اقتصاد۲۴- بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر با رشد قابل توجهی همراه بوده و شاخص کل بورس تهران به محدودهای نزدیک شده که پیشتر در مرداد ۱۳۹۹ به عنوان سقف تاریخی ثبت شده بود. این رشد در حالی رخ داده که ارزش معاملات خرد نیز افزایش یافته و نشانههایی از ورود نقدینگی جدید به بازار دیده میشود.
بنابر گزارش دنیای اقتصاد، بررسیها نشان میدهد که رشد اخیر بازار بیشتر تحت تأثیر عوامل روانی و انتظارات تورمی بوده تا تحولات بنیادی در شرکتها. با توجه به نوسانات نرخ ارز و چشمانداز تورمی اقتصاد، بسیاری از سرمایهگذاران به دنبال حفظ ارزش داراییهای خود به سمت بازار سهام حرکت کردهاند. این در حالی است که برخی کارشناسان نسبت به پایداری این روند هشدار میدهند و معتقدند که رشد شاخص بدون پشتوانه بنیادی ممکن است به اصلاحهای شدید منجر شود.
در این میان، صنایع دلاری مانند پتروشیمیها، فلزات اساسی و معدنیها بیشترین سهم را در رشد شاخص داشتهاند. افزایش نرخ ارز نیمایی و آزاد، سودآوری این شرکتها را تقویت کرده و موجب جذب سرمایهگذاران شده است. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که بازار بهویژه در نمادهای کوچکتر، با حباب قیمتی مواجه شده و نیازمند اصلاح است.
بیشتر بخوانید: موتور بازار بورس دوباره روشن شد
از سوی دیگر، سیاستهای اقتصادی دولت و تصمیمات بودجهای نیز بر روند بازار تأثیرگذار بودهاند. گمانهزنیها درباره نرخ خوراک پتروشیمیها، مالیات شرکتها و نحوه تخصیص منابع بودجه، فضای بازار را تحت تأثیر قرار دادهاند. همچنین، برخی فعالان بازار نسبت به تأثیرات احتمالی تصمیمات سیاسی و بینالمللی بر بازار سرمایه هشدار دادهاند.
در مجموع، بورس تهران در شرایطی به سقف تاریخی نزدیک شده که ترکیبی از عوامل روانی، تورمی و انتظارات اقتصادی آن را به این نقطه رساندهاند. با این حال، پایداری این روند نیازمند تقویت عوامل بنیادی، شفافیت در سیاستگذاری و مدیریت ریسکهای سیستماتیک است. کارشناسان توصیه میکنند سرمایهگذاران با احتیاط بیشتری وارد بازار شوند و از رفتارهای هیجانی پرهیز کنند تا از آسیبهای احتمالی در صورت اصلاح بازار مصون بمانند.
سرمایهگذاران ذخیره سود کنند
رحمان رحیمی، کارشناس بازار سهام در پاسخ به اینکه با توجه به رشد شاخص کل بورس و نزدیک شدن به سقف تاریخی، این روند پایدار است یا با اصلاح مواجه خواهیم شد؟ به اقتصاد ۲۴ گفت: «در شرایطی به سر میبریم که ناپایدار است. گرچه شاخص دارد در بالای ۳ میلیون خود را تثبیت میکند، اما در سرمایهگذاری نمیتوانیم اعتماد کنیم و باید دست به عصا باشیم. به نظر من در این مرحله سرمایهگذاران خُرد به سود ۱۰ الی ۱۵ درصد قناعت کنند و ذخیره سود داشته باشند، چراکه به دلیل شرایط سیاسی و ناپایداریهای منطقهای، هر لحظه ممکن است با اصلاح رو به رو شویم؛ بنابراین نمیتوانیم اعتماد کنیم و بگوییم بورس روند صعودی خود را حفظ خواهد کرد.»
وی در پاسخ به اینکه در صورت اصلاح بازار، چه محدودههایی را میتوان به عنوان حمایتهای معتبر برای شاخص کل در نظر گرفت؟ عنوان کرد: «اگر شاخص ۳ میلیون واحد را از دست بدهد باز هم نمیتوانیم اطمینان داشته باشیم که با ریزش مواجه خواهد شد. در واقع نمیتوانیم بگوییم رشد پایدار خواهد داشت یا ریزش. در این حالت باید روی سودهای ۱۰ الی ۱۵ درصدی اکتفا کرد، چراکه در وضعیت غیرقابل پیشبینی به سر میبریم و کار عاقلانه این است که ذخیره سود داشته باشیم. همچنین سعی کنیم از پیشبینیهایی که برای سه چهار ماه آینده است، اجتناب کنیم.»
این تحلیلگر بورس همچنین درخصوص اینکه رشد اخیر بازار بیشتر ناشی از عوامل بنیادی بوده یا هیجانات و جریان نقدینگی؟ عنوان کرد: «از نظر بنیادی، بازار ما واقعا ارزنده است، اما متاسفانه شرایط کشور طوری است که سهامداران نمیتوانند خیلی اعتماد داشته باشند. به عنوان مثال رکودی که در برخی بازارها از جمله مسکن وجود دارد به دلیل عدم اعتماد سرمایهگذاران به آینده این بازار است. همچنین هیجانی که در بازار طلا وجود دارد ناشی از همین عدم اطمینان است.»
رحیمی ادامه داد: «زمانی که اعتماد وجود نداشته باشد، بازار سهام برای سرمایهگذاران جذاب نخواهد بود چراکه این بازار، بازار زمان ثبات است. اگر تنشهای منطقهای و مشکلات کلانی که داریم به ثبات برسند، بورس ایران بسیار ارزنده است و پتانسیل رشد بسیار خوبی را دارد، اما از آنجایی که نمیتوان وضعیت سیاسی را پیشبینی کرد، به باور من رشد اخیر به دلیل عوامل بنیادی بوده و باید جو سیاسی آرام شود تا این رشد ادامهدار باشد.»
تا سایه جنگ و بیاعتمادی باقی است، بازار سرمایه نمیتواند مسیر باثباتی داشته باشد
وی در پاسخ به اینکه آیا همچنان که در گفت و گوی پیشین خود با اقتصاد ۲۴ به پاییز بورس خوشبین نبود، به این باور معتقد است؟ گفت: «بله، همین یک ماه پیش بازار طلا اوضاع بهتری داشت. الان با اینکه اونس جهانی زیر ۴ هزار دلار رسیده ولی حباب سکه پایین نیامده است. در واقع با اینکه ارزش ذاتی سکه پایین آمد، اما قیمت آن کاهش نداشته و حباب افزایش پیدا کرده است. این نشان میدهد که اطمینان به بازار طلا و سکه همچنان بیشتر از بازار سهام است. درصورتی که در شرایط عادی وقتی قیمت سکه کاهش پیدا میکرد، بازار سهام با افزایش بیشتری رو به رو میشد.»
رحیمی ادامه داد: «در واقع تا زمانی که اعتماد به مردم بازنگردد و سرمایهگذار هر لحظه فکر نکند که با یک تصمیم یا دستورالعمل خلق الساعه با ریزش مواجه میشود، بازار وضعیت مثبت پایداری نخواهد داشت. کما اینکه متاسفانه سایه جنگ هم از کشور ما برداشته نشده است و عدم اعتماد همچنان پایدار است.»