اقتصاد 24- در حالی اجرای فاز نخست برنامه توسعه اقتصادی مناطق محروم در ابعاد مختلف صنعتی، معدنی و تجارت با هدف ایجاد موتور محرک تولید و افزایش توازن توسعه‌ای و پیشرانی در چند استان کلید خورد که سال هاست فعالان صنعتی و معدنی بر مهجور ماندن این مناطق از حیث توسعه اقتصادی انتقاد دارند.
سال هاست ضرورت توسعه اقتصادی مناطق محروم و کم درآمد از شاخص های مهم اقتصاد تلقی می شود اما هنوز با توجه به برنامه های مختلفی که از سوی مدیران و مسئولان در هر دولتی تاکنون ارائه می شود، پاسخی دریافت نشده است چراکه تنها به عنوان یک طرح به آن نگاه شده و در اجرای آن کوتاهی می شود.
در همین راستا، برخی معتقدند که سوق دادن و تاسیس برخی از صنایع و معادن کشور در این مناطق، می‌تواند منشا تحولی در وضعیت اقتصادی و افزایش اشتغالزایی در شهرها و استان های محروم کشور شده و کمک قابل توجهی به رفع محرومیت از مردم منطقه کند.
بحران فقر و بیکاری از یک سو و عدم استفاده از ظرفیت های صنعتی و معدنی از سوی دیگر، مشکل اصلی مناطق کم برخوردار و محروم به حساب می آید. یکی از اهداف اصلی انقلاب اسلامی از ابتدا تاکنون، توجه به استان های محروم کشور و محرومیت زدایی و بهبود سطح معیشت مردم از این مناطق بوده، هدفی که در 40 سال گذشته اقدامات زیادی برای نیل به آن صورت گرفته است.
در این زمینه از سوی وزیر صمت فاز نخست برنامه توسعه اقتصادی مناطق محروم و کمتر برخوردار تا پایان دوره دولت تدبیر و امید، با هدف توسعه 12 استان منتخب در ابعاد مختلف بخش صنعت، معدن و تجارت به استانداران این استانها ابلاغ شد. در این راستا تمامی حوزه‌های ستادی و سازمان‌های توسعه‌ای و سازمان های استانی وزارت صمت مکلفند با پی‌گیری اجرای برنامه‌های مرتبط با ماموریت خود، با حمایت و پشتیبانی استانداران در استان‌های ذیربط، اقدام و گزارش های دوره ای را به صورت ماهانه به دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی این وزارتخانه ارسال کنند که به منظور پیشبرد و حل مشکلات در اجرای برنامه‌های ابلاغی، جلسات مورد نظر با محوریت معاونت طرح و برنامه این وزارتخانه در محل استانداری استان ذیربط، جهت تدوین مدل اجرایی و مالی هرکدام از پروژه‌ها و تعیین وظایف استانها و نیز نظارت بر فرآیند اجرای برنامه ها تشکیل خواهد شد.
در توسعه اقتصادی مناطق محروم ، ظرفیت های توسعه معدنی و صنعتی شناسایی شود
در همین زمینه ولی ملکی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نگاه به توسعه اقتصادی مناطق محروم و کمتر برخوردار باید با هدف گذاری و برنامه صورت گیرد به خبرنگار اقتصاد 24 گفت: ظرفیت های معدنی و صنعتی در این مناطق با توجه به پتانسیل های موجود بسیار بالاست و در درجه اول شناسایی و تدوین برنامه های اجرایی حائز اهمیت است.
این نماینده مردم در مجلس تصریح کرد: دیگر زمان فرصت سوزی نیست و اگر وزیر صنعت به دنبال توسعه اقتصادی مناطق محروم با توجه به دیدگاه اقتصادی و کسب منافع ملی از آن است هرچه سریعتر باید اقدامات لازم در این زمینه آغاز شود.
به گفته ملکی، قطعا با برنامه ریزی های به عمل آمده طرح ها در این استان ها قابل اجراست، اما نکته مهم این است که باید بدانند ایجاد و راه اندازی صنایع و معادن در چه منطقه ای با توجه به اقلیم و شرایط منطقه ای و مردم آن مرقون به صرفه است و در نهایت می تواند سودآوری داشته باشد و کدام منطقه از حیث جمعیت توان اجرای کدام طرح های صنعتی و معدنی را دارد.
