اقتصاد24- یلدای اشتراکی خانواده های تهرانی - خرمالوها لابه‌لای برگ‌های پاییزی چیده و سبدهای میوه یلدا جلوی پیشخوان مغازه‌ها ردیف شده‌اند. بساط چشم‌نواز میوه‌فروشان این نکته را در ذهن تداعی می‌کند که آنها بیشتر از سایر فروشندگان برای چیدن بساط یلدا سلیقه به خرج داده‌اند. آجیل‌فروشی‌ها هم پررونق‌تر از همیشه به نظر می‌رسند و علاوه بر شیرینی‌فروشی‌ها، میوه‌فروشی‌ها و آجیل‌فروشی‌ها، بقیه کاسبان هم سعی کرده‌اند از این بازار سهمی داشته باشند. بوتیک‌های کفش و لباس و لوازم تزیینی و حتی فروشندگان لوازم خانگی با دکورهای یلدایی و تخفیف‌های بین ١٠ تا ٣٠درصد اعلامیه‌هایی چسبانده‌اند که کادوهای شب یلدا را با تخفیف ویژه می‌فروشند. اینجا عکاسی‌های قدیمی هم عکس بچه‌ها را در لباس‌های هندوانه و انار قاب کرده و در ویترین‌شان چیده‌اند و عکس‌های آتلیه‌ای یلدایی می‌اندازند.
میهمانی مشترک می‌گیریم
اهالی پاساژ قائم تجریش می‌گویند بین خبرهای بد، مردم دل‌شان را به شب یلدا و جشن‌های کوچک خانوادگی خوش کرده‌اند و امسال به نظر می‌رسد خریدها کمی بیشتر از سال گذشته است. آنها به رکود سنگین بازار در ماه‌های گذشته اشاره می‌کنند و می‌گویند کادوی شب یلدا باعث شده است بازاری‌ها بهانه‌ای برای فروش و کاسبی پیدا کنند و استقبال هم بد نبوده است.
محمدی که مالک عکاسی قدیمی در تجریش است می‌گوید مردم این روزها بیشتر تلاش می‌کنند عکس‌هایشان را با دیگران به اشتراک بگذارند و به همین مناسبت سعی کردیم تخفیف‌های ویژه یلدایی در نظر بگیریم.
او ظهور دوربین‌های دیجیتال و دوربین‌های موبایل را آخر عمر شغل‌شان توصیف می‌کند و می‌گوید تقریبا کار و کاسبی عکاس‌ها فقط به جشن عروسی و عکس‌های آتلیه‌ای از بچه‌ها محدود شده است. در این میان مد عکس یلدا هم چند سالی است که بازار منسوخ‌شده آنها را گرم کرده است. با اینکه بازار شلوغ‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، مردم هم البته گرانی را در گفت‌وگوی‌شان با خبرنگارها فراموش نمی‌کنند و دایم روی این موضوع تکیه می‌کنند.
خیلی‌ها توضیح می‌دهند توانایی میهمانی‌گرفتن‌های آنچنانی را در شب یلدا ندارند و بنا دارند هر خانواده خرید یلدای خود را بیاورد و میهمانی‌های مشترک برگزار کنند. یک خانواده چهارنفره امسال یلدا حداقل باید ٣٠٠هزار تومان هزینه کند تا بتواند یک سفره یلدا شامل آجیل، میوه و شیرینی داشته باشد. این عدد حدود یک‌پنجم حداقل حقوق کارگران است و به این ترتیب حداقل هزینه یلدا ٢٠درصد دستمزد کارگران ایران تمام می‌شود.
یلدا در ویترین میوه‌فروش‌ها
در این میان بساط میوه‌فروشی‌ها داغ‌تر از بقیه به نظر می‌رسد. ایرانی‌ها به مصرف میوه تازه علاقه فراوانی دارند و این موضوع را می‌شود از گزارش‌های رسمی هم متوجه شد. بنا به اعلام فائو، سرانه مصرف میوه در ایران ١٥١ کیلوگرم است که این عدد حدود دو برابر کشورهای توسعه‌یافته است؛ شب یلدا که جای خود دارد و بازار میوه‌فروشی‌ها را داغ‌تر از همیشه کرده است. میوه‌فروش‌ها هم می‌گویند بارندگی خوب امسال فراوانی میوه را به دنبال داشته است.
قیمت میوه شب یلدا با روزهای پیش تفاوت چندانی ندارد. درحال حاضر هر کیلوگرم انار دماوند ٧ تا ١٣هزار تومان در بازار تهران قیمت دارد و هندوانه بین ٢ تا ٦هزار تومان است. فروشندگان می‌گویند هندوانه نو گران‌تر است و هندوانه‌های کهنه یا انباری ارزان‌تر فروخته می‌شود. هندوانه نو از میناب و مناطق گرمسیری جنوب می‌آید. در این بین هندوانه مکعبی‌شکل هم در راسته تجریش به چشم می‌خورد؛ هندوانه‌ای که در قالب چوبی رشد کرده و فرم آن را به خود گرفته است. هندوانه مربعی کمی گران‌تر است و تا کیلویی ٨هزار و ٥٠٠ تومان هم فروخته می‌شود. هندوانه زرد هم در بساط میوه‌فروشان خودنمایی می‌کند و تفاوت قیمت چندانی با سایر انواع هندوانه ندارد. فروشندگان می‌گویند هندوانه زرد شب یلدا خوب می‌فروشد، چون مردم به دنبال تزیین سفره‌های شب یلدا هستند و ترکیب رنگ قرمز و زرد برایشان جذاب است.
