سحر گلی‌زاده، اقتصاد24 - صنعت بیمه در همه جوامع پشتوانه ای برای مردم در مواقع بروز سوانح و بلایای طبیعی است اما در ایران مردم اعتقادی چندانی به بیمه ندارند و جز در موارد الزامی نظیر بیمه شخص ثالث به ندرت به سراغ شرکت‌های بیمه می‌روند. این مسئله باعث شده با وجود بیمه‌های اجباری، ضریب نفوذ بیمه در ایران به 2.38 درصد برسد که نسبت به میانگین جهانی عدد پایینی محسوب می‌شود.
این ضریب نفوذ پایین بیمه باعث شده شرکت‌های بیمه برای به دست آوردن بازار در برخی رشته‌های بیمه‌ای و جذب بیمه‌گزاران به سمت خود اقدام به نرخ شکنی و رقابت منفی با یکدیگر کنند، امری که امروز در بسیاری از صنایع کشور نیز مشاهده می‌شود.
اما بسیاری از کارشناسان نرخ شکنی شرکت‌های بیمه و رقابت منفی آنها را ناشی از نبود نظارت بیمه مرکزی بر عملکرد شرکت های بیمه می دانند.
اما در این میان این سوال مطرح است که این نرخ شکنی و رقابت منفی بیمه گران با یکدیگر چه آسیبی به صنعت بیمه وارد می کند؟
رقابتی نفس گیر از نوع نرخ شکنی میان شرکت های بیمه در جریان است
در همین رابطه علیرضا رنجبر، عضو شورای فنی بیمه دانا و کارشناس رسمی دادگستری در رشته بیمه درباره نرخ شکنی شرکت های بیمه به خبرنگار اقتصاد 24 گفت: یکی از وظایف اصلی شرکت های بیمه ارزیابی صحیح ریسک تعیین حق بیمه متناسب با آن و مدیریت ریسک است. بیشتر شرکت های بیمه برای رسیدن به اهداف کم و بیش توسعه ای خود رقابتی نفس گیر از نوع نرخ شکنی را در سرلوحه کار خود قرار داده اند. در دوران تحریم و شرایط سخت اقتصادی، ضعف عملکرد و فقدان نوآوری در محصولات بیمه ای، شرکت های بیمه را در تنگنا قرار داده است لذا آنها برای حفظ سهم خود از بازار و گذران امور اجرایی مجبور به پذیرش ریسک ها با نرخ غیر فنی شده اند تا جایی که حتی حاضرند با بدهکاران بزرگ بیمه ای نیز قرارداد امضا کنند که متاسفانه نهاد ناظر نیز در این زمینه بنا به دلایل متعدد، ورود پیدا نمی کند.
وی افزود: در حالی که دست نهاد ناظر برای برخورد با شرکت های بیمه ای که اقدام به پذیرش ریسک های فاقد منطق اقتصادی و نرخ های غیر واقعی می کنند، بر اساس آیین نامه های مربوطه باز است.
رنجبر، تبعات نرخ شکنی در کوتاه مدت و بلند مدت را اینگونه عنوان کرد: نرخ شکنی در کوتاه مدت باعث زیان انباشته در صورت های مالی شرکت ها، عدم پشتوانه لازم برای پرداخت خسارات بزرگ و تاخیر در پرداخت خسارات روزمره می شود و در دراز مدت نیز منجر به ناتوانی شرکت ها در عمل به وظایف خود در قبال کارکنان، سهام داران و بیمه گزاران خواهد شد.
عضو شورای فنی بیمه دانا خاطرنشان کرد: شرکت های بیمه به جای نرخ شکنی باید سطح کیفی خدمات خود را بالا ببرند تا بیمه گزاران اشیاق بیشتری برای دریافت خدمات اینگونه شرکت ها با قیمت مناسب باشند و به تبع آن شرکت ها نیز مسیر رشد و توسعه خود را به درستی طی کنند.
رواج نرخ شکنی و رقابت ناسالم در صنعت بیمه
سید سعید سید هاشمی دیگر کارشناس صنعت بیمه نیز در این باره به خبرنگار اقتصاد24 گفت: بیمه در کشور نوعی الزام است اما برخی از مردم توجهی به این موضوع ندارند و علت آن هم شرایط اقتصادی در کشور است. مردمی که درگیر نیازهای اولیه خود هستند نمی توانند به نیازهای ثانویه خود فکر کنند.
هاشمی عنوان کرد: همه شرکت های بیمه، پایه محصولات بیمه ای را دارند اما برخی شرکت ها، بعضی از محصولات بیمه را کم کرده که در ازای آن قیمت هم کاهش می یابد، بر همین اساس مردم به سمت آن شرکت بیمه و خرید محصول ارزان، سوق پیدا می کنند و به همین راحتی شرکت های بیمه نرخ شکنی و رقابت ناسالم خود را در صنعت بیمه آغاز می کنند.
سید هاشمی اظهار کرد: در رقابت منفی شرکت های بیمه، مردم سردرگم و قدرت خرید آنها کم می شود و یا فقط در برخی از شرکت های بیمه، محصولات بیمه ها به فروش می رسد؛ دلیل آن هم این است که مردم از زمان قدیم دنبال کالای ارزان بوده و امروزه هم همین روند ادامه دارد اما آیا فکر می کنند که با خرید بیمه نامه ارزان، تمام ریسک ها تحت پوشش قرار می گیرد یا خیر؟ اگر شرکت بیمه نتواند به تعهد خود عمل کند مردم نسبت به صنعت بیمه بدبین شده و دیگر هیچ محصول بیمه ای خریداری نمی کنند و به تدریج ضریب نفوذ بیمه در کشور کاهش می یابد.
وی در پاسخ به این سوال که نقش بیمه مرکزی در توازن این رقابت چیست؟ عنوان کرد: بیمه مرکزی متولی اصلی صنعت بیمه است. بیمه مرکزی باید نظارت کافی بر شرکت های بیمه داشته باشد، همچنین نظارت آن در نرخ شکنی شرکت های بیمه و رقابت نا سالم میان شرکت‌ها بسیار موثر است. با نبود نظارت بیمه مرکزی بر شرکت های بیمه، رقابت این شرکت ها ناسالم و اقدام به نرخ شکنی در این صنعت بیشتر می شود.