اقتصاد24- ظهور پدیده‌های اینستاگرامی یا همان شاخ های اینستاگرام از پیامدهای دنیای مجازی است. این پدیده‌ها از این رهگذر هم نیاز خودنمایی‌شان را اقناع می‌کنند و هم درآمد قابل توجهی کسب می‌کنند. یکی از پدیده‌هایی که این روزها خبرساز شد و نامش تا روزنامه گاردین هم رسید، سحر تبر بود که بازداشت او واکنش‌هایی را در پی داشت. عمده واکنش‌ها حول این محور بود که بیش از آنکه برخورد قضایی و پلیسی در این قضیه لازم باشد، ورود یک روانشناس برای بررسی علل آن اهمیت دارد.
تحلیل رفتار این افراد اگرچه می‌تواند جالب باشد، اما بررسی افرادی که تبدیل به طرفداران پر و پا قرص آنان می‌شوند هم خالی از لطف نیست؛ آنهم در جامعه‌ای که شیوع اختلالات روانی در آن بنا به گفته وزارت بهداشت ۲۳.۶ درصد بوده که عددی قابل توجه است.
فاطمه منفرد پویا روانشناس سلامت می‌گوید: افرادی که با انجام رفتار‌های هنجارشکنانه و غیرعادی سعی در جلب توجه در فضای مجاری دارند ابتدا باید به لحاظ روانشناسی مورد بررسی دقیق قرار بگیرند و در غیر این‌صورت هر چه درباره علل رفتار‌های ایشان بگوییم تنها حدس و گمان است.
او یکی از احتمالات بسیار قوی درباره بسیاری از افرادی که با به نمایش گذارن خود سعی در جذب مخاطب داشته و در زبان عامیانه تبدیل به شاخ اینستاگرام می‌شوند را ابتلای آنان به اختلال شخصیت نمایشی توصیف می‌کند.
این روانشناس سلامت می‌افزاید: درباره شخصیت نمایشی در روانشناسی مباحث زیادی مطرح می‌شود، این اختلال شخصیتی بیشتر در میان زنان مشاهده می‌شود، اما در میان مردان نیز افرادی که مبتلا به این اختلال هستند وجود دارند.
او می‌گوید: یکی از ویژگی‌های اصلی شخصیت‌های نمایشی، اغواگری است؛ به این معنا که این گروه از تحت تاثیر قرار دادن دیگران به لحاظ احساسی، عاطفی و جنسی حس بسیار خوبی پیدا می‌کنند، رفتار‌های نمایشی این گروه مبتنی بر عدم اعتماد به نفس و نوعی از خودشیفتگی است، زیرا افراد خودشیفته نیز برخلاف ظاهرشان که سعی در نشان دادن اعتماد به نفس بالای خود دارند، دچار نقص در اعتماد به نفس و عزت نفس هستند. علت این موضوع اضطراب و شکست‌هایی است که فرد به صورت واقعی یا به صورت خیالی خورده است.
منفرد پویا می‌افزاید: افراد دارای شخصیت نمایشی با رفتار‌هایی که بروز می‌دهند سعی در کاهش سطح اضطراب خود دارند این در حالی است که هر قدر بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند کمتر احساس رضایت می‌کنند و در نتیجه اضطراب‌شان کاهش نمی‌یابد. زیربنای رفتار‌های شخصیت‌های نمایشی اضطراب است، رفتار‌های اضطرابی هر قدر بیشتر تکرار شود برخلاف انتظار حال فرد را بدتر می‌کند.
او با اشاره به یکی از چهره‌های معروف اینستاگرام به نام سحر تبر که با گریم‌های هراسناک، جراحی‌های عجیب روی صورت و انجام برخی رفتار‌ها به شهرت رسید، می‌گوید: نمی‌دانیم در ذهن چنین افرادی چه می‌گذرد مثلا نمی‌دانیم سحر چرا دست به چنین جراحی‌هایی زده است آنهم با وجود خطراتی که جراحی‌های زیبایی به دنبال دارند. به عنوان مثال من مراجعی دارم که بینی‌اش را عمل کرده و کامل از بین رفته و حراحی‌ها و درمان‌های بعدی در داخل و خارج از کشور نیز نتوانست بینی او را برگرداند و حالا او روی صورتش بینی ندارد. با این حال این دختر جوان یعنی سحرتبر خطر انجام چنین عمل‌هایی را پذیرفته است.