هر کیلوگرم نارنگی هم بین ٥هزار و ٥٠٠ تا ١٢هزار تومان و پرتقال بین ٣ تا ٩هزار تومان قیمت دارد که گران‌ترین پرتقال، پرتقال جنوب است. قیمت هر کیلوگرم سیب ٣ تا ١٠هزار تومان است و تفاوتی بین بهای سیب زرد و قرمز وجود ندارد. موز هم در بازار تهران بین ١٠ تا ١٣هزار تومان فروخته می‌شود که البته بستگی دارد از کجا خرید کنید. وانتی‌های سطح شهر موز را بین ١٠ تا ١١ هزار تومان می‌فروشند و قیمت آن در مغازه‌ها بیشتر است.
خرمالو برای شب یلدا فروش خوبی دارد. فروشندگان می‌گویند قیمت هر کیلوگرم خرمالوی شمال ٣ تا ٦هزار تومان، خرمالوی کرج ٥هزار و ٥٠٠ تا ١١هزار تومان و خرمالوی کن ٧ تا ١٣هزار تومان است.
اگر خانواده‌ای بخواهد از هر میوه‌ای یک کیلوگرم بخرد و سبد میوه‌ای از سیب، پرتقال، موز، انار و خرمالو تهیه کند، در مجموع باید به‌طور میانگین حدود ٥٠هزار تومان هزینه کند. اگر بخواهیم یک عدد هندوانه را هم به این سبد اضافه کنیم حداقل هزینه میوه شب یلدا حدود ٦٠هزار تومان می‌شود.
شیرینی‌فروشی‌های کوچک تهران تعطیل شده‌اند
شیرینی‌فروش‌ها اما از کار و کاسبی راضی نیستند. آنها می‌گویند که هزینه‌های تولیدشان حسابی صعودی شده است اما درآمدها چندان با هزینه‌های‌شان نمی‌خواند. از طرفی بالارفتن قیمت مواد اولیه و مشکلات معیشتی مردم باعث شده قنادی‌ها بازار راکدی داشته باشند.
قیمت مصوب شیرینی امسال برای هرکیلوگرم شیرینی تر ۳۵هزار تومان، شیرینی زبان ۲۸هزار تومان، شیرینی دانمارکی ۲۸هزار تومان و شیرینی پاپیون ۲۸هزار تومان و کیک یزدی ۲۱هزار تومان است. این قیمت‌ها از تیرماه ٩٨ برای قنادان تعیین شده است اما نرخ‌های سطح بازار با این عددها متفاوت است و حداقل قیمت شیرینی در قنادی‌های تهران حدود ٣٠هزار تومان و برای کیک یزدی است. هرکیلوگرم کیک یلدایی هم بین ٥٥ تا ٨٠هزار تومان در سطح شهر قیمت‌گذاری شده‌اند.
علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه شیرینی‌فروشان با اشاره به رکود بازار شیرینی می‌گوید: «با وجود اینکه قیمت شیرینی برای شب یلدا افزایشی نداشته اما فروش به‌شدت پایین است و قنادی‌ها روزگار خوبی ندارند.»
او می‌گوید که فروش شیرینی در تهران چیزی حدود ٣٠ تا ٤٠درصد کاهش داشته است و قنادی‌ها مجبور شده‌اند با وجود افزایش قیمت مواد اولیه قیمت‌های پایینی برای انواع شیرینی درنظر بگیرند تا اقشار مختلف جامعه بتوانند خرید کنند. او تأکید می‌کند که قنادی‌ها هیچ سوبسیدی برای شکر و نه آرد و روغن نمی‌گیرند و مجبورند تمام مواد اولیه‌شان را از بازار آزاد تهیه کنند.
بهره‌مند با اشاره به اینکه راکدی بازار باعث تغییر کاربری قنادی‌های زیادی شده است، می‌گوید: «رکود و فروش پایین قنادی‌ها منجر به این شد که برخی صاحبان قنادی‌ها تصمیم به تغییر کاربری بگیرند. این اتفاق بیشتر برای قنادی‌های کوچک رخ داده و آنهایی که سرمایه کافی برای رقابت نداشتند، ناچار به تغییر کاربری شدند و مجوز قنادی خود را ابطال کردند.»
