اقتصاد 24 – توقف تولید پراید و پژو 405 که دو محصول پرتیراژ و محبوب ایرانی هاست شاید در ظاهر کار آسانی باشد اما در عمل با توجه به انتخاب جایگزین این دو محصول، پازل پیچیده ای است که اگر قطعاتش با احتیاط کنار هم چیده نشود عواقب سنگینی را برصنعت خودروسازی و بازار خواهد گذاشت.
پروژه توقف تولید پراید و پژو 405 به عنوان محصولات پرتیراژ سایپا و ایران‌خودرو قرار است به زودی کلید زده شد. صحبت‌ها پیرامون جایگزین‌های احتمالی این دو خودرو زیاد است و تاکنون گزینه‌های مختلفی به عنوان جایگزین اعلام شده است. هر چند که در این میان برخی خودروهایی که اعلام شده قرار است، جای پراید و ۴۰۵ را بگیرند قیمت‌های متفاوتی دارند و تردیدها بر سر تیراژ این جایگزین ها نیز قوت گرفته است.
ترسیم جدیدی از توقف تولید پراید و پژو 405
توقف تولید پراید در حالی خبرسازشد که مدیرعامل سایپا می گوید: «از بهمن‌ماه سال گذشته برنامه‌ريزي دقيق براي پايان دادن به توليد اين محصول آغاز شد و از ابتداي امسال نيز با افزایش تدريجي سهم سایر محصولات سايپا این برنامه را به مرحله اجرا درآوردیم، اما برای جلوگيری از وارد شدن التهاب به بازار این موضوع را در آن زمان رسانه‌اي نكرديم».
سيد جواد سليماني افزود: «برنامه توقف عرضه پرايد به بازار داخلي را در ماه‌هاي گذشته و در جلسات مختلف غيرعلني با مدیران ارشد کشور و اعضاي كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي اعلام کردیم و همين موضوع نشان مي‌دهد كه سايپا براي توقف توليد اين محصول برنامه داشته است. مهمترين نكته در اجراي برنامه كاهش و توقف توليد خودرو پرايد، موضوع جايگزيني محصولات در خطوط توليد و البته بازار است كه اين بخش از برنامه نيز به طور كامل در حال اجراست و محصولات تيبا، كویيك و ساينا جايگزين محصولات خانواده پرايد شده و مي‌شوند و برای پراید هیچ جایگزین دیگری وجود ندارد، اما توسعه محصولات بر روی پلت‌فرم‌های جدید و اختصاصی سایپا انجام خواهد شد که به زودی جزئیات آن را اعلام می‌کنیم».
همان‌گونه که وزیر صنعت، معدن و تجارت هم اعلام داشت توليد پرايد مدل۱۳۲ تا پايان دي‌ماه ۹۸، پرايد مدل۱۱۱ تا پايان ارديبهشت ۹۹ و پراید مدل۱۳۱ تا پايان تيرماه ۹۹ به پايان خواهد رسيد.
محصولات خانواده پرايد به دليل مصرف پایین سوخت، قيمت رقابتي و هزينه پایين نگهداری، استهلاك پایین و خدمات پس از فروش ارزان در مقايسه با محصولات ساير خودروسازان، در برخي بازارهای صادراتي گروه خودروسازی سايپا متقاضي دارد كه به همين دليل توليد محدود اين خودرو براي صادرات ادامه خواهد داشت و با قیمت بسیار بالاتر از قیمت فروش این خودروها در ایران به فروش می‌رسد.
توان تولید جایگزین برای پراید و پژو وجود دارد
«سایپا در حال کار کردن روی یک پلتفرم جدید برای جایگزین پراید است که درسال ۹۹ عرضه شود. خودروسازان خودرویی که قرار است از خط تولید خارج شود را اعلام و در مقابل خودروی جایگزین برای خط تولید را معرفی می کند و قطعه سازان جهت تامین قطعات مورد نیاز تولید، به حرکت خود ادامه می دهند».
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی بابیان این مطلب در گفتوگو با خبرنگار اقتصاد 24 گفت : درحال حاضر تولید خودرو توسط خودروسازان داخلی به دلیل بالابودن هزینه های تولید با ضرر و زیان های زیادی صورت می گیرد.
محمدرضا نجفی‌منش در خصوص علل توقف تولید پراید و پژو 405 گفت: با توجه به استقبال مردم از این نوع خودروها اما باید در نظر داشت که همین مردم از خودروهایی مانند پراید و پژو ۴۰۵ خسته شده‌اند و باید خودروهای جدید با تکنولوژی نو جایگزین این محصولات شوند.
تامین نقدینگی برای جایگزین های پراید و پژو
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در خصوص توقف خط تولید پراید و پژو 405 گفت: توان تولید در زنجیره صنایع خودروسازی بر کسی پوشیده نیست اما این باور را باید پذیرفت که برای تولید خودروهای جایگزین، تامین نقدینگی بالاترین انتظار است که این مطالبه نه تنها از سوی قطعه سازان بلکه از سوی صنایع خودروسازی مطرح می شود .
به اعتقاد رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق تهران، توان تولید خودروهای جایگزین در زنجیره خودروسازان بالاست اما شرط اصلی آن تامین نقدینگی مورد نیاز تولید قطعات خودرو است که با احتساب زیان انباشته این صنعت بدون حمایت دولت بعید است که طرح جایگزین خودرو با موفقیت اجرایی شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در خصوص جایگزین پراید گفت: کوییک و تیبا دو خودرویی هستند که قطعا توان جایگزینی پراید را دارند، خودروهای جدید ممکن است به قیمت پراید نباشند اما قطعا مردم توان خرید آنها را دارند.
