اقتصاد 24 - تحول در نظام مالیاتی و حذف معافیت های مالیاتی بیجا یکی از مهم‌ترین خواسته‌های فعالان کسب‌وکارهای اقتصادی است؛ به‌گونه‌ای که با اتکا بر سیستم‌ها و زیرساخت‌های اطلاعاتی، افزایش پوشش مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی، نظام مالیاتی به سمت عدالت حرکت کرده و با تمرکز بر دریافت مالیات از بخش خدمات به‌خصوص بخش‌هایی که تحت پوشش مالیات نیستند، فشار بر بخش تولید و صنعت در حوزه مالیات کاهش یابد.
یکی از الزامات و پیش‌نیازهای تحرک تولید به‌ویژه در شرایط فعلی، رفع مشکلات و چالش‌های واحدهای تولیدی در بخش‌های مختلف به‌ویژه حوزه مالیات است. آثار منفی مستقیم و غیرمستقیم مالیات در توسعه تولید و فعالیت‌های اقتصادی در کشور، ضرورت اصلاح و تصویب قوانین و مقررات و فرآیند مالیات‌ستانی در راستای کاهش فشار بر تولید را دو چندان می‌کند.
مالیات کلید تحولات بنگاه ها
عدم انعطاف مالیاتی و عدم هماهنگی با شرایط اقتصادی، عاملی است که برای کسب‌وکارها چالش‌زا شده است چراکه نظام مالیاتی از انعطاف و پویایی لازم با توجه به شرایط متغیر اقتصادی و وضعیت متفاوت بنگاه‌های اقتصادی برخوردار نیست.
معاون اسبق وزیر اقتصاد و دارایی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصاد 24 با بیان این مطلب به طرح پیشنهاد حذف معافیت های مالیاتی پرداخت و گفت: به جریان درآمدن سیستم ورود مالیات به عرصه تولید راهکاری است که توسعه این بخش را تضمین می کند.
به گفته حیدر مستخدمین حسینی، هیچ کارشناس اقتصادی نیست که بر اخذ مالیات از گروه های مختلف در چارچوب قوانین کشور تاکید نداشته باشد و اصل پذیرش مالیات نکته ای نیست که کارشناس آن را قبول نداشته باشد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: نکته ای که باید در استمرار آن گفته شود، حذف معافیت مالیاتی است تا ظرفیت مالیاتی کشور به درستی تبیین و به نمایش درآید. این اصلی است که مقامات مالیاتی ارقامی درستی از معافیت های مالیاتی ندارند و با عدد و ارقام متفاوت مواجه هستند و این برهم ریختگی یکی از موانعی است که نمی گذارد جریان سازی در راستای تامین نیاز تولید و سرمایه گذاری در بخش های خدمات و تولید به درستی هدایت شود.
انحراف در تخمین بودجه با ظرفیت مالیات های ناشناخته
مستخدمین حسینی ادامه داد: تمام انحراف های تخصیصی و عدم حمایت از بخش های تولید ناشی از آن است که ظرفیت مالیاتی کشور هنوز ناشناخته است و از این رو تخمین بودجه های مالیاتی به دولت همیشه با انحراف جدی روبروست .
وی گفت: وضعیت معافیت های مالیاتی بایستی تعیین تکلیف شود، در حال حاضر مشخص نیست کدام نهادها از پرداخت مالیات معاف هستند بنابراین پیشنهاد می‌شود از کل اقتصاد ایران مالیات اخذ شود و با توجه به ویژگی ها و آورده مربوطه به هر مجموعه معافیت مالیاتی تعلق گیرد. این موضوع به تحقق شفافیت در اقتصاد کشور نیز کمک می‌کند.
معاون اسبق وزیر اقتصاد و دارایی تاکید کرد: باید برای خروج از این بحران معافیت های مالیاتی حذف شود، اما بعد از این حذف دولت می خواهد به بخشی از فعالیت ها، معافیت مالیاتی بدهد؛ یعنی از یک دست مالیات را بگیرد و به دست دیگری بدهد و ارقام مورد نیازشان را پرداخت می کند. این به طور دقیق زمانی انجام می شود که ظرفیت مالیاتی کشور به درستی مشخص می شود، بودجه نویسان، نمایندگان مجلس به درستی از ظرفیت مالیاتی مطلع باشند و در همین چارچوب اقدامات را انجام دهند .
کمک های جانبی با معافیت های مالیات در کشور
وی تصریح کرد: در این زمان است که می توان ادعا داشت، معافیت های حوزه مالیاتی در یک ردیف مستقل دیده می شود و می توان گزارش داد که این میزان از ارقام جهت کمک های جانبی به مردم، موسسات، نهادها، معافیت مالیاتی داده شده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: این معافیت در تولید برای شروع سرمایه گذاری هاست، به خصوص در مناطق محروم و کمتر توسعه یافته. دولت تعیین می کند برای حوزه سرمایه گذاری تا چه زمانی مناطق ویژه و آزاد معاف از مالیات هستند. این شرایط می تواند برای تولید کننده زمانی باشد که در این مرحله خود را بیابد .