عبور آجیل‌فروش‌ها از بحران بازار
اوضاع آجیل‌فروش‌ها بهتر از پارسال به نظر می‌رسد. خشکسالی پارسال و جهش یک‌باره قیمت‌ها باعث ریزش شدید مشتریان خشکبارفروشی‌ها شد، تا جایی که عید امسال بسیاری از مردم خرید آجیل و خشکبار را تحریم کردند اما حالا آنها می‌گویند که بارندگی‌های خوب هم عرضه را بالاتر برده و هم قیمت‌ها را نسبت به شب عید بین ١٥ تا ٢٠درصد کاهش داده است و مشتریان بیشتری به بازار شب یلدای آجیل‌فروشان آمده‌اند.
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران می‌گوید: «امسال مردم می‌توانند آجیل شب یلدا را با قیمت مناسب تهیه کنند.» احمدی با اشاره به وضع بازار آجیل برای شب یلدا به «شهروند» می‌گوید: «طبق سنوات گذشته قیمت آجیل شب یلدا را از یک‌ماه قبل به اعضای اتحادیه اعلام می‌کنیم. قیمت کف آجیل شب یلدایی با پوست برای سفره‌های مردم ۷۰هزار تومان و قیمت سقف آن هم ۱۰۰هزار تومان است. قیمت آجیل با مغز و بدون پوست متفاوت است، عده‌ای هم با توجه به منطقه فروش و وسع مشتریان نخودچی و باسلوق آجیل را بیشتر می‌کنند و با قیمت زیر ۷۰هزار تومان می‌فروشند اما ۹۰درصد مصرف مردم مربوط به آجیل‌های ۷۰ تا ۱۰۰هزار تومانی است. خوشبختانه قیمت آجیل و خشکبار از ابتدای سال تاکنون با کاهش قیمتی ۳۰ الی ۴۰درصدی در برخی از اقلام همراه بوده و تغییر قیمتی را برای شب یلدا نخواهیم داشت و مشکل و کمبودی در اقلام خشکبار نداریم، زیرا میزان تولید نسبت به سال گذشته حدود ۶۰درصد افزایش داشته و قیمت‌ها نیز کاهش یافته است.»
او ادامه می‌دهد: «بعضی فروشنده‌ها هم سفارش‌های خاصی می‌گیرند، آجیل مغز ارایه می‌دهند که ما برای آن قیمت تعیین نمی‌کنیم، ولی معمولا هر کیلوگرم بیش از ۱۰۰هزار تومان خواهد بود. عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت در بازار است و بازار آجیل و خشکبار مشتری زیادی ندارد و کسبه نیز به دنبال فروش کالای خود هستند، به همین دلیل اقلام را با قیمت مناسب‌تری عرضه می‌کنند تا به فروش برسد.»
احمدی با اشاره به اینکه افزایش قیمت‌ها در سال گذشته و کاهش قدرت خرید مردم باعث ورشکستگی برخی آجیل‌فروش‌ها شد، ادامه می‌دهد: «سال گذشته، سال عجیبی برای صنف آجیل‌فروش‌ها بود. مغازه‌دارهایی که بیشتر از فروش خود خرید کرده بودند، با افزایش قیمت‌ها و به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، با انبوهی از جنس روبه‌رو شدند که نمی‌توانستند آنها را بفروشند. همین موضوع باعث شد آنها در آستانه ورشکستگی قرار بگیرند و به همین دلیل مجوز کسب خود را باطل کرده و آن را تغییر دادند. جالب اینجاست که این فروشندگان از بازار، مرکز و جنوب و حتی شمال شهر هم بودند که به دلیل کم‌تجربگی نتوانستند در موقعیت بحرانی کسب‌وکار خود را حفظ کنند اما امسال خوشبختانه شرایط بهتر است.»
آجیل در بازار تهران چند؟
این روزها هر کیلوگرم آجیل شیرین بین ۱۲۵ تا ۱۸۰ هزارتومان قیمت دارد. گران‌ترین مغز آجیلی با قیمت کیلویی ۱۰۰ تا ۲۰۰هزار تومان، پسته است که البته مغز بدون پوست آن ۲۰۰ تا ۲۶۰هزار تومان قیمت دارد. بعد از آن نیز مغز بادام با قیمتی بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ هزارتومان و بادام هندی بین ۱۵۰ تا ۱۷۰هزارتومان است. مغز فندق هم بین۱۱۰ تا ۱۶۰ هزارتومان قیمت دارد.
قیمت هر کیلوگرم برگه زردآلو از ۵۰هزار تومان شروع می‌شود و به کیلویی ۱۲۰هزار تومان هم می‌رسد. کشمش بین ۴۰هزار تا ۵۲هزار و انجیر بین ۸۰ تا ۱۴۰ هزارتومان قیمت دارد.
قیمت توت خشک هم از کیلویی ۹۰هزار تومان شروع می‌شود و به ۱۸۰هزار تومان هم می‌رسد. قیمت هر کیلو باسلوق نیز بین ۲۵ تا ۴۰ هزارتومان است.
قیمت هرکیلوگرم تخمه آفتاب‌گردان بین ۲۹هزار تا ۳۶هزار تومان، تخمه محبوبی ساده ۳۲ هزارتومان، تخمه جاپنی ۴۶ هزارتومان و تخمه کدو بین ۵۱ تا ۵۹ هزارتومان است.
منبع: شهروند