا پس از از سرگیری فعالیتها، از شما در هتل مان در کاتماندو استقبال کنیم".
هتل حیات ریجنسی از مهمترین مکانهای بودایی در نپال و مکانی جذاب برای گردشگران است. طبق گفته مسئولان هتل ساختمان آن هتل آسیب دیده، اما هیچ مهمان یا کارمندی آسیب ندیده است.
با این وجود، یک زن ۵۵ ساله اهل غازیآباد در ایالت اوتار پرادش در هندوستان که به همراه همسرش در آن هتل بود، هنگام تلاش برای فرار از اتاقش جان خود را از دست داد و شوهرش نیز زخمی شد. آن زوج سعی کردند از طبقه چهارم هتل که توسط گروهی از مردم به آتش کشیده شده بود، با طنابی موقت از ملحفه و پرده از ساختمان پایین بروند.
هتل هیلتون کاتماندو به آتش کشیده شد
در همین حال، هتل هیلتون کاتماندو به برجی تبدیل شد که در شعلههای آتش و دود فرو رفته بود، زیرا آتشافروزان، بلندترین هتل نپال را به آتش کشیدند.
آن هتل در جولای ۲۰۲۴ توسط "شاهیل آگراوال" رئیس شرکت فولادسازی نپالی گروه "شنکر" برای عموم افتتاح شد. نمای شیشهای آن هتل با هزینه ۸ میلیارد روپیه ساخته شده بود.
کمی بیش از یک سال بعد از افتتاح، آن هتل اکنون در خاکستر فرو رفته است. وب سایت "هیلتون کاتماندو" نیز به مهمانان خود از تعطیلی موقت آن هتل خبر داده است. در متن اطلاعیه هتل "هیلتون کاتماندو" آمده است: "به همه مهمانانی که رزروهای آینده خود را دارند توصیه میشود به طور مستقیم با ما تماس بگیرند".
هتل موزه "وارناباس" آسیب دید
در فاصله یک کیلومتری از هیلتون کاتماندو، یک هتل پنج ستاره دیگر به دست معترضان افتاد: هتل "موزه وارناباس" که عضوی از هتلهای لاکچری کوچک جهان محسوب میشود. آن هتل نیز توسط معترضان به آتش کشیده شد.
هتل موزه "وارناباس" دارای ساختمانی مدرن است که نمای قلههای اطراف کاتماندو را میتوان از اتاقهای آن مشاهده کرد. هتل موزه وارناباس که با هزینه ۱.۴۸ میلیارد روپیه ساخته شده است، در تاریخ یکم فوریه ۲۰۲۴ میلادی توسط "مینگما دیوید شرپا" کوهنورد نپالی با برافراشتن پرچمی بر روی سقف آن هتل افتتاح شد. سالن غذاخوری هتل موزه وارناباس به شکلی شبیه به کمپ اصلی اورست ساخته شده است.
اعتراضی علیه نخبگان
اعتراضات گسترده نپال با ممنوعیت ناگهانی ۲۶ پلتفرم رسانه اجتماعی از جمله واتساپ، فیسبوک و اینستاگرام توسط دولت آن کشور آغاز شد. این اقدام توسط بسیاری به ویژه اعضای نسل Z به عنوان سرکوب آزادی بیان و راهی برای ساکت کردن انتقادات عمومی از فساد، پارتیبازی و سبک زندگی لاکچری نخبگان آن کشور قلمداد شد.
این ناآرامیها به سرعت به یک جنبش ضد دولتی سراسری تبدیل شد که نه تنها خواستار لغو ممنوعیتهای اعمال شده بر فضای مجازی بود، که به زودی لغو شد، بلکه خواستار پایان دادن به فساد نیز بود. نابرابری اجتماعی شدید نپال از جمله دلایل این اعتراضات بود. علاوه بر این، نرخ بیکاری بالای جوانان و عدم پاسخگویی در میان سیاستمداران آن کشور به اعتراضات اخیر دامن زد.
نخبگان نپال و سبک زندگی لاکچری آنان و فرزندان شان در کنار بیکاری و فقر در یکی از فقیرترین کشورهای جهان، جوانان را از خانههای شان به خیابانها کشاندند و سبب شد تا آنان به ساختمان پارلمان و هتلهای لاکچری کاتماندو که بارزترین نمادهای نابرابری در آن کشور بودند، حمله کنند.
منبع: مانی کنترل، شرکت محدود تلویزیون دهلی نو (اندیتیوی)، شبکه خبری هندی "تایمز نو"