اقتصاد24- از سال گذشته تا امروز مرغ نیز مانند هر یک از دیگر محصولات کشاورزی و دامداری نوسانات قیمتی بسیاری را پشت‌سر گذاشت و تولید کنندگان مرغ گوشتی نیز با مشکلاتی از قبیل تامین نهاده و قیمت این محصول در بازار دست‌وپنجه نرم کردند.
مجموعه تمام پستی و بلندی‌های بازار قیمت مرغ را به 14 هزار تومان رساند، قیمتی که برای تولیدکننده خوب اما عامل پرکشیدن مرغ از سفره مصرف‌کنندگان بود.
زمستان گذشته بود که دعوا میان وزارت جهاد کشاورزی و مرغداران بالا گرفت. محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی قیمت مناسب مرغ در بازار مصرف را 11 هزار تومان می‌دانست اما مرغ تولیدکنندگان یک پا داشت که پس از دوران ضرردهی نوبت به سوددهی تولید مرغ رسیده و نرخی پایین‌تر از قیمت 14 هزار تومان، سودده نیست.
این روزها اما خبرها حکایت از این دارند که قیمت مرغ نیز مثل گوشت در حال فرود است. پس از کاهش پنج هزار تومانی قیمت گوشت گوسفندی اینبار نوبت به مرغ رسیده است تا به قیمت 12 هزار و 200 تومان برسد.
پرسش اینجاست که علیرغم مقاومت تولیدکنندگان برای کاهش قیمت مرغ علت این ارزان‌تر شدن قیمت چه بوده است؟
کاهش تقاضای مرغ پس از ماه محرم
هدایت اصغری کارشناس تولید مرغ گوشتی و مدیرعامل سابق اتحادیه مرغداران میهن در گفتگو با اقتصاد24 معتقد است که چرخه معیوب تولید مرغ در کشور عامل اصلی تداوم نوسانات قیمت گوشت مرغ است به طوری که گوشت مرغ را روزی ارزان و روز دیگر گران‌تر می‌کند. «در بحث تولید مرغ گوشتی، وقتی قیمت‌ها جابه جا می‌شود تاثیر خود را در اولین حلقه زنجیره تولید می‌گذارد یعنی جوجه‌ریزی برای مثال بین 120 تا 130 میلیون قطعه، جوجه ریزی می‌شود اما وقتی جوجه ریزی 10 میلیون قطعه کم و زیاد می‌شود مراحل بعدی تولید را به طور کامل تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.»
او می‌گوید: به طور معمول بازار در دهه اول ماه محرم بهتر می‌شود و امسال نیز به علت بالا بودن قیمت گوشت قرمز بهترین جایگزین گوشت مرغ بود که تقاضا در بازار مرغ را بیشتر کرد اما وقتی که مراسم‌های مذهبی ماه محرم تمام می‌شود میزان کشش بازار پایین می‌آید. از آن طرف امسال در مقطعی قیمت مرغ خوب بود و مقدار جوجه ریزی بالا رفت این مسئله باعث می‌شود که در مقاطعی میزان تولید با کشش بازار همخوانی نداشته باشد و مقدار عرضه افزایش پیدا کند. امروز نیز تقاضا کم شده و قیمت نیز سقوط کرده و پایین آمده است.
تولید مرغ چرخه معیوبی دارد
هدایتی عامل اصلی نوسانات قیمت بازار مرغ را نبود چرخه درستی برای تولید مرغ می‌داند. «در تولید گوشت مرغ چرخه معیوبی وجود دارد. وقتی قیمت پایین می‌آید تمایل به جوجه ریزی کم می‌شود. برای مثال در شهریور ماه که پیش بینی این است که 130 میلیون جوجه ریزی شود مرغدارها جوجه ریزی کمتری انجام می‌دهند و در ماه بعد قیمت دوباره افزایش پیدا می‌کند».
این کارشناس تولید صنعتی مرغ گوشتی معتقد است که دولت می‌تواند ناجی بازار پرنوسان مرغ باشد. «یکی از علت‌هایی که نشان می دهد منحنی نامتوازن و نامتقارن قیمت داریم به دلیل همین شرایط بازار است. من معتقدم اگر دولت کف قیمتی را حمایت کند و با تسهیلات نقدی، یا از طریق تامین نهاده یا از طریق پرداخت نقدی خرید انجام دهد و همچنین اگر بتوانیم تولید را در منحنی معقول و با نوسانات منطقی مدیریت کنیم این اتفاق‌ها دیگر در انتهای تولید یا در بازار پیش نمی‌آید».
شرایط تامین نهاده مطلوب نیست
اصغری در بخش دیگری از صحبت‌های خود نسبت به تامین نهاده‌های مورد نیاز مرغداری‌ها ابراز نگرانی می‌کند و شرایط بازار نهاده را این طور می‌سنجد. «در حال حاضر شرایط تامین نهاده شرایط مطلوبی نیست. چیزی بین 60 تا 70 درصد قیمت تمام شده تولید مرغ گوشتی هزینه نهاده است و اگر بخش نهاده را تامین نکنیم من فکر می‌کنم مشکلات زیادی را برای این بخش ایجاد می‌کند؛ به خصوص در شرایط فعلی که یکی از مشکلات ما بحث تامین ارز و انتقال پول است چرا که یکسری از خریدهای برای تامین نهاده‌های مورد نیاز تولید مرغ گوشتی از کشور آرژانتین و برزیل است که جابه‌جایی پول با آن‌ها هم سخت و هم هزینه بر شده است. من فکر می‌کنم باید مدیریت جامع و کاملی برای تامین نهاده وجود داشته باشد تا امنیتی نسبی در بازار نهاده برقرار شود».
مدیرعامل سابق اتحادیه مرغداران میهن همچنین ایجاد ذخیره استراتژیک نهاده توسط شرکت پشتیبانی امور دام را ضروری می‌داند و از این ضرورت اینطور سخن می‌گوید: «شرکت پشتیبانی امور دام یک شرکت دولتی است و قطعا در تامین ارز مشکلی ندارد. ممکن است این شرکت در جابه‌جایی پول مسائلی داشته باشد ولی در تامین ارز مشکلی ندارد چرا که یک شرکت دولتی است و به همین دلیل اعتقادم بر این است که شرکت پشتیبانی امور دام در این مقطع باید یک تامین نهاده یا ذخیره در دستور کار بگذارد که اگر در مقاطعی دیگر بازار با کسری مواجه شد بتواند سریع جبران کند و با نوسانات شدید مواجه نشود».
کلید ثبات بازار مرغ دست کیست؟
اصغری در پایان راهکار به ثبات رسیدن بازار مرغ را در تضمین خرید این محصول توسط دولت می‌داند. «تضمین دولت در خرید مرغ گوشتی می‌تواند به بازار این محصول ثباتی نسبی دهد چرا که تولید ما باید بر مبنای سفارش باشد. یکی از مشکلات ما این است یک برنامه تولید یا جوجه ریزی در طول سال نداریم و قیمت‌ها همیشه میزان تولید را جابه جا می‌کنند. اگر تولید کننده به اطمینانی برسد که دولت خرید تضمینی را اعلام کرد و اگر تولیدش را با خرید تضمینی دولت انجام دهد خیلی از این نوسانات کنترل می‌‌شوند».