امیرحسین احمدی، اقتصاد24- در هفته‌ای که گذشت محمود حجتی، وزیر سابق جهاد کشاورزی، از سمت خود استعفا داد. در این میان باید پرسید عملکرد حجتی در پیشبرد اهدافی که برای بخش کشاورزی تعریف شده است چه بوده؟ به همین علت اقتصاد 24 نحوه تعامل او با تشکل‌ها و اتحادیه‌های کشاورزی را بررسی می‌کند.
محمدرحیم نیازی رییس انجمن ملی سیب‌زمینی در اینباره به اقتصاد24 می‌گوید: بر اساس اصل 44 قانون اساسی، سیاست کلی این است که انجام امور به بخش خصوصی واگذار شود، یعنی انجام همه امور از بخش دولتی جدا و تصدی گری دولت نیز کم شود.
او ادامه می‌دهد: در دوره وزارت حجتی توجه به این مسئله کم بود و تشکل‌ها و انجمن‌های بخش کشاورزی در تصمیم‌گیری امور نقش چندانی نداشتند. در حالی که این انجمن‌ها باید توانمند باشند و بتوانند در تصمیم‌گیری درباره مسائل کشاورزی کشور مشارکت کنند و آنقدر توانمند باشند که امور را با هماهنگی دولت به پیش ببرند.
نیازی، تجربه دیگر کشورها را ضامن حرف خود می‌داند و نظر خود را درباره "خصوصی سازی" چنین اظهار می‌کند: واگذاری امور به بخش خصوصی در تمام کشورهای توسعه یافته امری معمول است و در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی‌ها دخالت داده می‌شوند؛ ما هم اگر بخواهیم به سمت توسعه برویم باید از این مسیر عبور کنیم یعنی حتما باید بخش خصوصی توانمند شود و هم ارزش داشته باشد.
رییس انجمن ملی سیب‌زمینی همچنین مسئولیت توانمندسازی بخش خصوصی را برعهده دولت دانست و گفت: «بخش دولتی باید به بخش خصوصی بها دهد و به نظرات آن توجه کند. ما انتظار داریم در این مقطع که مسائل اقتصادی گریبان کشور را گرفته بخش خصوصی در حوزه کشاورزی حمایت شود و این باید به صورت پایدار باشد نه مقطعی و قائم به شخص بلکه در چارچوب قانونی و براساس یک تعریف معین که کارکرد بخش خصوصی در این حوزه مشخص شود. این مسئله را از آقای کشاورز، سرپرست جدید وزارتخانه انتظار داریم که در همه بخش‌های کشاورزی اعم از زراعت، باغداری و دامداری از توانمندی‌های اتحادیه‌ها استفاده کنند.
نیازی علت عدم تعامل بخش خصوصی با وزارت جهاد کشاورزی را در سطوح میانی این وزارتخانه می‌داند: در واقع مشکل اصلی ما بخش‌های میانی دولت هستند و اولین قدم سرپرست جدید باید تاکید بر انعطاف پذیری و رهاسازی بخش کشاورزی از مدیران و کارشناسان میانی این وزارتخانه باشد.
او همچنین می‌گوید: «دست مدیران دولتی نباید برای واگذاری امور به بخش خصوصی بلرزد و این امر به عهده سرپرست وزارت جهاد کشاورزی است.»
حجتی به اتحادیه‌های کشاورزی وقت نمی‌داد
عفت رییسی سرحدی، رییس کانون علم، فن و دانش زنبور عسل نیز درباره رویکرد محمود حجتی در تعامل با تشکل‌ها و انجمن‌های تولیدکننده محصولات کشاورزی به اقتصاد24 چنین می‌گوید: رویکر وزیر سابق جهاد کشاورزی در مواجهه با مسائل کشاورزی کشور کدخدامنشانه بود. آقای حجتی به تشکل ها و اتحادیه‌های کشاورزی وقت نمی‌داد و تنها حلقه‌ای که جلوی ایشان بود، معاونانش بودند که البته کارهایی هم کردند اما واقعیت این است که چالش‌های کشاورزی آنگونه که باید رفع نشد.
او همچنین می‌گوید: بخش کشاورزی دارای چالش های زیادی است و نیاز به کسی دارد که باند بازی نکند و درک کند که تشکل های تولید کننده باید در کنار وزارتخانه باشند نه اینکه تحت فشار آن باشند.
