امیرحسین احمدی، اقتصاد24- بارندگی‌های امسال هر چند بخش‌های از شمال کشور را زیر آب برد اما همراهی این بارندگی‌ها با آفتاب تابستان برکت را به شالیزارهای شمال کشور بازگرداند و هر چند دست و دل طبیعت برای برنجکاران باز بود اما محصول زیاد برنجکاران را آفت واردات و سود واردکننده‌ها در ربود.
نیاز برنج در کشور در هر سال نزدیک به 3 میلیون تن است که 2 میلیون و 600 هزار تن از این مقدار امسال در داخل کشور تولید شد و حداکثر نیاز داخل به برنج را در نهایت به 500 هزار تن می‌رساند اما واردات قانونی برنج تنها در فصل بهار به 800 هزار تن رسید و بازار مصرف را در دست گرفت و پرسش اینجاست که آیا برنج وارداتی باعث پایین آمدن قیمت برنج داخل خواهد شد؟
قیمت برنج در خرده‌فروشی‌های تهران و شهرهای بزرگ دیگر همچنان آنقدر سر به فلک کشیده که داد هر خریداری را درمی‌آورد و او را از خرید منصرف می‌کند و به سمت بازار جذاب و ارزان برنج‌های وارداتی می‌کشاند بازاری که هیچ تاثیر بر کاهش قیمت برنج برای مصرف‌کننده ندارد. پرسش اینجاست گرانی برنج به چه علت است و کجای کار می‌لنگد که نرخ برنج حالا حالا ها قصد پایین آمدن ندارد؟
جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن برنج ایران در اینباره معتقد است که 85 درصد از هزینه تولید برنج اختصاص به دستمزد کارگران دارد و همین مقدار قیمت تمام شده برنج را بالا می‌برد.
او به اقتصاد24 می‌گوید: واردات شیرین‌تر از تولید است و این شیرینی اگر با کاهش قیمت خرید هر ساله مواجه شود شیرین‌تر هم می‌شود چرا که قیمت جهانی برنج هر سال از سال گذشته پایین‌تر می‌آید و کشورهای تولیدکننده برنج به جز ایران هر سال در این تلاشند که هزینه تمام شده تولید برنج را پایین‌تر بیاورند. اما در ایران چنین اتفاقی نیفتاده است و با تلاش‌هایی که شده یا نشده‌اند هنوز کشاورزان با هزینههای بالا برنج را تولید می‌کنند.
هزینههای بالای تولید مسئله‌ای است که در این سال‌ها قیمت برنج ایرانی را بالا برده است و شرایط را برای واردات مهیا کرده است. هر چند سال‌های گذشته واردات برنج در مرداد ماه ممنوع بوده است اما امسال واردکنندگان با حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت و با هیاهو بسیار پا را از حد فراتر گذاشتند تا برنج خود را همزمان با برداشت کشاورزان ایران به بازار عرضه کنند. «آن‌هایی که برنج وارد می‌کنند از هر دو طرف سود می‌برند از اینطرف هزینه تمام شده تولید برنج بالاتر می‌رود و تقاضا نسبت به آن کمتر می‌شود و از سمت دیگر برنج سایر کشورهای تولیدکننده هر سال با قیمت ارزان‌تری تولید می‌شود. در هیچ سالی کسی اجازه واردات برنج از اول مرداد ماه تا پایان آبان ماه را نداشت و هر کس واردات می‌کرد تا قبل از پایان تیرماه واردات برنج خود را انجام داده بود اما امسال می‌بینیم که مسئولان هیاهو راه انداخته‌اند که سرمایه ملی و پول بازرگانان از بین رفت و بار برنج بازرگانان باید در بنادر ترخیص شود».
قیمت برنج وارداتی اما قیمتی نیست که با قیمت متعادلی به دست مصرف کنندگان برسد. شایق در اینباره می‌گوید که کسانی که برنج وارد می‌کنند، محصول خود را با قیمت بسیار بالاتر از قیمت خرید خود به دست مصرف کننده می‌رسانند اما همچنان سعی می‌کنند که فاصله قیمت برنج وارداتی با برنج ایرانی را حفظ کنند تا مشتری‌های برنج ایرانی را هر روز کم و کمتر کنند.
هزینههای تولید برنج صورت مسئله‌ای است که با واردات برنج پاک شده است. دبیر انجمن برنج ایران در اینباره می‌گوید: نبود مکانیزاسیون مختص کشت برنج یکی از مسائلی است که هزینههای کشت برنج را به شدت بالا برده است. در سال‌های گذشته 85 درصد از هزینه تولید برنج دستمزد کارگر بوده و 15 درصد هزینه نهاده‌های تولید برنج می‌شده است.
به گفته شایق بسیاری از شرکت‌های تولید ماشین‌های مکانیزه برای کشت برنج ورشکست شده‌اند و از دولت نیز هیچ حمایتی نگرفته‌اند و از طرف دیگر به واردکنندگان مکانیزاسیون ارزی گران اختصاص داده شد که قیمت این ادوات را از عهده کشاورز خارج می‌کرد و در نتیجه کسی خطر واردات مکانیزه مختص کشت برنج را نپذیرفت. همین مسئله باعث بازگشت نیروی انسانی به زمین‌های برنج شده است که هزینه تولید برنج را بالا برده است. «گرانی برنج نه با برنج وارداتی ارزان می‌شود و نه کشاورزان به دنبال فروش محصول خود متناسب با نرخ تورم هستند بلکه تنها مسئله این است که تولید برنج هر سال از سال گذشته گران‌تر می‌شود. امسال پیرها از شالیکار حذف شدند و جوان ها هم دیگر حاضر نبودند تا کمر به گل بیایند و آن‌هایی هم که آمدند دستمزدهای بسیار بالایی گرفتند که روی قیمت برنج تاثیر زیادی گذاشت».
شایق همچنین می‌گوید که کشاورزان نمی‌توانند قیمت محصولات خود را از حدی پایین‌تر بفروشند چرا که هزینه تولید آ‌ن‌ها پایین نیامده است اما باید پرسید که خرده‌فروشان در شهرها به چه حقی قیمت برنج ایرانی را بسیار بالاتر از قیمت خرید خود می‌فروشند و چرا بر این مسئله نظارتی از طرف سازمان‌های متعددی که وظیفه نظارت دارند نیست؟