وی تصریح کرد: با توقف تولید پراید، سایپا تیراژ خودروی تیبا را برای پوشاندن جای خالی افزایش خواهد داد ضمن اینکه مدل کوییک نیز برای پوشش‌دهی بازار وجود دارد.
جایگزین های گران تر از پراید و پژو
به گفته نجفی منش، قیمت خودرویی که جایگزین پراید خواهد شد قطعا از نمونه فعلی گران‌تر است اما رقم آن هنوز مشخص نیست. علاوه بر این امکان اجرای استانداردهای جدید ۸۵ گانه به صورت کامل روی این دو خودرو وجود ندارد.
رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق تهران ادامه داد: تاکنون برخی از استانداردهای خودرویی بر روی خودروهای نام برده اعمال شده است اما به دلیل تامین قطعات مورد نیاز هنوز به اجرای استانداردهای 85 گانه خودرویی دست نیافته ایم.
نجفی منش به جایگزین های پژو 405 هم اشاره کرد و گفت: در مورد ایران خودرو اطلاعات دقیقی وجود ندارد هر چند که امکان افزایش تیراژ تولید سمند و دنا وجود دارد. اما در هر صورت این محصولات تفاوت قیمتی با ۴۰۵ دارند. سمند و دنا خودروهایی هستند که می توانند جایگزین مناسبی برای این خودرو باشند.
خودروهای جایگزین پراید و پژو کدامند ؟
وی تصریح کرد: ضمن اینکه خودروی پژو ۳۰۱ قرار است توسط ایران خودرو به تولید برسد. باید به این نکته توجه داشت که به این زودی خودروی جدیدی به جای پراید یا پژو ۴۰۵ نمی‌آید هر چند که ایران‌خودرو و سایپا خودروهای مشابهی دارند.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در خصوص توقف تولید پراید و پژو 405 گفت: برای جایگزین خودروهای جدید باید شرایط صنایع خودروسازی به گونه ای فراهم شود که هیچ شوک قیمت و عرضه به بازار وارد نشود.
با توقف تولید پراید و پژو 405 بدهی قطعه سازان پرداخت می شود؟
به گفته نجفی منش این صنعت در سال 97 نسبت به سال 96 حدود 30 درصد کاهش تولید داشته است و در سال 98 نسبت به سال 97 این رقم به حدود 40درصد کاهش تولید رسیده است.
این در حالی است که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مدعی شد: کل مطالبات زنجیره تامین داخلی از خودروسازان به بیش از 23 هزار میلیارد تومان بالغ شده است.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی ادامه داد: بزرگترین مساله قطعه‌سازان، کمبود نقدینگی است .
تامین نقدینگی قطعه سازان برای جایگزین پراید و پژو
نجفی منش با تاکید بر اینکه برای تامین قطعات مورد نیاز خودرو به ویژه خودروهای جایگزین پراید و پژو 405 باید شرایط برای تولید فراهم باشد گفت: قطعه سازان 550 هزار پرسنل فعال دارند که اگر با توجه به شرایط نقدینگی این صنعت هرچه سریعتر به بهبود وضعیت بدهی قطعه سازان نرسند سرنوشت این کارگران مشخص نخواهد بود از این‌رو در موج بیکاری به وجود آمده، ۲۸۰ هزار نفر از کل ۵۵۰ هزار نفر شاغل در صنعت قطعه سازی، تعدیل یا تعلیق شده‌اند.
این در حالی است که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران مدعی شد: کل مطالبات زنجیره تامین داخلی از خودروسازان به بیش از 23 هزار میلیارد تومان بالغ شده و مطالبات معوق به بیش از ۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.
نجفی‌منش افزود: طی نامه ای به سران سه قوه درخواست کمک برای تامین نقدینگی صنعت قطعه سازی را داشته ایم.
رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی یکی از راهکارهای پیشنهادی برای جبران این زیان را چنین می گوید: اصلاح فوری قیمت قطعات از سوی خودروسازان بر اساس نرخ واقعی نهاده‌های تولید، به نحوی که در صورت تغییر نرخ نهاده‌های تولید، قیمت‌ها بلافاصله اصلاح شوند و جبران کسری نقدینگی و زیان انباشت معوقات در همین رابطه جبران شود.
پراید و پژو باشد یا نه، توان مالی قطعه سازان از بین رفت
وی یکی از راهکارهای اساسی برای توسعه صنعت قطعه و خودرو و جلوگیری از بروز مشکلات بعدی را واقعی‌سازی قیمت‌ها دانست و گفت: باید به سمت و سویی رفت که خودروساز و قطعه‌ساز تولیدات خود را با زیان نفروشند و حال آنکه به دلیل برخی سیاست‌ها، خودروسازان، خودروهای تولید شده را با زیان فروختند و این زیان سبب شد که این صنایع، توان مالی خود را از دست بدهند.
به گفته نجفی منش، برخی از مشکلات موجود نیز خارج از مجموعه تحت مدیریت وزارت صنعت است که می توان به تسهیل ثبت سفارش و تخصیص ارز، انتقال بدهی دولتی قطعه‌سازان و تجمیع و انجماد یکساله بدهی‌های دولتی صنعت خودرو به سازمان تامین اجتماعی و سازمان امور مالیاتی و از همه مهمتر، انجماد اصل بدهی بانکی خودروسازان و قطعه‌سازان به نظام بانکی و چندین موارد دیگر که تاکنون برای برطرف شدن آن تلاش ها بی حاصل بوده است اشاره داشت.