سحر گلی‌زاده، اقتصاد24 - دریافت هزینه افت قیمت خودرو در زمان تصادفات رانندگی از جمله دغدغه هایی است که همواره مورد سوال زیاندیدگان است؛ چه بخواهند آن را از شرکت بیمه پیگیری کنند یا راننده مقصر حادثه. اما آیا هزینه افت قیمت خودرو قابل دریافت است؟
از آنجایی که محیط زندگی ما سرشار از ریسک است، شرکت های بیمه کاری که می کنند این است که در صورت وقوع رویداد زیانبار ناشی از ریسک، زیان مالی وارده را جبران می کنند، لذا بیمه ابزاری برای جبران مالی زیان یا خسارت وارده است. در ایران اکثر شرکت های بیمه، زیان‌های روحی، روانی، اجتماعی و بطور کلی خسارات غیرقابل جبران نظیر خسارات ناشی از جنگ و شورش، انفجارهای هسته ای، یا خسارات عمدی را جبران نمی‌کنند. بر این اساس شرکت بیمه صرفا زیان‌های قابل تبدیل به پول، قابل اندازه گیری برحسب ریال و غیرعمد را جبران می کند.
در همین رابطه امیر صفری، کارشناس بیمه به خبرنگار اقتصاد24 گفت: بیمه خودرو شامل سه بیمه مجزا تحت عنوان بیمه مسئولیت در قبال شخص ثالث، بیمه حوادث راننده و بیمه بدنه خودرو است که البته دو بیمه نامه اول اجباری است و معمولاً همراه هم ارائه می شوند. اما بیمه بدنه، بیمه ای اختیاری است.
وی افزود: هر بیمه نامه ای معمولاً شامل موضوع بیمه، خطرات یا ریسک های تحت پوشش، شرایط عمومی و اختصاصی و استثنائات، فرانشیز، تخفیفات و... می شود. حالا اینکه در بیمه بدنه خودرو کدام خسارت ها پرداخت می شود بستگی به قرارداد شما با شرکت بیمه دارد. در همه شرکت های بیمه، بیمه بدنه یکسان و مشابهی ارائه نمی کنند. لذا بیمه گزار باید به ریسک های تحت پوشش در قرارداد بیمه یا بیمه نامه توجه کند. پوشش هر ریسک اضافی نیز مستلزم پرداخت حق بیمه بیشتر است.
مدیرکل نظارت بر بیمه های زندگی بیمه مرکزی در ادامه گفت: در بیمه بدنه خودرو معمولاً خسارات ناشی از برخورد خودرو با جسم ثابت (مانند دیوار) یا متحرک (خودرو دیگر) و یا برعکس برخورد جسم دیگر (تگرگ یا خودرو دیگر) به خودرو پرداخت می شود. همچنین در بیمه بدنه خودرو، خسارات ناشی از آتش سوزی، صاعقه، انفجار، سرقت کلی یا جزئی، ایاب ذهاب به منظور تعمیرات، شکست شیشه، پاشیدن مواد شیمیایی، رنگ و اسید، زلزله، سیل و سایر حوادث طبیعی و افت قیمت جبران می شود به شرطی که بیمه گزار همه پوشش های فوق را خریده و حق بیمه را پرداخت کرده باشد.
هزینه افت قیمت خودرو قابل دریافت است؟
وی در پاسخ به این سوال که چرا شرکت های بیمه هزینه افت قیمت خودرو را پرداخت نمی کنند؟ به خبرنگار اقتصاد24 گفت: شرکت بیمه هزینه افت قیمت خودرو را پرداخت می کند در صورتی که بیمه گزار این پوشش را انتخاب کرده باشد و حق بیمه اضافی بابت این پوشش را پرداخت کند. شرکت بیمه موظف به جبران خسارت ناشی از افت قیمت به سبب تصادف، آتش سوزی، پاشیدن مواد شیمیایی یا به سبب وقوع هر ریسک دیگری است. البته همانطور که گفتم، همه شرکت های بیمه ایرانی پوشش افت قیمت خودرو را ارائه نمی دهند و فقط برخی از آنها این پوشش را عرضه می کنند، لذا اگر موضوع افت قیمت برای بیمه گزار مهم است باید شرکتی را انتخاب کند که پوشش افت قیمت را ارائه می دهد و موقع خرید بیمه نامه، باید توجه داشته باشد که این پوشش را نیز خریداری کند. در این صورت، بیمه نامه خریداری شده و پوشش های آن را تعیین می کند که بیمه گزار حق دریافت خسارت افت قیمت را دارد یا خیر.
