اقتصاد24 - صنعت حمل‌ونقل و امکانات لجستیکی کشور، زیرساختی اساسی و ابتدایی برای توسعه اقتصادی پویا است. جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه گذشته اقدامات مناسبی به‌منظور ایجاد و گسترش این زیرساخت مهم انجام داده است. شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) به‌عنوان یک منطقه ویژه اقتصادی با ظرفیت بالای سرمایه‌پذیری یکی از مهم‌ترین بسترهای توسعه‌ای است که همواره درحال پیشرفت است.
در ادامه گفت و گو با سجاد کمالی پور عضو هیئت مدیره و معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) را با در خصوص سرمایه گذاری در این مجموعه می خوانید :
راهکار شما برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی شهر فرودگاهی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید یکی از بزرگ‌ترین مولدهای اقتصاد کشورها در جهان، صنعت حمل‌ونقل هوایی است و فعالیت‌های تعریف‌شده در فرودگاه‌ها و شهرهای فرودگاهی، تاثیر مستقیمی در رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال دارد. در دنیا مفهوم شهر فرودگاهی بخشی است برای توسعه اقتصادی و کسب‌وکار با محوریت فرودگاه. شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) نیز به‌عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصادی کشور در منطقه‌ای با وسعت نزدیک به ١٤هزار هکتار در فاصله ٣٥ کیلومتری جنوب غرب کلان‌شهر تهران ایجاد شده است.
وضعیت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) را نسبت به دیگر شهرهای فرودگاهی خاورمیانه چطور ارزیابی می‌کنید؟
فرودگاه دبی سال گذشته ۸۰ میلیون مسافر و ۵/ ۳ میلیون تن بار جابه‌جا کرده و تنها یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از محل فروشگاه‌های معاف از عوارض گمرکی (duty free shop) فرودگاهی درآمدزایی داشته است. فرودگاه جدید استانبول با گذشت ۴ ماه از افتتاح، به ظرفیت جابه‌جایی ۲۵ میلیون نفر مسافر رسید. کشورمان به‌دلایل موقعیت مکانی در منطقه خاورمیانه دارای مزیت‌های بسیاری است. اختلاف ارتفاع هوایی ایران نسبت به امارات ۱۱۶۷ متر است. این اختلاف ارتفاع برای هر نشست و برخاست یک فروند بوئینگ ۷۳۷ حدود ۵/ ۱ تن صرفه‌جویی سوخت ایجاد می‌کند که به خودی خود یک مزیت برای ما محسوب می‌شود. مشاور پروژه شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) براساس بررسی‌ها و مطالعاتی که انجام داده اعلام کرد که می‌توانیم با ۱۲ ساعت پرواز از ایران به‌طور متوسط ۴ میلیارد و ۹۰ میلیون نفر را تحت‌الشعاع قرار دهیم که شرایط بی‌نظیری برای کشور ما است. بنابراین توسعه شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) نه یک پروژه بزرگ ملی بلکه یک پروژه فراملی محسوب می‌شود و توسعه این شهر هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم تاثیرات قابل‌توجهی در رونق توسعه اقتصادی کشور دارد.
