اقتصاد24- کاهش تورم بدون نمود واقعی در اقتصاد - تورم و اثر آن بر معیشت افراد از جمله مباحث مهمی است که صاحب‌نظران و تحلیل‌گران دائما به بررسی آن می‌پردازند. در علم اقتصاد، متداول‌ترین و صحیح‌ترین راه، محاسبه نرخ تورم متوسط ۱۲ ماهه است؛ چرا که تورم نقطه به نقطه یک مقطع زمانی خاص یک ماهه را می‌بیند، قابل تعمیم به یک‌سال نیست و نمی‌توان کل ماه را با آن سنجید. اما این مسئله دلیلی نمی‌شود که نسبت به تغییرات تورم نقطه به نقطه بیتفاوت بود. دیروز حسن روحانی، رئیسجمهوری در نشست خبری خود به کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه اشاره کرد و گفت: «پیش‌بینی اقتصادی بسیاری تحلیل‌گران داخلی و خارجی این بود که سال سختی داریم و از سال 98 سختتر خواهد شد. حتی برخی تحلیل‌گران بحث تورم سه رقمی را برای ایران مطرح کردند اما در این 18 ماه ملت بزرگ ایران، دولت و سایر ارکان نظام توانستند از این بحران عبور کنند. تورم نقطه به نقطه ما از 52درصد به 34 درصد رسیده است و پیش‌بینی ما این است که روند کاهشی ادامه دارد. در تورم 12 ماهه روند کندتری داریم اما پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصاد ما مثبت شود».
این مسائل در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند کاهش تورم همیشه ملاک مثبتی به حساب نمی‌آید. آنها می‌گویند وقتی رکود بر فضای کلی اقتصاد کشور حاکم شده باشد، طبیعی است که میزان دادوستدها و قدرت خرید به حداقل ممکن می‌رسد؛ بنابراین در این شرایط وقتی خانوارها توان خرید ندارند، قیمت‌ها هم تحریک نمی‌شوند و بازار راکد می‌ماند، پس این رکود نمی‌تواند دارای نتیجه مثبتی برای اقتصاد باشد.
حال می‌خواهد تورم از 55 درصد به 34 درصد برسد و یا بیش از این کاهش یابد. درست است که وقتی تورم نقطه‌ای بالا می‌رود نشانه خوبی نیست و به عبارتی دیگر نشان‌دهنده سربالایی شدن شیب تورم بوده و فنر افزایش قیمت‌ها در رفته است، اما کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه هم به معنای متعادل شدن قیمت تمام کالاهای اساسی نیست. با توجه به این تحلیل از سوی برخی کارشناسان، آیا کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه از 55 درصد به 34 درصد می‌تواند اتفاق مثبتی در اقتصاد کشور باشد یا خیر؟ در این راستا هوشیار رستمی، تحلیلگر اقتصادی در خصوص کاهش تورم نقطه به نقطه و پیش‌بینی رئیسجمهوری به ادامه این کاهش تا پایان سال به «ابتکار» گفت: با توجه به رکودی که در بازارهای اقتصادی وجود دارد، من هم معتقدم که ممکن است تورم نقطه به نقطه کاهش پیدا کند. البته باید بدانیم که 12 ماه زمان لازم است تا اثر خود را به‌صورت تورم میانگین سالانه نشان دهد. ما سال گذشته حدود 55 درصد تورم داشتیم و حالا در سال جاری حدود 34 تا 35 درصد تورم داریم.
این تحلیلگر اقتصادی در ادامه به کاهش قدرت خرید افراد جامعه اشاره کرد و گفت: درخصوص بحث تورم باید توجه داشته باشیم که تورم یک نرخ میانگین است. به عنوان مثال فرض کنید که در یک کلاس درسی قد دانش‌آموزان را اندازه بگیرند و میانگین قد را مشخص کنند. میانگین مشخص شده است اما این به معنای نبود افراد قدبلند و یا قدکوتاه نیست و نباید در این‌باره به اطمینان خاطر رسید که تمام دانش‌آموزان همقد هستند. با توجه به رکود و کاهش قدرت خرید افراد تورم بر روی کالاهای اساسی همچنان بالا بوده و کالاهای دیگری که مردم پولی برای هزینه آنها ندارند نرخ‌شان کاهش پیدا کرده است. همین امر باعث می‌شود که در یک کل به صورت میانگین نرخ تورم را کاهش دهد.
رستمی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به مثبت بودن و یا نبودن کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه پرداخت و در این‌باره ادامه داد: همانطور که گفتم چنین روند کاهشی شروع شده است و با توجه به وضعیت کنونی پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال هم ادامه داشته باشد. اما آیا اینکه این روند اتفاق خوبی در اقتصاد بوده یا خیر پرسشی است که اظهار نظر درخصوص آن بسیار دشوار است. اگر بخواهیم مثالی در این‌باره بزنیم باید به ارز اشاره کنیم. هنگامی که تقاضایی برای ارز وجود نداشته باشد طبیعی است که نرخ آن کاهش پیدا خواهد کرد. بنابراین در کاهش تورم نقطه به نقطه باید بدانیم که ساختاری اصلاح نشده و اتفاق خاصی در اقتصاد رخ نداده است، پس هنگامی که تورم کاهش پیدا می‌کند اولین چیزی که ما را نگران می‌کند این است که کاهش تقاضا وجود دارد و بازار در رکود به سر می‌برد. با توجه به این مسئله کاهش تورم به این شکل بیش از اینکه خوشحال‌کننده باشد نگران‌کننده است.
این تحلیلگر اقتصادی اظهار کرد: قاعدتا اینکه تورم کاهش پیدا کند امر مثبتی است اما اینکه یک نگاه تکبعدی به ماجرا داشته باشیم بدون شک هیچ کمکی به اقتصاد نمی‌کند. ما نمی‌توانیم بگوییم با کاهش تورم، مشکلات در اقتصاد حل خواهد شد.
رستمی به بالا بودن نرخ تورم اشاره کرد و گفت: حتی اگر نرخ تورم نقطه به نقطه از 55 به 34 درصد هم رسیده باشد باز هم نرخ تورم بالا بوده و این رقم برای کارمندی که حقوقش در سال 10 تا 15 درصد افزایش یافته و هر سال قدرت خریدش بدتر از سال قبل می‌شود، اتفاق مثبتی نخواهد بود و نمی‌تواند تغییری در معیشتش احساس کند.
وی در پایان افزود: من معتقدم در اینگونه کاهش‌ها هیچ اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد. زمانی می‌شود کاهش تورم را خوشحال‌کننده ارزیابی کرد که در صحنه واقعی اقتصاد یک اتفاق خوب رخ دهد مانند اینکه دولت دیگر کسری بودجه نداشته باشد. آیا ما می‌بینیم که چنین اتفاقی رخ دهد؟ من به شخصه که اینچنین نمی‌بینم. اینکه ما اقدامی انجام ندهیم و تنها بگوییم که تورم کاهش پیدا کرده است بی‌فایده خواهد بود. طبیعی است اگر خرید و فروش در کشور از بین برود تورم به صفر هم می‌رسد، بنابراین مهم این است که اقتصاد در یک وضعیت رشد قرار بگیرد وگرنه کاهش اعداد بیثمر خواهد بود.
منبع: ابتکار