اقتصاد 24 - صنایع در کشور با مشکلات زیرساختی متعددی رو به رو است که رفع آنها نیاز به تحولی عظیم و کشف عارضه های پنهان در قاب حمایت از تولید را دارد.
بر اساس ارزیابی های صورت گرفته درحال‌حاضر صنایع کوچک و بعضا متوسط با چالشها و مشکلاتی مواجه هستند، اما تاکید فعالان این بخش بر مشکل نقدینگی و نادیده گرفتن سایر دست‌اندازهای صنعتی موجب شد تا بسیاری از مشکلات این بخش در حد نیاز باقی بمانند.
ارزیابی مشکلات درون‌بنگاهی حکایت از آن دارد که عمده مشکل تولید به سمت کمبود نقدینگی و تامین سرمایه در گردش واحدها متمرکز است، این در حالی است که تولیدکنندگان معتقدند بنگاههای تولیدی با سه چالش اصلی دست به‌گریبان هستند که در این خصوص می توان به محصولاتی اشاره کرد که امکان ساخت آنها در کشور وجود دارد اما شناسایی نشده‌اند. مورد دیگر، در برگیرنده کالاهایی است که در کشور تولید نمی‌شوند اما امکان تولید مشابه آنها در کشور وجود دارد و همچنین مربوط به کالاهایی می‌شود که نه در کشور تولید می‌شوند و نه دانش آن در کشور وجود دارد.
ساخت داخل در جستجوی عارضه ها
وزیر صنعت، معدن و تجارت معتقد است، روند اجرای طرح توسعه و تعمیق ساخت داخل در راستای تامین نیازهای صنعتی کشور یک روند شکل گرفته است و قطع یقین در آینده حلال بسیاری از مشکلات و عارضه های صنعتی کشورمان خواهد بود.
به گفته رضا رحمانی، توسعه و تعمیق ساخت داخل علاوه بر اینکه موجبات خودکفایی و قطع وابستگی کشورمان را در بسیاری از بخش‌ها فراهم می کند؛ فرصت های شغلی جدیدی نیز برای جوانان این مرز و بوم ایجاد می کند و همچنین در ایجاد ارتباط سازنده میان دانشگاه و صنعت نقش تعیین کننده‌ای خواهد داشت.
وزیر صنعت کابینه دولت دوازدهم همچنین با اشاره به برخی آمارهای افزایشی انواع تولیدات صنعتی کشور طی ۶ ماه نخست امسال از جمله فولاد، مس، صنایع غذایی و بسیاری موارد دیگر می گوید: با رویکرد موجود در وزارت صنعت، معدن و تجارت و اهمیت قائل شدن به توان داخلی در بخش های مختلف تولیدی و صنعتی کشور، گام‌های خوبی برداشته شده است که آثار آن به زودی برای مردم عیان خواهد شد.
استدلال عارضه یابی
«کلید واژه اصلی حمایت از تعمیق ساخت داخل، حمایت است. همه با این هدف هم‌نظرند که در میدان رونق تولید، تقویت و حمایت از ساخت داخل یکی از اساسی ترین برنامه هاست».
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران بابیان این مطلب در گفت وگو با خبرنگار اقتصاد 24 گفت: قبل از شروع هر اقدامی برای تعمیق ساخت داخل نیاز به عارضه یابی است و اگر این موضوع حل نشود با چه استدلالی قرار است مشکلات رفع و در نهایت تولید ساخت داخل تقویت شود؟!
به گفته امیررضا واعظی آشتیانی، باید در ابتدا زنجیره تولید را انسجام بخشند و سازوکارهای لازم را فراهم و در نهایت با حمایت های لازم، راه رابرای تعمیق ساخت داخل آماده کنند.
مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی در تعریف از واژه حمایت در بخش صنعت و تولید کشور گفت: برای تکمیل پروسه تولید یک محصول، تکمیل زنجیره تولید در اولویت است این بدان معنی است که باید برای تک تک هر قطعه ای که در نهایت در خط تولید یک محصول می شود برنامه ریزی شود و هر کنار بدون نقص وارد مدار تولید شوند.
