اقتصاد۲۴- برای بسیاری از افراد، نوشیدن قهوه اولین کاریست که صبح انجام میدهند؛ حتی قبل از خوردن صبحانه. این عادت رایج، اگرچه انرژیبخش بهنظر میرسد، اما میتواند اثرات منفی قابلتوجهی بر سلامت گوارشی، عصبی و هورمونی داشته باشد. مطالعات اخیر نشان میدهند که نوشیدن قهوه با معده خالی ممکن است باعث تحریک بیشازحد معده، افزایش اضطراب و اختلال در تنظیم هورمونهای استرس شود.
قهوه، بهویژه نوع اسپرسو یا قهوههای تیره، دارای خاصیت اسیدیست. مصرف آن بدون غذا باعث تحریک سلولهای پوششی معده و افزایش ترشح اسید میشود. این حالت میتواند منجر به سوزش سر دل، رفلاکس معده یا حتی زخمهای گوارشی شود، بهویژه در افراد حساس یا مبتلا به گاستریت.
کافئین باعث تحریک غدد فوقکلیوی و ترشح کورتیزول میشود. اگر این اتفاق در ابتدای روز و بدون مصرف غذا رخ دهد، سطح کورتیزول بهطور غیرطبیعی بالا میرود و میتواند باعث اضطراب، بیقراری، یا اختلال در تمرکز شود.
نوشیدن قهوه قبل از غذا ممکن است جذب آهن، کلسیم و برخی ویتامینها را کاهش دهد—بهویژه در افرادی که رژیم غذایی گیاهی دارند یا دچار کمخونی هستند.
قهوه خاصیت ملینی دارد، اما در معده خالی ممکن است باعث دلپیچه، اسهال یا تحریک بیشازحد روده شود. این حالت در افراد مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر (IBS) شایعتر است.
بیشتر بخوانید:
چه کسانی باید در مصرف قهوه احتیاط کنند؟
آیا قهوه عامل نفخ و ناراحتی معده است؟
حتا یک تکه نان، میوه یا ماست میتواند از تحریک مستقیم معده جلوگیری کند.
این کار اسیدیته قهوه را کاهش داده و اثر محافظتی بر مخاط معده دارد.
قهوههای تیرهتر یا فرآوریشده با روش cold brew معمولاً اسیدیته کمتری دارند.
مصرف بیشازحد کافئین میتواند باعث بیخوابی، تپش قلب و اضطراب شود.
دمنوشهای گیاهی مثل بابونه یا زنجبیل میتوانند جایگزین آرامبخشتری باشند.
نوشیدن قهوه در زمان مناسب میتواند نقش مؤثری در افزایش انرژی و تمرکز داشته باشد. بر پایه مطالعات زیستی، بازه زمانی ۹ تا ۱۱ صبح بهترین زمان مصرف قهوه محسوب میشود؛ زیرا در ساعات اولیه صبح سطح هورمون کورتیزول بهطور طبیعی بالاست و نوشیدن قهوه در این زمان تأثیر چندانی بر هوشیاری ندارد. در مقابل، همزمان شدن مصرف قهوه با کاهش تدریجی کورتیزول در این بازه، میتواند اثرگذاری بیشتری بر افزایش انرژی داشته باشد.
از سوی دیگر، برای بهبود تمرکز پیش از انجام کارهای فکری، توصیه میشود قهوه حدود ۳۰ دقیقه پیش از شروع فعالیت مصرف شود تا کافئین فرصت جذب و اثرگذاری داشته باشد. در عین حال، نوشیدن قهوه در ساعات پایانی روز مناسب نیست؛ چراکه ممکن است با اختلال در ترشح ملاتونین، کیفیت خواب را کاهش دهد. بنابراین، بهترین زمان مصرف قهوه زمانی است که بدن بهطور طبیعی به افزایش انرژی و هوشیاری نیاز دارد؛ نه در ابتدای صبح و نه نزدیک به زمان خواب.