اقتصاد24- بنا بر آخرین آمارهایی که از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران در بازه زمانی ۶ ماهه اول سال جاری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌تازگی انتشاریافته، اقتصاد ایران در مقایسه با همین زمان در سال گذشته با توجه بیشتر سرمایه‌گذاران روبرو بوده و رقم سرمایه گذاری مصوب خارجی در بازه زمانی ۶ ماهه برای اجرای ۵۲ پروژه، بیش از ۷۶۷ میلیون دلار ثبت‌شده است.
داده‌های این آمارها بیانگر آن است که در نیمه اول سال جاری ترکیه با ۱۰ طرح، افغانستان با ۹ طرح و امارات با ۵ طرح توانسته‌اند بیشترین مجوز سرمایه‌گذاری را در کشور دریافت کنند، این در حالی است که پیش‌ازاین بیشتر پروژه‌ها از سوی سرمایه‌گذاران اروپایی صورت می‌گرفت، اما داده‌های نیمسال اول نشان‌دهنده آن است که کشورهای همسایه در سر لیست سرمایه‌گذاران در طرح‌های صنعتی، معدنی و تجاری ایران قرار گرفته‌اند. بر اساس داده‌های اعلام‌شده در دو فصل بهار و تابستان سال جاری در مجموع ۵۲ طرح با پول خارجی از سوی هیئت سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده است که این تعداد مصوبات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشدی بیش از ۵۶ درصد داشته است؛ مصوبات سال قبل برابر با ۳۲ طرح بوده است. از سوی دیگر، حجم سرمایه‌گذاری مصوب در مدت‌زمان مورد بررسی ۷۶۷ میلیون و ۱۱۸ هزار دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مجموع سرمایه‌گذاری مصوب شده رشد حدود ۳۲ درصدی داشته است؛ مجموع سرمایه مصوب در مدت مشابه سال قبل برابر با ۵۷۸ میلیون دلار بوده است.
برای بررسی چرایی و چگونگی اقبال بیشتر سرمایه‌گذاران کشورهای همسایه برای حضور در ایران و همچنین دلایل افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ایران به نسبت زمان مشابه آمار اعلام‌شده از سوی وزارت صمت، خبرنگار اقتصاد24 به سراغ حسین سلاح ورزی نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران رفت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
دلایل افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران
*چه دلایلی را می‌توان برای حضور پررنگ‌تر سرمایه‌گذاران سه کشور ترکیه افغانستان و امارات در ایران برشمرد؟
- دلایل متعددی در ارتباط با حضور پررنگ‌تر کشورهای همسایه به‌خصوص این سه کشور وجود دارد، از آن جمله می‌توان به نزدیکی آنها به ایران و همسایگی‌شان اشاره کرد. دیگر اینکه واقعی شدن قیمت ارز توجیه بیشتری برای سرمایه‌گذاری‌شان ایجاد کرده که برای تولید به داخل ایران بیایند. از دیگر سو کاهش ارزش پول ملی دلایل حضورشان را پررنگ‌تر از پیش کرده است.
در ارتباط با سرمایه‌گذاران ترکیه‌ای و افغانستانی این دو مورد آخر که بسیار آشکار است و این عوامل منجر به جذب سرمایه‌گذاران بسیاری از این دو کشور در ایران شده است.
*چینی‌ها و روس‌ها به‌خصوص بعد از شروع تحریم‌های آمریکا بسیار از سرمایه‌گذاری در ایران سخن گفتند اما در آمارها ردپای چندانی از آنها مشاهده نمی‌شود، چرا؟
- این واقعیتی است که گلایه‌ای را هم سبب شده و آن‌هم این است که چینی‌ها و روس‌ها علی رغم مراودات سیاسی و تعاملات سیاسی خوبی که با کشورمان دارند ولی در حوزه اقتصاد در مقام عمل پروژه‌های چندانی را به نتیجه نرسانده‌اند و یا سرمایه‌گذاری مستقیمی را انجام نداده‌اند، دلایل این موضوع چندان روشن نیست اما به نظر می‌رسد برای آنها ملاحظات دیگری وجود دارد. آنها کماکان به رفت‌وآمد و شعار دادن بسنده می‌کنند و درصحنه عمل چیزی از آنها مشاهده نمی‌شود.
