اقتصاد 24 - سیمانی ها برای حفظ بازار داخل و خارج با هر سختی کنار آمده اند. هرچند رکود در اقتصاد ایران جا خوش کرده است اما مردم برای اسکان خود نیاز به تهیه مصالح جهت ساخت و ساز دارند از این رو سیمان به عنوان یکی از مولفه های اصلی در تولید مسکن، هرچند با افت و خیزهایی در مسیر تولید، توزیع و صادرات روبروست اما همچنان با توجه به نیاز داخل با قوت در حال تولید است.
در حال حاضر، ۷۲ کارخانه سیمان با مجموع ظرفیت تولید تقریباً ۸۵ میلیون تن سیمان در کشور فعال هستند. اگرچه توسعه صنعت سیمان در دستور کار قرار گرفته و مسئولان مربوطه پیش‌بینی کرده اند که ظرفیت تولید این صنعت در چشم انداز ۱۴۰۰ به ۹۳ میلیون تن خواهد رسید اما ظرفیت تولید سیمان، با سیاست رساندن ظرفیت تولید به ۹۳ میلیون تن مغایرت دارد چرا که طی ماه های گذشته به دلیل مسائل و مشکلات مالی، بین تولیدکنندگان داخلی برای تولید، توزیع و صادرات رقابت منفی شکل گرفته است، هرچند به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در حال حاضر رقابت منفی در بین تولیدکنندگان سیمان از بین رفته است اما شرایط همچنان برای فعالان این صنعت به دلیل گرانی هزینه حمل و نقل و کاهش صادرات نامناسب است.
سیاست های تحمیلی برای سیمانی ها
صنعت سیمان کشور با مشکل ریشه‌ای تولید بیش از حد مورد نیاز، مواجه است و در نتیجه قیمت‌ها به حدی پایین آمده که واحد‌های تولیدی برای ادامه حیات خود یا حجم تولید خود را کاهش داده و یا ارزان فروشی می‌کنند.
این در حالی است که تحریم داخلی و خارجی باعث ضعیف شدن قدرت مانور تولید سیمان در داخل و همچنین در بازارهای خارجی شده است.
از اینرو برای بقای صنعت سیمان ، تولید کننده ترجیح می‌دهد دامپینگ را انجام دهد تا اینکه تولید و صادرات این محصول فلج شود. پس نمی‌توان تولیدکنندگان سیمان را مقصر ارزان فروشی است.
در حالی که به گفته فعالان این صنعت ، هیچ تولید کننده‌ای نمی‌خواهد محصول تولیدی خود را با کمترین قیمت به فروش برساند، اما امروز به دلیل افزایش هزینه‌های حمل و نقل دریایی و هزینه بنادر، تولید کننده ناگزیر است در زمانی که هیچ تغییر قیمتی در بازارهای هدف پیش نیامده است به نوعی بازار را حفظ کند لذا مجبور است مطابق قیمت جهانی پیش برود از اینرو برخی مدعی هستند که تولیدکنندگان سیمان ارزان فروشی می‌کنند، این در حالی که تولیدکنندگان صرفا به دنبال حفظ جایگاه خود در این بازار‌ها هستند.
وجود ظرفیت مازاد قابل توجه و مشکلات مالی تولیدکنندگان سیمان، شرایط را برای فعالیت واسطه‌ها مهیا کرده تا سیمان را به صورت فله‌ای و با قیمت‌های بسیار نازل خریداری کنند به نحوی که قیمت فروش برخی شرکت‌های سیمانی تا ۵۰ درصد زیر قیمت‌های توافقی است.
تلاش سیمانی ها برای ادامه فعالیت
«با وجود تولید زیاد، کارخانه‌های سیمان با مشکل صادرات و نیز افزایش هزینه‌ها روبرو هستند. رکود همچنان بر اقتصاد کشور حاکم است اما صنعت سیمان با توجه به نیاز ساخت و ساز با تقویت تولید، توانست رشد هفت درصدی مصرف داخل را پس از سه سال تجربه کند».
مرتضی داداش، رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان بابیان این مطلب در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد 24 گفت: با وجود مشکلات این صنعت، با توجه به افزایش تولید و صادرات، بازار داخل نیز با رشد مصرف حدود 7 درصدی در مقایسه با سال گذشته توانست تا حدودی از موانع در این صنعت عبور کند.
به گفته داداش، طی ۵ ماهه امسال ۲۵ میلیون و ۱۷۵ هزار تن سیمان تولید شده که ۴.۸ درصد بیشتر از سال گذشته بوده است.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان افزود: در ۵ ماهه امسال تحویل سیمان برای مصارف داخلی کشور ۹ درصد افزایش یافته و شرایط صنعت سیمان بهتر از سال گذشته است.
داداش گفت: سیاست های تحمیلی به سیمانی ها، بازار این صنعت را به مرز ورشکستگی رساند اما امروز پس از گذشت سه سال این صنعت توانست تجربه افزایش 7 درصدی بازار داخل را تجربه کند.
