اقتصاد24- طرح اقدام ملی تولید و عرضه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی به عنوان جانشین پروژه فرسایشی مسکن مهر که با سه ایراد مهم چگونگی تامین نقدینگی، زیرساخت و نیاز بازار مواجه بود، با تجربه گرفتن از اشکالات مسکن مهر به شکل آزمایشی از ۲۵ دی‌ماه سال ۱۳۹۷ آغاز و ۵ شهریورماه ۱۳۹۸ به طور رسمی توسط رییس‌جمهور کلید خورد. در پروژه اقدام ملی، قراردادها از قالب کارفرمایی دولت که در مسکن مهر وجود داشت به مشارکت تغییر شکل داد. با این حال ۴۲ ایراد وارد بر نحوه تنظیم قراردادهای پروژه مسکنی دولت روحانی، نگرانی‌هایی درخصوص روند اجرای طرح ایجاد کرده است.
از جمله موارد اشکال که انبوه‌سازان به تیپ قراردادها وارد کرده‌اند می‌توان به ابهاماتی در زمینه تامین بودجه ساخت توسط شریک، معارض زمین، نوسانات بازارهای موازی، برآورد قیمت تمام شده، تعهد نظام مهندسی، بروکراسی، مسوولیت خسارات و تعهدات طرفین اشاره کرد. سازمان ملی زمین و مسکن، طراحی قراردادها را بر عهده داشته است. با این حال سازندگان رایزنی‌هایی را با مقامات وزارت راه و شهرسازی برای رفع اشکالات داشته‌اند. گفته می‌شود تیپ قراردادهای مشارکت بین شرکت بازآفرینی با انبوه‌سازان که ۱۰۰ هزار واحد را بر عهده گرفته ایراد چندانی ندارد اما در بخش مربوط به بنیاد مسکن که ۱۰۰ هزار واحد و شهرهای جدید که ۲۰۰ هزار واحد را عهده‌دار شده‌اند اشکالات به قوت خود باقی است و انتظار می‌رود موارد اختلافی به حداقل برسد. البته در شهرهای جدید از دی‌ماه سال گذشته عملیات اجرایی ۷۰ هزار واحد آغاز شده که به طور میانگین در مرحله ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی قرار دارد.
سه ایراد مهم سازندگان به پروژه
دبیر کانون انبوه‌سازان درباره میزان استقبال از پروژه اقدام ملی از سوی تشکل مربوطه به ایسنا گفت: سازمان ملی زمین و مسکن یک تیپ قرارداد برای دو مجموعه شرکت عمران شهرهای جدید و بنیاد مسکن تنظیم کرده است. از سوی دیگر شرکت بازآفرینی فرمت متفاوتی ارایه داده که البته بهتر و پخته‌تر از فرمول ارایه شده از سوی سازمان ملی زمین و مسکن است.
فرشید پورحاجت با بیان اینکه هیچ جایگاهی برای سازندگان در این قراردادها دیده نشده است گفت: دولت به بخش خصوصی می‌گوید در زمین‌های ما سرمایه‌گذاری کنید و در نهایت اگر پروژه مطابق استاندارد ما بود سهمی را به شما انتقال می‌دهیم. ماهیت این مساله مورد اعتراض ما است. از سوی دیگر نحوه فروش برای بخش خصوصی مشخص نیست؛ در صورتی که دولت برای خود این موضوع را مشخص کرده است. درخصوص تامین منابع از طریق تسهیلات نیز شرایطی را فراهم کرده‌اند که اساسا بخش خصوصی امکان دریافت آن را ندارد. عنوان کرده‌اند که ما باید ۱.۵ برابر آورده دولت، تضامین بدهیم. حال که قرار است ما ۱.۵ برابر تضمین بدهیم دیگر چه لزومی دارد با دولت مشارکت کنیم؟ سازندگان اگر چنین منابعی داشته باشند خود راسا اقدام به ساخت و ساز می‌کنند.