آشتیانی گفت: با راه‌‌اندازی کلینیک کسب‌وکار صنایع کوچک و ریشه یابی مشکلات بنگاههای صنعتی و کمبود‌هایی که در این بخش وجود دارد امکان عبور از چالشها و مشکلات واحدهای صنعتی وجود دارد.
وی تصریح داشت: در این موقع می توانیم مدعی شویم که برای تعمیق سازی ساخت داخل برنامه ریزی شده نه اینکه برای تولید یک محصول، به دنبال قطعاتی باشیم که هر کنار با مشکل روبروست و در نهایت خط تولید بدون برنامه ریزی لنگ بزند.
واعظی آشتیانی با بیان اینکه توسعه و تعمیق ساخت داخل با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشورمان و افزایش تحریم‌ها اقدامی مطلوب در راستای تحقق توسعه تولید است، گفت: فاصله صنایع کشور به دلیل فقدان واردات تکنولوژی روز دنیا با فناوری ها یکی از دردسرهایی که امروز به معضل بزرگ بخش صنعت تبدیل شده است.
وی ادامه داد: اما قطعا تعمیق ساخت داخل با رفع نیازهای تکنولوژی در صنعت امکانپذیر است و این موضوع در کنار آماده سازی صنایع برای ورود به فناوری های پیشرفته رقم خواهد خورد.
کلینیک های عارضه یابی
مدیر عامل اسبق شهرک های صنعتی در ادامه با بیان اینکه برای تعمیق ساخت داخل، عارضه یابی یکی از اهدافی است که تا قبل از هر اقدامی نیاز به برنامه ریزی و جستجوی آن است، تصریح کرد: برای تعمیق ساخت داخل نقدینگی به‌عنوان تنها مشکل بخش تولید در نظر گرفته نشود.
واعظی آشتیانی ادامه داد: وزارت صمت باید اطلاعات لازم را برای محصولات تولید شده داشته باشد و در نهایت با توجه به آسیب شناسی، موانع را از مسیر تولید بردارد.
«تقویت سازوکار حمایت از تولید داخل نیاز به بررسی های دقیق ازسوی وزارت صمت دارد». وی در ادامه با بیان این مطلب تاکید کرد: دسترسی به اطلاعات در رابطه با کشش و ظرفیت بازار و میزان واردات و قاچاق کالا و ده ها مورد دیگر همه به عنوان سازوکار اصلی برای حمایت از تولید داخل مطرح است که تاکنون ضعف های زیادی در این خصوص دیده شده است.
فرسودگی؛ یکی از عارضه های تولید
به اعتقاد واعظی آشتیانی، وزارت صمت باید به سوی تولید حرکت کند تا کسانی که می خواهند وارد میدان تولید و توسعه ساخت داخل شوند با اعتماد پا به این میدان بگذارند و بدانند دولت با حمایت های غیر نقدی و کشف آسیب های احتمالی در این مسیر راه را برای توسعه تولید برای تولید کننده فراهم خواهد کرد.
از سوی دیگر به گفته مدیرعامل اسبق شرکت شهرک‌های صنعتی ایران، صنایع کشور نیاز به نوسازی دارد و این سوال مطرح می شود که تاکنون برای نوسازی صنایع چه اقداماتی صورت گرفته است؟
وی تاکید کرد: وزارت صنعت قبل از هر اقدامی برای آرایش نظام صنایع کشور موضوعات توسعه ای و موانع را تحلیل کند و این اطلاعات را با توجه به نیاز تولید و آگاهی تولید کننده در اختیار صاحبان صنایع قرار دهد. تولید ثروت و رفع نیاز داخل یکی از مولفه هایی است که نیاز به تدبیر در راستای شناخت عارضه ها در بخش تولید دارد و این مهم با ریشه یابی مسائل در بخش صنعت کشور قابل تحقق است. از این رو هدفگذاری موقعی راهکار است که اعتماد رنگ باخته به بخش تولید کشور برگردد.
واعظی آشتیانی در پایان خاطرنشانکرد:برای تعمیق ساخت داخل، نقدینگی تنها مشکل بخش تولید نیست بلکه عارضه یابی یکی از مولفه های گمشده در این بخش است که تاکنون هیچ دولتی جسارت ریشه یابی مشکلات تولید کشور را نداشته است.