وی با یادآوری اینکه در تحویل کل محصولات سیمان چه به بازار داخلی و چه در بازارهای صادراتی با ۸ درصد رشد مثبت مواجه بودیم، ادامه داد: مصرف داخلی سیمان طی سه سال گذشته 47 تا 49 میلیون تن بوده است. در سال جاری نیز مصرف داخلی بهبود یافته است و حدود 7 درصد نسبت به سال گذشته افزایش مصرف را شاهد هستیم.
سیمانی ها به دنبال جبران هزینه های سربار
این مقام مسئول در صنعت سیمان تصریح کرد: در تاریخ 10 تیر ماه سال جاری به دلیل جبران هزینه های سربار، قیمت سیمان حدود 37 درصد با رشد مواجه شد، هرچند باز هم این بخش نتوانست هزینه های تولید این محصول را جبران کند.
به گفته رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان، بر اساس تصمیم اعضای انجمن، قیمت انواع سیمان خاکستری و سفید گران می‌شود. انجمن صنفی کارفرمایان سیمان به منظور بررسی مشکلات و مسائل صنعت سیمان و ارائه راه‌حل‌های مناسب و عملیاتی در جهت برون رفت از وضعیت کنونی و جلوگیری از توقف کار کارخانه‌ها و بروز تنش‌های کارگری جلسه هم‌اندیشی با حضور کلیه مدیران عامل شرکت‌های تولیدکننده سیمان و کارشناسان این بخش برگزار کرد و در نهایت با افزایش بیش از 30 درصدی قیمت سیمان موافقت شد.
داداش با اشاره به اینکه این افزایش قیمت چندان روی بازار داخل تاثیرگذار نبوده است، گفت: در سال جاری در مقایسه با سال گذشته قیمت سیمان از 130 تومان به 180 تومان رسیده است.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: گسترش حمل و نقل ریلی در این زمینه باید مورد توجه و پیگیری باشد اما متاسفانه بازار داخل هم از افزایش قیمت حمل این محصول تاثیرپذیر بوده و امروز با توجه به تولید کافی اما شاهد مشکلات برای تامین این محصول هستیم.
سیمانی ها بازار صادراتی را نگه می دارند
به اعتقاد این مسئول در صنعت سیمان، صادرات سیمان به عنوان راهبرد اصلی است و در راس برنامه‌ها قرار دارد چرا که برای خروج صنعت سیمان از رکود، صادرات باید محور اصلی قرار بگیرد.
وی با بیان اینکه طی ۵ ماهه امسال ۵ میلیون و ۴۸۰ هزار تن صادرات سیمان و کلینکر صورت گرفته است، گفت: در بخش صادرات به دلایلی حدود ۵۰۰ هزار تن کاهش صادرات داشتیم.
داداش خاطرنشان کرد: افزایش کرایه حمل، هزینه صادرات را افزایش داد و از طرفی هزینه کشتی برای صادرات به کشورهای دورتر به دلیل افزایش بیمه افزایش یافت که موجب آفت صادرات شد.
داداش گفت: افغانستان با ظرفیت ۲۶ درصد، ازبکستان ۱۴ درصد، پاکستان ۶ درصد، قزاقستان و روسیه ۵ درصد بخشی از بازارهای صادراتی سیمان کشور هستند که با توجه به کاهش مصرف داخلی سیمان و سیاست های کشورهای واردکننده سیمان از ایران، رقم صادرات سیمان و کلینکر متفاوت بوده است اما در کل، این محصول 9درصد نسبت به سال گذشته افزایش صادرات داشته است.
سیمانی ها در فکر جبران هزینه ها
از سوی دیگر عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن تولیدکنندگان سیمان نیز با بیان اینکه هزینه یک پاکت سیمان ۵۰ کیلوگرمی حدود ۱۵ هزار تومان است به خبرنگار اقتصاد24 گفت: این در حالی است که هزینه ها افزایش یافته اما برای هزینه های سربار هیچ تدبیری اندیشیده نشده است، از اینرو فعالان این بخش باید با ضرر، به تولید بپردازند و در نهایت با مازاد تولید خسارت های زیادتری می بینند.
به گفته دبیر انجمن تولیدکنندگان سیمان، با توجه به فرسوده شدن قطعات دستگاه ها، کارخانجات سیمان باید به فکر تهیه قطعات یدکی باشند که با توجه به شرایط تحریم هزینه آن‌ها افزایش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه هزینه حمل از معادن و هزینه پیمانکار با توجه به شرایط افزایش یافته است ادامه داد: شاید با افزایش بیش از 30درصدی در نیمه سال 98 برخی ها فکر کنند که این میزان توانسته سود زیادی را به فعالان این صنعت رسانده باشد اما با تامل بر سایر محصولات و هزینه های جانبی، پی خواهند برد که تاثیر زیادی برای سیمانی ها نداشته است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان سیمان ادامه داد: هر چند در نیمه نخست سال قیمت‌ها افزایش یافت، اما اکنون هزینه‌ها به گونه‌ای افزایش یافته که قیمت فعلی جوابگو نیست.