موضوع تردد و انتقال جهت صادرات کالا از بحث هایی است که در اجرای چنین طرح هایی مهم و کلیدی است. به گفته ملکی دسترسی به حمل و نقل ریلی، آبی و جاده ای نیز در اجرای چنین طرح هایی نقش بسزایی دارد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اضافه کرد: ما باید منافع کشور را در حد کلان در نظر بگیریم و منافع عمومی را به منافع خصوصی ترجیح دهیم، چراکه تنها تولید اقتصادی مطرح است، نباید به مناطق محروم برویم که تولید و یا استخراج آن گرانتر از نقاط دیگر کشور در می آید. باید با توجه به فرصت های پیش رو در انتخاب اهداف توسعه ای دقت شود چرا که دیگر زمان آزمون و خطا در این مورد نیست.
غفلت از ایجاد ارزش افزوده بالا و اشتغالزایی در توسعه اقتصادی مناطق محروم
کم توجهی و گاهی اوقات بی توجهی به ظرفیت هایی که در مناطق محروم و کمتر برخوردار وجود دارد بیشترین آسیب را به بخش های مختلف تولید وارد می کند چرا که هدررفت موقعیت های تولیدی در این مناطق بار سنگینی را به سایر مناطق فعال در کشور تحمیل می کند و این موضوع تبعات زیادی را در بر دارد.
زهرا سعیدی مبارکه، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار اقتصاد 24 گفت: سالهاست فقر در مناطق محروم و کمتر برخوردار حاکم است، سرزمین هایی که با وجود منابع غنی زیرزمینی و همچنین نیروی کار جوان با فقر و بیکاری دست و پنجه نرم می کنند. باید قبل از هر اقدامی با توجه به شرایط منطقه هدف گذاری شده، پتانسیل ها و ظرفیت و قدرت مانور این مناطق در راستای تحقق شرایط تولید شناسایی شود.
این نماینده مردم در مجلس دهم ادامه داد: برنامه های مختلفی از سوی دولتمردان برای توسعه بخش صنعت و معدن در این نواحی ترسیم شده است اما اجرای آن همواره با تعویق و گاهی هم در ورطه فراموشی قرار می گیرد .
سعیدی مبارکه با تاکید بر اینکه نیاز امروز اقتصاد کشور برون رفت از رکود و بیکاری و تجمیع نیروهای کار در مناطقی است که مطمئنا حاصل خوبی برای توسعه اقتصادی کشور خواهد داشت، گفت: بودجه رسانی برای تحقق برنامه توسعه اقتصادی مناطق محروم و کمتر برخوردار باید در بودجه سال 99 لحاظ شود و حتی با افزایش آن نسبت به دوره های قبل در تبیین برنامه های توسعه ای گام برداشته شود .
وی ادامه داد: ضرورتی نیست که به دنبال نسخه های جدید برای توسعه اقتصادی مناطق محروم و کم برخوردار باشند بلکه باید از فرصت هایی که هست به خوبی استفاده کنند .
«تضمین بازگشت سرمایه در بخش صنعت و معدن تنها با ارتقاء و توسعه تولید در این بخش ها قابل بحث است». عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر این موضوع گفت: طراحی و اجرای طرح های توسعه ای در این مناطق بارها مورد آزمون قرار گرفته است اما اگر مبنا بر توسعه جدی این بخش هاست باید هرچه سریعتر به آن ورود شود تا از تشدید بحران در مناطق جلوگیری به عمل آید.
سعیدی مبارکه با تاکید بر اینکه ضرورت شناسایی هدف ها در این مناطق به مراتب موثرتر از سایر فعالیت های بدون هدف خواهد بود، گفت: به طور مثال می توان به وجود ذخایر معدنی بسیار در مناطق محروم اشاره کرد که ضرورت شناسایی و بهره برداری از معادن و رونق معادن این مناطق، می تواند علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بالا و اشتغالزایی موجب توسعه مناطق محروم شود.
این نماینده مردم در مجلس دهم در پایان تاکید کرد: سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران موظف است در جهت توسعه و رشد معادن در مناطق محروم کشور اقدامات بیشتر و موثرتری صورت دهد و نگذارند این اهداف تنها بر روی کاغذ باقی بماند.