اقتصاد24- نبود مکانیزاسیون، افزایش قیمت نهاده‌های تولید، افزایش دستمزد کارگر و ... همه و همه باعث شده تا قیمت تمام شده تولید برنج افزایش‌های بی‌سابقه‌ای را تجربه کند.
از طرفی واردات برنج در فصل برداشت این محصول کشاورزان برنج‌کار را مستاصل‌تر کرده است چرا که قیمت پایین برنج وارداتی و قیمت بالای برنج تولیدی در داخل بازار برنج داخلی را کساد کرده و جذابیت آن برای بسیاری از متقاضیان برنج پایین آمده است.
احمد علیپور، دبیر اجرایی خانه کشاورز استان گیلان در این باره به اقتصاد 24 می‌گوید: خرید و فروش برنج نیز مثل بسیاری دیگر از محصولات کشاورزی در چنگال دلالانی است که هیچ زحمتی برای تولید نمی‌کشند اما بهره اصلی از بازار محصولات کشاورزی را می‌برند.
او می‌گوید: برنجی که به اسم برنج خالص ایرانی در شهرهای بزرگ با قیمت‌های گزاف عرضه می‌شود، همان برنجی نیست که کشاورز آن را تولید کرده است بلکه دلالان این محصول با تغییراتی که در ترکیب این برنج ایجاد می‌کنند نهایت بهره را می‌برند.
علیپور معتقد است که اگر مردم بتوانند برنج را از دست خود شالیکاران گیلکی یا مازنی تهیه کنند هم به نفع خودشان خواهد بود و هم به نفع کشاورزان. «در حال حاضر کشاورزان شمال برنج را با قیمت 16 تا 17 هزار تومان به فروش می‌رسانند در حالی که قیمت تمام شده برنج کمتر از 30 هزار تومان در هر کیلو برآورد نمی‌شود و همین شده است که اگر کسی در هر نقطه‌ای از گیلان برود می‌بیند که زمین‌های کشاورزی برای فروش گذاشته شده‌اند چرا که دیگر تولید برنج صرفه‌ای برای شالیکاران ندارد».
علیپور همچنین می‌گوید که کار دولت حمایت از تولید محصولات کشاورزی و کشاورزان است اما نه تنها حمایتی صورت نمی‌گیرد که دولت بابت هزینه‌هایی که از کشاورزان می‌گیرد، هیچ خدماتی به آن‌ها ارائه نمی‌دهد. «سازمان آب و فاضلاب گیلان از بسیاری از کشاورزان پول حقابه می‌گیرد اما به جرأت می‌گویم که حتی 5 درصد از کانال‌های آبیاری گیلان مکانیزه نشده‌اند و کشاورزان هنوز مجبورند زمین‌های برنج خود را به طور سنتی و ابتدایی از نهرها آب دهند که هزار زحمت و دردسر برای آنان دارد و همه این‌ها در حالی است که دولت پول آبیاری مکانیزه را می‌گیرد.»
گرانی ابزار و ماشین‌های مکانیزه کشاورزی و خارج بودن خرید آن‌ها از توان کشاورزان مسئله دیگری است که هزینه تولید برنج را به شدت بالا برده است و بسیاری از کشاورزان گیلانی از جمله احمد علیپور نسبت به آن معترضند. «امسال یک ماشین دروگر برنج و یک ماشین شالیکار برای زمین خود گرفتم و سود وام بانکی را که دادم به کنار بیش از 11 میلیون تومان هم برای مالیات بر ارزش افزوده دادم. وقتی هزینه‌های ماشین‌های کشاورزی اینقدر بالاست و هیچ حمایتی صورت نمی‌گیرد هیچ کس نمی‌تواند در این شرایط تولید کند آن هم موقعی که دست واردکننده‌ها باز است و تمام بازار را از برنج وارداتی پر کرده‌اند».
او همچنین می‌گوید: زمین ناموس کشاورز است و اصلی‌ترین ابزار او برای ارتزاق است اما هزینه‌های تولید با چنان شدتی بالا رفته است که خیلی از کشاورزان از خیر زمین‌های خود گذشته‌اند و آن‌ها را به فروش گذاشته‌اند و ستم بزرگ‌تر اینجاست که در استان گیلان که اکثر مردم کشاورز هستند و برنج تولید می‌کنند، باز هم برنج وارداتی به بازار می‌آید.
گرانی ابزارآلات یدکی ماشین‌های کشاورزی مسئله دیگری است و چوب لای چرخ تولید برنج شده است. «هیچ نظارتی بر قیمت ابزار یدکی ماشین‌های کشاورزی مخصوص برنجکاری نیست. کشاورزان از قیمت‌ها اخبار چندانی ندارند و هرکس هر لوازم یدکی را به قیمت دلخواه خود می‌فروشد و این قیمت‌ها نیز هر روز و هر روز بیشتر می‌شوند».
علیپور درباره فروش برنج معتقد است که نظارت جدی دولت یکی از نیازهای فروش برنج ایرانی است. «کشاورز برنج خود را کیلویی 16 هزار تومان می‌فروشد و این در حالی است که خیلی از کشاورزان هم نمی‌توانند برنج خود را به کیلویی 16 هزار تومان برسانند و از طرفی باید هزینه‌های گزافی بابت سم و کود و دستمزد کارگر بپردازند که امسال به شدت بالا رفته بود اما دولت یا باید قیمت نهاده‌های تولید را برای کشاورزان پایین بیاورد یا محصول برنج را خود از آنان خریداری کند تا برنج تولید شده به دست دلال‌ها نرسد».
دبیر اجرایی خانه کشاورز گیلان در پایان می‌گوید: کشاورزان خود نمی‌توانند محصول خود را بفروشند چرا که نه با ساختار بازار آشنایی دارند و نه وظیفه آن‌هاست که بخواهند به زنجیره فروش راه پیدا کنند اما متضرر اصلی این نحوه از دلالی‌های خرید و فروش برنج هستند.