معافیت موضوعی و بخشی مالیات
دولت ها باید از معافیت های مالیاتی برای تشویق فعالیت های تولیدی-اقتصادی خاص و در مناطقی خاص از کشور استفاده کند. در حال حاضر برخی از این معافیت ها ضرورت خود را از دست داده که باید اصلاح شود. قوانین و مقررات مالیاتی فعلی حاوی معافیت های گسترده ای بوده و این معافیت ها به منظور تأمین اهداف اقتصادی، اجتماعی توسعه منطقه ای در قالب معافیت های پایه درآمدی، معافیت موضوعی و بخشی، معافیت های منطقه ای و … اعطا شده است.
این کارشناس اقتصادی درباره چگونگی رونق تولید در سال 98 گفت: برای دست یافتن به این مهم توجه به چند نکته الزامی است و یکی از این الزامات آن است که فضای کسب و کار از تمام محدودیت‌هایی که دولت در طول سال‌های گذشته وضع و مجلس مصوب کرده خارج شود.
ازسوی دیگر به اعتقاد مستخدمین حسینی موضوعی که برای رونق تولید باید به آن توجه کرد اصلاح اعطای تسهیلات توسط نظام بانکی است. با تغییر سیاست‌های پولی باید آرام آرام نقدینگی‌ها در اختیار تعداد بیشتری از مردم قرار گیرد تا امکان سرمایه‌گذاری بیشتر فراهم شود.
مالیات از جنس بی افزودگی
معاون اسبق وزیر اقتصاد و دارایی با تاکید بر اینکه برای رسیدن به رونق تولید باید تولید فعلی را حفظ کرد، بیان داشت: سپس باید برای افزایش و رونق تولید باید روش‌های جدیدی را در نظر گرفت که یکی از آن‌ها قرار دادن منابع در اختیار صنایع است.
دغدغه‌های صاحبان صنعت با گذشت بیش از یک دهه از اجرای آزمایشی قانون مالیات ارزش‌افزوده هنوز هم رفع نشده است. مستخدمین حسینی با بیان این مطلب ادامه داد: نظام مالیاتی به‌دلیل برخورداری از ضعف‌های ساختاری همچنین عملکرد نامتناسب دریافت مالیات در عمل به معضلی جدی برای صاحبان صنایع و تولید کشور بدل شده است.
وی تاکید داشت: فشار مضاعف بر تولیدکننده در صورت قطع اخذ مالیات در زنجیره عرضه کالاها و خدمات است نکته ای که هیچ گاه در تبیین و اجرای آن تاکید نشده بود اما متاسفانه برخلاف برنامه پیش بینی شده در حال اجراست .
مالیات بر ارزش افزوده و کسب درآمد دولت
مستخدمین حسینی با اشاره به اینکه در اولین قدم در اجرای مالیات بر ارزش افزوده با مالیات 3درصدی ،با همکاری تولید دولت توانست در این مسیر بدون اخلالی حرکت کند گفت : امروز شرایط تغییر کرد. ارقام های مالیات بر ارزش افزوده به 9درصد رسید و این برای تولید ظلم مضاعف است، چراکه خلاف وعده گذشته مالیات چند برابر از تولید بیشتر دریافت می شود . اکنون مالیات بر ارزش افزوده که دوران آزمایشی خود را سپری کرده اکنون باید به طور جامع و صحیح اجرا شود. هدف دولت کسب درآمد از محل دریافت ارزش افزوده نباشد بلکه هدف جلوگیری از قاچاق باشد .
تبعیض در اخذ مالیات
در همین حال یک تولید کننده فعال در یکی از شرکت های دانش بنیان در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد 24 می گوید: هیچ تولید کننده و فعال اقتصادی مخالف پرداخت مالیات نیست اما با این اصل مخالف است که در ازای اخذ مالیات هیچ شرایطی برای توسعه فعالیت خود از دولت دریافت نمی شود این در حالی است که بر هیچ کسی پوشیده نیست، مالیات یکی از نیازهای اساسی دولت ها برای تداوم و چرخش چرخ اقتصادی است اما سالهاست تولیدکنندگان با موضوعی به نام تبعیض مالیاتی مواجه هستند.
امیر مهدی نبی، جوان دانش آموخته در بهترین دانشگاه های دنیا و صاحب کسب و کاری که طبق برآوردهای سایر کشورها می تواند کسب رقم بسیار بالایی برای دولت داشته باشد، در خصوص نحوه دریافت مالیات در سیستم اجرایی کشور در مقایسه با سایر کشورهای پیشرفته گفت: برخی شرکت ها با لابی گری، جرائم مالیاتی خود را برداشته اند، شرکت هایی در کشور وجود دارند که در مناطق ویژه و آزاد از مالیات معاف می شوند، سپس فعالیت خود را در شهرهای بزرگ ادامه می دهند. سازمان امور مالیاتی باید برای مقابله با این نوع معافیت ها به صورت فوری و با اعمال جریمه وارد صحنه عمل شود. این مساله بازگوکننده ضعف پوشش نظام مالیاتی ، تبعیض مالیاتی و فرار مالیاتی است.