فرزانه اسکندریان، اقتصاد 24 - طبق آخرین آمار وبسایت آمار تجارت بین المللی Trade Map، صادرات آجیل و خشکبار ایرانی حدودا 1.7 میلیارد دلار، بالغ بر 1.8 درصد کل صادرات کشور بوده است. با توجه به شرایط اقلیمی ایران و کیفیت مناسب محصولات کشاورزی، می توان موقعیت بسیار خوبی در زمینه صادرات خشکبار به بازارهای سراسر جهان فراهم کرد. طبیعی بودن محصولات، قند پایین و سالم بودن، از عوامل موثر بر گرایش و افزایش مصرف میوه و خشکبار در کشورهای مختلف است.
محمدحسن شمس فرد، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار ایران، پیشتر در گفت‌وگویی پسته، کشمش، خرما و انجیر خشک را عمده ترین محصولات آجیل و خشکباری در صادرات کشور نام برد و تصریح کرد: "براساس آمار گمرک در 10 ماهه نخست سال 97 میزان صادرات انواع خرما بیش از 249 هزار تن به ارزشی معادل 309 میلیون دلار (حدود 28 درصد از نظر وزن بیشتر از مدت مشابه سال گذشته)، میزان صادرات پسته و مغز پسته بیش از 44 هزار تن به ارزشی معادل 413 میلیون دلار (حدود 59 درصد از نظر وزن کمتر از مدت مشابه سال گذشته)، میزان صادرات انواع کشمش بیش از 83 هزار تن به ارزشی معادل 123 میلیون دلار (حدود 4 درصد از نظر وزن بیشتر از مدت مشابه سال گذشته) و میزان صادرات انجیر خشک بیش از 3 هزار تن به ارزشی معادل 9 میلیون دلار (حدود 54 درصد از نظر وزن کمتر از مدت مشابه سال گذشته) است."
اما تولید آجیل در سال 98 نسبت به سال گذشته به دلیل سرمازدگی با کاهش حدود 75 درصدی مواجه بوده است و این روند در کشور طی ۲۵ سال گذشته بی‌سابقه بوده است و همین موضوع افزایش قیمت ها را نیز به همراه داشته است. در دو سال گذشته، ایران پس از چین، آمریکا و شیلی با صادرات 6 درصد از آجیل جهان، در رده چهارم قرار گرفته بود و اکنون ترکیه، استرالیا و هنگ کنگ در رقابت تنگاتنگی با ایران هستند.
علاوه بر این، کشورهایی مانند آمریکا و اسپانیا بیش از پیش در تلاشند تا گوی رقابت را در زمینه کیفیت از محصولات ایرانی بربایند. محبوب‌ترین آجیل‌های جهان در حال حاضر بادام، پسته و گردوی کالیفرنیا، بادام، پسته و گردوی اسپانیا، پسته ویتنام هستند و سپس تنها پسته ایران در رده هشتم جهان قرار دارد که محصولات مشابه ترکیه، هند، شیلی و تانزانیا نیز در راستای تسلط بیشتر بر بازار جهانی حرکت می‌کنند.
عمده مصرف میوه خشک در بازارهای جهانی شامل انگور خشک، آلو، زردآلو خشک، انجیر خشک و خرما و عمده مصرف آجیل شامل بادام زمینی، بادام ، بادام هندی، گردو، فندق، پیکن، پسته و غیره است، اما بازار جهانی بیش از پیش برای سلامت آجیل و خشکبار اهمیت قائل می شود و وجود سم‌هایی مانند اکراتوکسین‌ها و میکوتوکسین در اقلامی مانند انگور و زردآلوی خشک می‌تواند آینده تجارت محصولات را تحت تاثیر قرار دهد.
برترین بازارهای خشکبار ایرانی در جهان
بهر حال، تولیدات آجیل در سال 2019 با 3 درصد کاهش به 1.3 میلیون تن در سراسر جهان رسیده است، اما با وجود تحریم ها، ایران همچنان با تولید سالانه 38 درصد و صادرات 33 درصد از پسته جهان پس از آمریکا در رده دوم و با تولید سالانه 17 درصد و متوسط صادرات 14 درصد خرمای جهان در رده دوم پس از عربستان سعودی قرار دارد و تاکید بازار جهانی بر کیفیت تولیدات می‌تواند بر آینده صادرات کشور نقش مهمی داشته باشد.