اقتصاد24- نوسان گیران غافلگیر شدند. پس از چند روز گرانی حاکم بر بازار خودرو همزمان با کاهش تنش‌های ناشی از گرانی بنزین، قیمت خودروهای پرمصرف داخلی نیز در بازار روند کاهشی را تجربه کردند. در واقع رفتار سینوسی بازار خودرو از چند هفته قبل و پس از تایید نهایی خروج برخی از محصولات پرتیراژ آغاز شد بهگونهای که در برخی از مدل‌ها شاهد رشد چشمگیری بودیم. در آن زمان با توجه به عدم نوسانات ارزی، انگشت اتهام به سمت خودروسازانی گرفته شده که به واسطه زیان تحمیلی ناشی از تصمیمات دستوری دولت با کاهش عرضه قصد جبران این زیان از طریق حاشیه بازار را داشتند.
البته طرح این موضوع در آن برهه به صدور بیانیه‌ای مشترک از سوی خودروسازان منجر شده که مدعی بودند هیچ دخل و تصرفی در بازار خودرو نداشته و نخواهند داشت. حال با گرانی بنزین و در حالی‌که به نظر می‌رسید بازار خودرو نیز همچون سایر بازارهای جهانی در نتیجه گرانی سوخت روند معکوس قیمتی را تجربه کند با سرعت بیشتری به افزایش قیمت‌ها ادامه داد؛ موضوعی که به اعتقاد کارشناسان اگرچه سایه خودروسازان همواره بر بازار خودروی کشور گسترده شده اما این گرانی‌ها ناشی از رشد نرخ ارز و رفتار نوسان‌گیرانی است که با پیش‌بینی از تداوم نوسانات ارزی برای کسب سود بیشتر به سمت بازار خودرو هجوم آورده‌اند که عرضه قطره‌چکانی خودروها با افزایش تقاضا به رشد نرخ‌ها دامن زده است. اگرچه با فروکش کردن اعتراضات بنزینی، قیمت خودروها نیز با کاهش مواجه شده و مجدد به زمانی بازگشته که خودروسازان برای تحقق آن برنامه‌ریزی کرده بودند.
افزایش قیمت بنزین قیمت خودرو را به کدام سمت سوق می‌دهد
بررسی‌ها از روند معاملات بازار خودروهای داخلی نشان می‌دهد روند افزایشی قیمت خودروهای داخلی که از چند هفته قبل آغاز شده بود همزمان با اعلام گرانی بنزین و در حالی‌که به نظر می‌رسید بازار خودرو همچون دیگر بازارهای جهان با افزایش نرخ سوخت، روند کاهشی را تجربه کند با رویه‌ای معکوس روندی صعودی را طی کرد بهگونهای که قیمت سایپا ۱۱۱ از حدود ۵۰ میلیون به ۵۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
البته این افزایش‌ها در سایر خودروهای پرتیراژ نیز مشهود بود به طوری که پژو ۴۰۵ که به عنوان خودرویی با مصرف سوخت بالا مشهور است نیز با رشد سه میلیون تومانی، به حدود ۷۹ میلیون تومان رسیده است. البته این روند افزایشی تداوم نیافت و با فروکش کردن حواشی و اعتراضات سوختی در روز گذشته قیمت خودروها با کاهش همراه شد به طوری که سایپا ۱۱۱ به بازه قیمتی ۵۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی بازگشت و پژو ۴۰۵ نیز قیمت حدود ۷۸ میلیون تومان را تجربه کرده است. در رابطه با رفتار سینوسی بازار خودرو اگرچه به نظر می‌رسد تحت تاثیر هیجانات ناشی از رشد نرخ ارز و پیش‌بینی نه‌چندان درست نوسان‌گیران بازار از احتمال رشد بیشتر نرخ ارز صورت گرفته که با افزایش تقاضا به گرانی بیشتر خودروها در اوج هیجانات بنزینی دامن زده است.
اما با توجه به گستردگی سایه پنهان خودروسازان بر بازار خودرو که برای جبران زیان انباشت ناشی از سوءمدیریت و سیاست‌های دستوری دولت همواره در سالیان گذشته در بازار تجربه شده نمی‌توان از تاثیرپذیری قیمت‌ها در نتیجه این سیاست‌ها که معمولا با عرضه قطره‌چکانی و تشنه نگه داشتن بازار همراه است به سادگی عبور کرد. اگرچه خودروسازان همواره نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و حتی با انتشار بیانیه‌های رسمی نسبت به ادعای فوق اعتراض کرده‌اند. البته باید توجه داشت که در گرانی‌های بنزینی قطعا خودروسازان دخالتی نداشته و افزایش تقاضا و دلالان نوسان‌گیر مهم‌ترین دلیل بروز رفتار سینوسی در بازار خودرو بوده هر چند که با فروکش کردن هیجانات این متقاضیان باز هم قیمت خودروها نسبت به هفته‌های گذشته بالاتر بوده و شکاف قیمتی کارخانه و بازار عمیق‌تر شده است.
