اقتصاد24- علیرغم چراغ سبز اولیه به ایجاد منطقه امن در 30 کیلومتری مرزهای ترکیه – سوریه، کاخ سفید و سیاستمداران این کشور با لحنی تندتر هشدارهایی را به ترکیه دادند که نتیجه آن، دیدارهایی بود که آمریکا با هدف کنترل اوضاع با مقامات ترکیه برگزار کرد و در نگاه اول چنین به نظر می رسید با فشارهای آمریکا به ویژه تهدید به تحریم دولت ترکیه از شدت درگیری ها در شمال سوریه کاسته شود اما تنها دو روز بعد از آتش بس توافق شده راس العین آن هم بدون کمترین درگیری سقوط کرد و نیروهای کرد، این منطقه را خالی کردند .
در واقع توافق آنکارا نه تنها بازگشت آمریکا به صحنه پشتیبانی کردها نبود بلکه دست ترکیه را برای ادامه عملیات در منطقه تعیین شده بیشتر کرد. نگاهی کوتاه به مفاد 13 ماده ای توافق نشان می دهد که آمریکا برای امتیاز دادن به ترکیه به منظور بازگرداندن و متعهد کردن او به زنجیره «ناتو» جدی است. در سه بند ابتدایی این توافقنامه ضمانتی برای همکاری ترکیه با ناتو و ناتوگرایی بیشتر ترکیه است؛ امری که با خریدهای نظامی ترکیه از روسیه چندی پیش رو به زوال گذاشته بود.
در بندهای دیگر توافقنامه هم مانع جدی برای تقابل با ترکیه لحاظ نشده است بلکه تاکید شده است که آمریکا دغدغه های امنیتی در مزرهای ترکیه را به رسمیت می شناسد و دو کشور باید با توجه به شرایط منطقه ای همکاری بیشتری داشته باشند بدیهی است این همکاری می تواند در جنبه های مختلف به کمک ترکیه در عملیات منجر شود، همچنین با تاکید بر قطعنامه شماره 2254 بر وحدت سیاسی و تمامیت ارضی سوریه تاکید شده و هر گونه خود مختاری و تشکیل کانتون کردی رسما ممنوع اعلام شده است.
نکته بعدی تروریست خطاب کردن نیروی ی.پ.گ از سوی آمریکا و مجوز برای نابودی آنها، پناهگاه ها، سلاح ها و محل اختفاء به ویژه برچیدن سلاح های سنگین و استحکامات این گروه است که به نظر می رسد تفسیر این بند بعدها فضای عملیاتی بیشتری نیز به ترکیه بدهد.
به هر حال علیرغم تاکیدات صورت گرفته به حفظ جان انسانها حقوق بشر و حراست از اجتماعات مذهبی و قومی یادآوری این نکته ضروری است که توافق آمریکا – ترکیه در شمال سوریه بیش از آنکه ابزاری بازدارنده برای توقف عملیات باشد مجوزی برای به رسمیت شناختن حقوق ترکیه در تامین امنیت مرزهای جنوبی این کشور است.
ترکیه قدرتمند ابزار مناسبی برای مدیریت صحنه سوریه برای آمریکا محسوب می شود تا همه چیز در اختیار روسیه و ایران نباشد، واگذاری اسرای داعشی به ترکیه آورده اطلاعاتی خوبی برای ترکیه محسوب می شود. ضمن اینکه ترکیه به راحتی می تواند در هر زمان که متحد آمریکایی آن بخواهد به موازنه رفتار اروپایی ها بپردازد.
با این تفاسیر اعطای امتیازات ویژه به ترکیه در شمال سوریه می تواند ترکیه را برای بازگشت به ناتو و توجه بیشتر به پیمان آتلانتیک شمالی آماده می کند به ویژه زمانی که آمریکا قصد انجام هزینه های نظامی بیشتری را ندارد.
*مدرس دانشگاه و مدیر بخش ترکیه شناسی اسلام معاصر
منبع: خبرآنلاین