مدیرکل نظارت بر بیمه های زندگی بیمه مرکزی در پاسخ به این سوال که چنانچه بیمه گذار پوشش جبران افت قیمت خودرو را خریداری نکرده باشد آیا می تواند در صورت زیان دیدن، آن را از مطالبه کند؟ بیان کرد: شرکت بیمه ایرانی مبلغی معادل کل قیمت خودرو به زیان دیده پرداخت می کند. هنگامی که خودرو سرقت برود و طی مدت مقرر توسط پلیس پیدا نشود، پس از انتقال سند به نام شرکت بیمه، بیمه گر مبلغی معادل قیمت کل خودرو را به بیمه گزار می پردازد. توجه شود که در اینجا منظور از قیمت خودرو، قیمت بازاری است که هنگام صدور بیمه نامه برای خودرو معین برآورد می شود و تحت عنوان سرمایه بیمه نامه مصطلح است نه قیمت روز و لحظه ای خودرو. هرچند بیمه گزار هنگام خرید بیمه نامه می تواند رقمی بیشتر برآورد کند اما طبعاً مبلغ حق بیمه افزایش می یابد همچنین در شرایط تصادف شدید، مبلغ کامل پرداخت می شود.
توتال لاس چیست؟
وی افزود: در صنعت بیمه اصطلاحی تحت عنوان توتال لاس (Total loss) وجود دارد یعنی دارایی موضوع بیمه کاملاً از بین رفته است. در شرایطی که خودرو به نحوی تصادف کند که دیگر قابل تعمیر و قابل استفاده نباشد، خودرو توتال لاس خواهد بود و شرکت بیمه پس از انتقال سند خودرو به نام خود، معادل مبلغ کل خودرو یعنی سرمایه بیمه نامه را به بیمه گزار پرداخت می کند. حالا هیات حل اختلاف به مفاد بیمه نامه نگاه می کند و چنانچه بیمه گزار پوشش افت قیمت را نیز خریداری کرده باشد و حق بیمه اضافی بابت این پوشش را نیز پرداخت کرده باشد مسلماً این هیات، بیمه گر را ملزم به پرداخت افت قیمت می کند. در صورت عدم خریداری این پوشش، روشن است که حق با بیمه گر است.
صفری درباره رویه شرکت‌های معتبر بیمه در جهان در این زمینه به خبرنگار اقتصاد24 گفت: آنها هم به همین ترتیب عمل می کنند. محصولات و خدمات بیمه در کشورهای مختلف دقیقاً شبیه به هم نیستند. حتی در کشور ما هم بیمه نامه بدنه خودرو شرکت های مختلف دقیقاً شبیه هم نیست. طبیعی است که قیمت ها و حق بیمه ها هم مختلف است.
مدیرکل نظارت بر بیمه های زندگی بیمه مرکزی خاطرنشان کرد: موضوع بسیاری از اختلافات بین بیمه گزار و شرکت بیمه مربوط به انتظارات و توقعاتی است که بیمه گزار فراتر از آنچه که در قرارداد به آن اشاره شده استنباط می کند. متاسفانه بیمه گزار هنگام خرید بیمه نامه دقت و توجه کافی به جزئیات بیمه نامه ای که می خرد ندارد و این موضوع بعداً ممکن است به بروز مشکلات و اختلافاتی بین بیمه گزار و بیمه گر منجر شود.
وی اظهار کرد: بیمه گزار باید چیزی که می خواهد را دقیقاً به کارشناس شرکت بیمه بگوید تا انتخاب درستی بر اساس نیاز و سلیقه خود داشته باشد. لذا بیمه گذار باید با دقت، بیمه نامه و به خصوص ریسک ها یا خطرات پوشش داده شده در بیمه نامه، شرایط و استثنائات را مطالعه کند و بعد از آن اقدام به خرید بیمه نامه کند تا در آینده، خدای نکرده توقعات و انتظاراتی بیش از قرارداد بیمه نامه برای بیمه گذار استنباط نشود و به اختلاف و داوری یا دادگاه کشیده نشود.