کاهش عرضه، عامل افزایش قیمت
سعید موتمنی رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو در رابطه با افزایش قیمت خودرو در ۱۰ روز اخیر می‌گوید: افزایش قیمت دلار به بیش از ۱۲ هزار تومان در هفته گذشته سبب شد عده‌ای با پیش‌بینی ادامه‌دار بودن رشد نرخ ارز تصمیم بگیرند پول خود را به خودرو تبدیل کنند و همین امر هیجان کاذبی را به بازار وارد کرد و موجب رشد قیمت خودرو شد. اما خریداران باید توجه کنند که این روند افزایشی قیمت واقعی نیست و تنها نتیجه بار روانی افزایش قیمت بنزین و ترس از رشد سایر کالاهاست. بنابراین اگر فردی قصد خرید واقعی دارد، برای جلوگیری از ضرر در شرایط فعلی از خرید خودرو اجتناب کنند.
وی همچنین در خصوص نقش خودروسازان در گرانی‌های بازار گفت: در هفته‌های گذشته و در حالی‌که نرخ ارز هیچ‌گونه نوسانی نداشت قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی که اخیرا نیز توقف تولید آنها مطرح شد با افزایش قیمت چشمگیری همراه شد که این گرانی به دلیل عدم عرضه مناسب این محصولات صورت گرفته است. به گفته موتمنی خودروسازان با کاهش عرضه قصد دارند زیان ناشی از تولیدات دستوری را جبران کنند.
افزایش قیمت بنزین، تقاضا را کاهش نداد
بابک صدرایی، کارشناس بازار خودرو در رابطه با موج سینوسی ایجاد شده در بازار خودرو گفت: شرایط سینوسی ایجاد شده در بازار خودرو طی ۱۰ روز اخیر ناشی از پالس‌های اجتماعی و سیاسی و خارج شدن بازار از حالت آرام است. همواره بازار متاثر از اتفاقات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دستخوش نوسان و تغییر می‌شود. گاهی این اتفاقات موجب کاهش قیمت و گاهی نیز موجب افزایش قیمت می‌شوند. افزایش قیمت بنزین در هفته گذشته و مسائل به‌دنبال آن موجب ناآرامی در بازار ارز شد و متاثر از آن قیمت بسیاری از کالاها از جمله خودرو نیز در بازار افزایش یافت. از آنجایی که افزایش قیمت خودرو در بازار ناشی از تنش‌های پس از گرانی بنزین بود بنابراین با بازگشت آرامش به جامعه شاهد تبعیت بازار خودرو و روند کاهشی قیمت‌ها بودیم.
صدرایی در ادامه در رابطه با تاثیر قیمت بنزین بر قیمت خودرو در بلندمدت نیز گفت: افزایش قیمت بنزین در میان‌مدت موجب افزایش هزینه خودروسازان خواهد شد، بخشی از هزینه تمام شده هر خودرویی هزینه لجستیکی آن است، در کنار آن افزایش قیمت بنزین سایر هزینه‌های جانبی خودروسازان را بالا خواهد برد، بنابراین خودروساز مجبور به افزایش قیمت خواهد شد.
وی در ادامه در رابطه با تاثیر افزایش قیمت بنزین در دنیا و کاهش قیمت خودرو افزود: پارامترهای اقتصادی ایران با تمام دنیا تفاوت دارد. همچنین توجه به این نکته نیز ضروری است که قیمت همواره تابعی از عرضه و تقاضا است. افزایش قیمت بنزین در ایران درحدی نبوده که شاهد کاهش تقاضا برای خودرو باشیم. بخش زیادی از جامعه همچنان تمایل به خرید خودرو دارند و همین امر نیز مانع از کاهش قیمت خودرو می‌شود.در نهایت بررسی‌ها از بازار خودرو حاکی از آن است که علت اصلی افزایش قیمت در روزهای پیشین، کاهش موجودی بازار نسبت به تقاضا است. قسمتی از این افزایش تقاضا ناشی از جو روانی افزایش قیمت بنزین بود که به افزایش نرخ ارز و تمایل مردم برای حفظ سرمایه خود منتج شد، اما علت اصلی آن کاهش عرضه خودروسازان است که از حدود یک سال پیش آغاز شده است.
اگر مسوولان امر نیز به دنبال حل این مشکل باشند باید با حمایت از قطعه‌سازان داخلی امکان تامین قطعات در داخل را فراهم کرده و زنجیره تولید خودرو در داخل کشور را تکمیل کنند تا بدین ترتیب خودروسازان بتوانند سطح تولید خود را افزایش دهند و نیاز بازار را تامین کنند.
منبع: جهان صنعت