اقتصاد 24 ـ روز یکشنبه وبسایت‌های خبری بلومبرگ، رویترز، فایننشال تایمز، چاینا اکونومیکس، و سی تی وی نیوز از کناره گیری شرکت ملی نفت چین CNPC از سرمایه‌گذاری در پروژه بهره‌برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی خبر دادند. علت خروج این شرکت از پروژه پارس جنوبی، فشارهای آمریکا اعلام شده است. این در حالی است که پیشتر توتال نیز از این پروژه کناره‌گیری کرده بود.
به گزارش دویچه وله سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز در توییت خود گزارشی را نیز از "واشنگتن پست" به اشتراک گذاشته است که به سخنان بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، می‌پردازد. طبق این گزارش، وی یکشنبه ۱۴ مهر (ششم اکتبر) خبر مربوط به انصراف شرکت ملی نفت چین از مشارکت در توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی را اعلام کرده است.
در سال ۱۳۹۶ قرارداد توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی با ظرفیت تولید روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب میان ایران و شرکت‌های توتال فرانسه، سی‌ان‌پی‌سی چین و پتروپارس ایران به امضا رسید. ارزش این قرارداد چهار میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار اعلام شد.
اما پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یکجانبه، شرکت توتال از قرارداد یاد شده کناره‌گیری کرد. با وجود اینکه شرکت ملی نفت چین، نخستین شرکت بزرگ نفتی بود که پس از رفع تحریم‌ها در سال ۲۰۱۵ و کسب توافق هسته‌ای با ایران، اقدام به سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز ایران کرده بود، سال گذشته فعالیت خود را تحت فشار آمریکا به تعویق انداخت و اکنون به طور کامل از این قرارداد حدودا 5 میلیارد دلاری عقب نشینی کرد.
سعید لیلاز، تحلیلگر سیاسی در ایران معتقد است با وجود خروج چین از این پروژه، "این کشور همچنان شریک اصلی تجارت با ایران باقی خواهد ماند".
به گفته وی، بخش عمده‌ای از درآمد پیشین نفتی از چین در کشور باقی مانده است و این امکان را برای تهران فراهم می‌آورد تا کالاهای مورد نیاز از چین بدون انتقال پول از ایران خریداری شود و از تحریم‌های آمریکا بر سیستم بانکی ایران جلوگیری شود.
به گزارش فایننشال تایمز، ماه گذشته آمریکا در راستای اعمال «فشار حداکثری» دو شرکت وابسته به غول حمل و نقل دولتی تحت حمایت (Cosco: China Ocean Shipping Company Limited) را به دلیل مشارکت در انتقال نفت خام ایران تحریم کرد. این نخستین تحریم آمریکا علیه یک نهاد بزرگ دولتی مورد حمایت چین بود، طوری که نرخ بسیاری از تانکرهای نفتی را به طرز قابل توجهی افزایش یافت و شرکت‌های بین المللی نفت، از ترس تحریم‌های آمریکا، دیگر نمی‌توانند از 40 تانکر متصل به شرکت‌های وابسته به Cosco استفاده کنند.
پیشتر آمریکا هشت کشور کره‌جنوبی، ژاپن، چین، هند، ترکیه، تایوان، یونان و ایتالیا را از تحریم‌ها علیه تجارت نفت با ایران معاف کرده بود، طوری که عربستان و روسیه با همکاری هم وعده کنترل قیمت‌ها را در بازار جهانی نفت دادند. اما حدودا یک ماه پیش رویترز به نقل از سیگال ماندلکر، معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی آمریکا، نوشت، آمریکا همچنان به ایران فشار خواهد آورد و همانطور که ترامپ گفته هیچ گونه معافیت از تحریم برای نفت ایران وجود نخواهد داشت.
همچنان که فشارها علیه ایران و صنعت نفت کشور سال به سال افزایش پیدا می‌کند، گزارش اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) حاکی از این است که با وجود کاهش قیمت‌های نفت، آمریکا در سال 2018 بیشترین درآمد نفتی را پس از سال 2013 به جیب زده است.
ماه می سال 2013 نیز کنگره آمریکا تحریم‌هایی را علیه بانک‌ها و نهادهای مالی ایران در سراسر جهان اعمال کرد که مبادلات ارزی را با نهادهای ایرانی محدود می‌کرد. در همین سال، میزان صادرات نفت ایران به رقمی پایین‌تر از 500 هزار بشکه رسید. این در حالی بود که درآمدهای نفتی آمریکا در فاصله سال‌های 2015 تا 2016 در طول مذاکرات برجام به کمترین میزان خود، یعنی تا حدودا 40 درصد، کاهش یافت.
این در حالی است که به گزارش رویترز، در ماه جولای بین 4.4 میلیون تا 11 میلیون بشکه نفت خام ایران در روز وارد چین شد، به طوری که "روابط چین و آمریکا را به مخاطره انداخته بود".
ترامپ همچنان در تلاش است تا صادرات نفت ایران، به عنوان منبع اصلی درآمد کشور را سرکوب کند. در مقابل، وزیر نفت ایران اعلام کرده است که ایران از هر راه ممکن برای صادرات نفت استفاده خواهد کرد و در مقابل آمریکا تسلیم نخواهد شد چرا که صادرات نفت حق قانونی کشور است.
فرزانه اسکندریان