تیپ قرارداد شرکت بازآفرینی با سازندگان دارای کمترین ایراد است
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری نیز درباره میزان استقبال سازندگان از طرح اقدام ملی در حوزه بازآفرینی به ایسنا گفت: شرکت بازآفرینی شهری با سازندگان قرارداد مشارکت مستقل تنظیم کرده است. ما ابتدا چندین جلسه هماهنگی با انبوه‌سازان و توسعه‌گران برگزار کردیم. ضمن اینکه خودمان در این حوزه‌ها صاحب تجربه هستیم با ضرایب و حساسیت آنها آشنایی داریم. لذا چارچوبی که ما تنظیم کردیم از دید آنها ایراد خاصی نداشت. تنها سه چهار مورد ابهام مطرح کردند که ما آنها را رفع کردیم. انشاءالله با چارچوبی که ما ارایه دادیم حتما فراخوان‌ها با استقبال مواجه می‌شود.
سید محمد پژمان با بیان اینکه در بافت‌های ناکارآمد حدود ۲۰ هزار تسهیلات نوسازی به متقاضیان داده شده است گفت: موارد متعددی فراخوان در دستور کار داریم که مقدمات آن در حال آمادگی است. انتظار داریم حدود ۲۵ هزار واحد را در قالب طرح اقدام ملی در فاصله دو سه ماهه عملیاتی کنیم. مابقی نیز تا پایان کار دولت دوازدهم انجام خواهد شد.
ساخت ۷۰ هزار واحد در شهرهای جدید کلید خورده است
قبل از آغاز رسمی عملیات طرح اقدام ملی، ساخت ۵۷ هزار واحد مسکونی در قالب این طرح در شهرهای جدید آغاز شده بود و به گفته مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید، این تعداد هم‌اکنون به ۷۰ هزار واحد رسیده و تنها در ۱۵ روز اخیر ۴۲۰۰ مورد به مرحله اجرا و ۴۱۰۰ مورد به مرحله جانمایی رسیده است. برخی از این تعداد در مرحله فوندانسیون و حتی اسکلت قرار دارد.
به گفته حبیب‌اله طاهرخانی، با توجه به شروع پروژه‌ها از سال ١٣٩٧ در شهرهای جدید متوسط پیشرفت در بخش ساخت و آماده‌سازی ۱۵ درصد است.
آمار ارایه شده از سوی طاهرخانی گویای آن است که با وجود مشکلات و موانعی که ممکن است در هر طرحی وجود داشته باشد، سازندگان برای اجرای طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن، پای کار آمده‌اند.
بنیاد مسکن ثبت نام را به شکل پایلوت آغاز کرد
یک روز پس از آغاز رسمی مراسم طرح اقدام ملی، بنیاد مسکن ثبت نام را البته به شکل آزمایشی از استان کرمان آغاز کرد. اباذر جابری، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و تحقیقات مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، با بیان اینکه ثبت‌نام متقاضیان در سامانه آباد و به صورت پایلوت در کرمان از روز ششم شهریورماه به مدت پنج روز انجام می‌شود، گفت: این ثبت نام به صورت آزمایشی در استان کرمان انجام می‌شود و چنانچه ایرادی وجود نداشته باشد به صورت سراسری در کل کشور انجام خواهد شد.
طرح اقدام ملی تولید مسکن براساس دستور رییس جمهور به همه دستگاه های کشور مبنی بر اینکه باید همه زمین های مازاد در اختیار وزارت راه و شهرسازی برای تولید مسکن واگذار شود، با هدف بسترسازی و فراهم آوردن زمینه رونق تولید در حوزه مسکن و ساختمان و جبران تولید عقب ماندگی سال های گذشته برنامه ریزی و اجرا شده است.
وزیر راه و شهرسازی که همواره تاکید کرده مسکن با پسوند را قبول ندارد درباره این برنامه می‌گوید: از روز رونمایی (زمستان سال ۱۳۹۷) سعی کردیم نقاطی را انتخاب کنیم که هم از سرانه‌های خدماتی و زیرساخت‌های مناسبی برخوردار باشد و هم شاهد تقاضا در این مناطق باشیم.
منبع: ایسنا