* در آمار اخیر موضوع رشد 35 درصدی سرمایه‌گذاری در مقایسه با 6 ماه اول سال گذشته چشم‌گیر است، دلایل این موضوع را در چه می‌بینید؟
- سال گذشته جو کلی اقتصاد تحت تأثیر التهابات تحریم‌ها و تهدیدهای آمریکا بود و همین هم سبب شد تا سرمایه‌گذاران دیگر کشورها برای حضور در ایران محافظه‌کارانه برخورد کنند. با فروکش کردن بار و تخلیه جو جریان تحریم و تهدید رغبت سرمایه‌گذاران نیز برای حضور در ایران بیشتر شد. البته این موضوع در کنار کاهش ارزش پول ملی و ثبات در کشور توأمان موجب تصمیم برای حضور بیشتر سرمایه‌گذاران خارجی در ایران شد.
*فعالیت‌هایی که فرمودید هدف‌گذاری مشخصی بر روی کشورهای همسایه و این سه کشور که بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را انجام داده‌اند، داشته است؟
- حتماً همین‌طور بوده و بیشترین تلاش ما به‌خصوص با توجه به شرایط بعد از تحریم‌ها و در حدود دو سال اخیر با هدف‌گذاری مشارکت همسایگان کشورمان در اقتصاد ایران بوده است. چیزی که توأمان هم هدف‌گذاری دولت بوده و هم اتاق بازرگانی ایران و رفتار ما مبتنی بر نگاه به کشورهای پیرامونی و کشورهای همسایه بوده است. چیزی که منجر به آن شده تا دولت تمرکز کند بر پیمان‌های اقتصادی دو جانبه یا چندجانبه منطقه‌ای به جهت استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی که پیرامون کشورمان وجود دارد.
*پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا را چقدر در روش‌تر شدن چشم‌انداز سرمایه‌گذاری خارجی در ایران تأثیر گذار می‌بینید؟
- امکان این موضوع بسیار زیاد است به این سبب که بالاخره طیف وسیعی از کالاها طی این تفاهم‌ها و توافقات اقتصادی با معافیت‌های ترجیحی روبرو هستند و ازاین‌رو به نظر می‌رسد این عوامل در کنار دیگر عوامل جاذب اقتصاد ایران در برخی زمینه‌ها این رغبت را برای کشورهای عضو این اتحادیه منطقه‌ای برای حضور و سرمایه‌گذاری در ایران فراهم کند. در رابطه با این اتفاق اتاق بازرگانی ایران نیز برنامه‌هایی دارد که به‌صورت جدی پی گرفته خواهد شد و در این راستا اتاق بازرگانی ایران تشکیل یک دفتر تجاری منطقه‌ای برای معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران را در دستور کار دارد.
* آیا عملکرد اتاق ایران را در این افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و حضور پررنگ سرمایه‌گذارانی از کشورهای همسایه بارز می‌بینید؟
- اتاق ایران بر اساس مأموریت و رسالتی که برای خود قائل است در حوزه روایت بین‌الملل و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران به‌صورت مستمر هم هیئت اعزام می‌کند هم هیئت‌های مختلف از کشورها را پذیرش می‌کند، در کنار اینها با سفارت‌خانه‌های کشورهای مختلف در ارتباط است، از دیگر سو با نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در دیگر کشورها تعامل دارد. دراین‌ارتباط اتاق ایران مرتب درزمینه معرفی و تبیین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران تلاش می‌کند. این اتاق در کنار اینها همچنین درزمینه پیگیری و شناسایی مقررات مانع سرمایه‌گذاری خارجی بسیار فعال هست. اتاق ایران در سازمان سرمایه‌گذاری خارجی و شورای مربوطه با این موضوع عضو است و از آن طریق هم به‌صورت روتین فعالیت‌های زیادی در حوزه جذب سرمایه‌گذاری خارجی به انجام می‌رساند. مجموعه این فعالیت‌ها قطعاً در تحریک و تشویق سرمایه‌گذاران خارجی تأثر جدی داشته است و بسیاری از سرمایه‌گذاری انجام‌شده با مشارکت بنگاه‌های عضو اتاق بازرگانی صورت گرفته است.
*پیش‌بینی شما از روند سرمایه‌گذاری خارجی در شش ماهه دوم سال چگونه است؟ آیا معتقدید در شش ماهه دوم سال نیز شاهد افزایش روند سرمایه‌گذاری خارجی در قیاس با قبل خواهیم بود؟
- فکر می‌کنم این روند در شش ماهه دوم نیز ادامه پیدا کند و در قیاس با شش ماهه دوم سال گذشته شاهد افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور باشیم.