رییسی سرحدی همچنین تصریح می کند: یکی از مشکلات تشکل‌ها و اتحادیه‌های تولیدکننده محصولات کشاورزی، صندوق‌های حمایت از توسعه کشاورزی در بخش‌های مختلف هستند که در حال حاضر به رقیب اتحادیه‌ها تبدیل شده و در هر مسئله‌ای دخالت می‌کنند.
او ادامه می‌دهد: دولت در انتخاب افراد به کسانی رای می‌دهد که خودش می‌خواهد و پرسش اینجاست که این صندوق‌ها صندوق حمایت از کشاورزان هستند یا صندوق حمایت از بازنشسته‌های وزارتخانه؟ در حال حاضر بازنشسته‌های وزارتخانه در این صندوق‌ها جولان می‌دهند و این آفت بزرگی برای بخش کشاورزی است. در صندوق زنبور عسل بازنشسته‌ای عضو هیات مدیره شده و در صندوق کار می‌کند و پرسش من اینجاست که صنعت زنبور عسل که 80 هزار عضو دارد دو نفر نداشت که بتوانند از اعضای صندوق باشند؟
رییس کانون علم، فن و دانش زنبور عسل از تفاوت اهداف اتحادیه زنبورداران و صندوق حمایت از توسعه زنبورداری در مسائل مختلف بخش کشاورزی چنین می‌گوید: عملکرد صندوق زنبور عسل خلاف اهداف اتحادیه زنبورداران است و حتی در آموزش زنبورداری هم دخالت می‌کند و این مسئله یکی از ضعف های وزارتخانه است که بازرسی از صندوق‌ها انجام نشد.
رییسی سرحدی بر این نکته که صندوق‌های حمایتی بخش کشاورزی برای حمایت از تولیدکننده‌های حوزه های مختلف بخش کشاورزی کشاورزی ایجاد شده‌اند تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: در صورتی که این صندوق‌ها برای تولیدکننده هاست ما می‌بینیم مدیران صندوق‌ها از وزارت جهاد هستند.
او درباره صندوق حمایت از توسعه زنبورداری می‌گوید: داستان از این قرار است که یک بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی می‌رود و پروانه زنبورداری می‌گیرد و او را عضو هیات مدیره صندوق می‌کنند و بعد هم یک کارمند دیگر از وزارتخانه را به آن داخل می‌کنند تا از زنبورداران حمایت کنند و اینگونه می‌شود که این صندوق‌های حمایتی عملا فایده‌ای به حال تولیدکنندگان محصولات مختلف کشاورزی ندارند.
رییسی سرحدی ادامه می‌دهد: چالش‌های زیادی در بخش کشاورزی و به خصوص درباره صندوق‌های حمایتی کشاورزان وجود دارد. قرار بود یکی از کارهایی که آقای حجتی می‌کند این باشد که این صندوق‌ها را پالایش کند اما این اتفاق نیفتاد و امروز می‌بینیم که در هر معاونت وزارتخانه ژن خوبی برای خودش دفتر و دستکی دارد.
بی‌خبری اتحادیه زنبورداران و کانون‌های تولیدکننده عسل از تصمیمات وزارت جهاد کشاورزی یکی دیگر از مسائلی است که رییسی بر آن تاکید می‌کند. «واقعیت این است که در سطح وزارتخانه برای زنبورداری تصمیماتی گرفته می‌شود که نه اتحادیه و نه زنبورداران از آن خبری ندارند چرا که مسئولان زنبورداری وزارتخانه بیش از آنکه با اتحادیه‌ها و تولیدکنندگان در ارتباط باشند با صندوق حمایت از توسعه زنبورداری تعامل دارند و مسئول زنبور عسل وزارتخانه دائم در محل صندوق به سر می‌برد و در تعامل با هیات مدیره آنان است».
رییسی سرحدی ادامه می‌دهد: «صندوق‌های حمایت از کشاورزی نهادهایی مالی هستند که وظیفه‌‌شان در مواقع ضروری تامین نهاده‌های تولید یا حمایت مالی از تولیدکنندگان است.وظیفه صندوق تصمیم گیری نیست. در بحث زنبور عسل مشکل جدی که داریم این است که رییس و کارمندان صندوق همه از کارمندان خود وزارت جهاد کشاورزی هستند. ما بارها به وزیر سابق جهاد کشاورزی این نکته را گفتیم که صندوق پالایش شود و حضور بازنشسته‌ها و دولتی‌ها را در صندوق حمایت از کشاورزی ممنوع کنید اما رویکرد وزارتخانه این بود که صندوق‌های حمایتی کشاورزی را به حیاط خلوت بازنشستگان وزارتخانه تبدیل کند.