در نتیجه برای احداث زیرساخت‌های شهر فرودگاهی دولت باید به‌صورت جدی و با نگاه سرمایه‌گذاری ورود داشته باشد. یکی از محل‌هایی که اکنون هزینه احداث زیرساخت‌های در دست اجرا از آن تامین می‌شود، درآمدهای شهر فرودگاهی است. درحال‌حاضر توسعه زیرساخت‌های محدوده ۲۴۰ هکتاری منطقه آزاد تجاری از این محل تامین می‌شود و امیدواریم با درآمدهای حاصل از فاز پیشران منطقه آزاد شهر فرودگاهی بتوانیم به احداث زیرساخت‌های لازم سرعت بیشتری بخشیم. هر چند دولت درحال‌حاضر با محدودیت بودجه‌ای مواجه است اما با توجه به اینکه شهرفرودگاهی پروژه ملی و فراملی است لازم است در بودجه عمومی کشور منابعی برای ایجاد زیرساخت‌های آن به‌خصوص در مراحل اولیه توسعه در نظر گرفته شود. همچنین ضمانت‌های لازم از جانب دولت از جمله ساورین گارانتی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی مورد توجه قرار گیرد تا امکان استفاده از روش‌های فاینانس و تامین مالی خارجی مهیا شود ضمن اینکه روش‌های تامین مالی اسلامی و صکوک هم می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
رویکرد شما برای جذب سرمایه‌های خرد در شهر فرودگاهی چیست؟
در بازدیدی که از فرودگاه اینچئون کره‌جنوبی داشتم، مدیرعامل فرودگاه بازگو می‌کرد که در هفته ۲ ساعت با رئیس‌جمهورشان درباره مسائل فرودگاه جلسه دارند. فرودگاه اینچئون کره‌جنوبی درحال‌حاضر ۵۳ میلیون نفر مسافر و ۵/ ۳ میلیون تن بار جابه‌جا کرده و همچنین حدود ۲ میلیارد دلار از محل فروشگاه‌های معاف از عوارض گمرکی (duty free shop) در محل فرودگاه درآمد داشته است. بر خلاف سایر نقاط جهان، شهر فرودگاهی در کشور ما به‌عنوان یک امر روزمره شناخته می‌شود تا یک امر توسعه‌ای. نگریستن به شهرهای فرودگاهی به‌عنوان یک بخش توسعه‌ای ضرورت دارد و این امر به همین دلیل یک توجه جدی در رده مقامات عالی کشور از جمله رئیس‌جمهور را می‌طلبد تا زمینه اجرایی شدن ظرفیت‌های لازم بالقوه شهر فرودگاهی فراهم شود. همچنین لازم است با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برخورد خوبی صورت گیرد. حدود ۴۰ هزار قانون در کشور داریم و متورم‌ترین کشور در حوزه قانون‌گذاری هستیم.
این قوانین نیازمند بازنگری و تفکیک هستند. این حجم بالای بوروکراسی با ادبیات سرمایه‌گذاری مغایر است. برای ایجاد سرمایه‌گذاری باید جذابیت ایجاد کرد. طبق آمار بانک مرکزی میزان نقدینگی کشور در پایان سال ۱۳۹۷ یک هزار و ۷۵۰ هزار میلیارد تومان اعلام شده است. درحالی‌که کمتر از ۵ درصد آن در بخش سرمایه‌گذاری وارد می‌شود و رشد اقتصادی کشور در ۶ سال اخیر منفی ۸/ ۳ درصد است. دو موضوع امنیت و جذابیت سرمایه‌گذاری، حلقه مفقوده سرمایه‌گذاری در کشور هستند. حدود ۸۰۰ هکتار از زمین‌های جنوب شهر تهران صرف موضوع انبارداری با یک رویکرد سنتی شده است. درحالی‌که این پتانسیل وجود دارد تا این انبارها به منطقه آزاد شهر فرودگاهی با یک رویکرد مدرن تبدیل شود. این کار باعث آزادسازی آن ۸۰۰ هکتار زمین و تحقق موضوع بازآفرینی شهری می‌شود و ترافیک و آلایندگی نیز از جنوب تهران رفع می‌شود. آنها یک بخش خدماتی و روزمره هستند ولی شهر فرودگاهی جزو سازمان‌های توسعه‌ای محسوب می‌شود. در شهر فرودگاهی، هم منطقه آزاد و هم منطقه ویژه داریم و یک بخش ما فرودگاه است.
آیا می‌توان در این حوزه از سرمایه و سرمایه‌گذاران خرد هم استفاده کرد؟
ماهیت کسب‌وکارهای مرتبط با فعالیت‌های شهر فرودگاهی بیشتر از جنس سرمایه‌گذاری‌های کلان هستند. به‌عنوان مثال احداث ترمینال جدید مسافری، ترمینال بارهوایی، آشیانه‌های نگهداری و تعمیرات هواپیما، بندرخشک، انبارها و... همگی دارای هزینه‌های چند صد یا چند هزار میلیارد تومانی هستند. ما سعی داریم در جذب سرمایه‌گذاری با نگاهی به تاثیرات آن در اقتصاد ملی و ایجاد اشتغال، بتوانیم کسب‌وکارهای برتر و تراز اول کشور و دنیا را گرد هم آوریم. توجه ویژه به‌جذب سرمایه‌گذاری خارجی در پروژه‌های بزرگ شهر فرودگاهی از جمله ترمینال جدید مسافری گواه این موضوع است که نه‌تنها تامین مالی پروژه‌ها بلکه دانش و توان فنی سرمایه‌گذاران نیز برای ما حائز اهمیت است.
منبع: دنیای اقتصاد