این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد: مثلا شاید یکی از مواردی که باعث شده او چنین پست‌ها یی در اینستاگرام بگذارد آن باشد که مثلا یکی از عمل‌هایش موفق نبوده و وقتی عکس خود را روی صفحه‌اش گذاشته با توجه مردم مواجه شده و به نوعی تشویق به تکرار این رفتار و بروز رفتار‌های بعدی او شده است. اما به هر حال چنین افرادی باید تحت درمان‌های روانشناسی قرار بگیرند.
او بر این موضوع تصریح می‌کند که امروز تنها افراد دارای شخصیت نمایشی علاقه‌مند به چهره شدن در فضای مجازی و جذب فالوئر بیشتر نیستند و موضوع کسب درآمد هم دیگر دلیل رفتار‌های این افراد در دنیای مجازی است در حال حاضر وضعیت به گونه‌ای شده است که فرد برای جذب فالوئر بیشتر اقداماتی می‌کند تا تعداد فالوورهایش بالاتر رفته و بتواند با گرفتن تبلیعات در صفحه‌اش کسب درآمد کند.
منفرد پویا با بیان اینکه حتی افراد ظاهرا سالم نیز سعی در معرفی خود در این فضا دارند که این موضوع به دلیل رقابت در بازار کسب و کار است، عنوان می‌کند: در حال حاضر همه می‌دانند عکس‌ها و متن‌های معمولی توجه مردم را جلب نمی‌کند لذا عکس‌ها و متن‌هایی را در صفحه خود می‌گذارند که جلب توجه کرده و به این ترتیب بازار کسب و کارشان ایجاد شود لذا نمی‌توان گفت تنها اشخاص دارای شخصیت نمایشی چنین فعالیت‌هایی می‌کنند.
طرفداری از افراد و گروه‌ها راهی برای تخلیه خشم
این روانشناس درباره افرادی که جذب شاخ‌های معروف اینستاگرام می‌شوند، اظهار می‌کند: همواره تعدادی از افراد به نوعی دوست دارند هوادار باشند. زمانی هوادار فلاسفه، هوادار گروه‌های سیاسی، هوادار باند‌های موسیقی و زمانی هم هوادار اشخاصی خاص. هواداران و طرفداران معمولا با فرد یا گروهی که دوستش دارند به همانند سازی می‌کنند. گاهی از این کار لذت می‌برند، گاهی حس قدرت می‌کنند و گاهی نیز از طریق طرفداری از شخص یا گروه خاص مخالفت‌ها و اعتراضات خود را از ابعاد مختلف سیاسی یا اجتماعی ابراز می‌کنند.
او می‌افزاید: گاهی طرفداری از شخص یا گروه راهی برای تخلیه خشم است خشمی که به اسم طرفداری یا تشویق فرد یا گروهی به صورت داد و بیداد یا بروز رفتار‌های هنجارشکنانه خود را نشان می‌دهد. گاهی نیز فرد می‌خواهد با طرفداری از فرد یا گروهی خود را مطرح می‌کند مثلا با پیروزی تیم مورد علاقه‌اش فرد احساس می‌کند که خود ارتقا یافته است.
منفرد پویا درباره بازداشت افرادی مانند سحر تبر، می‌گوید: بازداشت بازداشت در هیچ موردی اثر نداشته و ندارد. هیچ فردی با زندانی شدن سالم نشده است بلکه پس از آزادی از قبل هم بدتر می‌شود از سوی دیگر بازداشت امثال سحر تبر به افزایش طرفدارانش و به نوعی قهرمان شدن او منجر می‌شود.
این مدرس دانشگاه عنوان می‌کند: چنین افرادی به جای دستگیر شدن باید تحت بررسی‌های روانشناختی انسانی‌شناسی و جامعه شناسی قرار گرفته تا علت بروز رفتارهای‌شان مشخص و اعلام شود.
منبع: رویداد24