ژوبین صفاری، اقتصاد 24 ـ در دستورالعمل شرایط اضطراری قید شده است در صورتی که ارزش بازار بورس یا بازار خارج از بورس طی مدت حداکثر یک روز کاری به میزان ۵ درصد کاهش یا افزایش داشته باشد معاملات آن روز باطل خواهد شد، موضوعی که البته روز شنبه رخ نداد و میزان کاهش حدود ۴.۳ درصد بود.
از سوی دیگر، اما صبح روز شنبه، 14 دی ماه جلسه فوق‌العاده شورای عالی بورس برگزار شد و اعضای این شورا ضمن محکوم کردن اقدام تروریستی دولت ایالات متحده، به تداوم عملیات روزانه بازار سرمایه تاکید کردند. همچنین شورای عالی بورس با اشاره به نقش صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه اعلام کرد: «در صورت لزوم، صندوق تثبیت بازار از سرمایه‌گذاران بازار سرمایه حمایت خواهد کرد. همچنین بازیگران حقوقی بازار نیز از فرآیند داد و ستد روزانه حمایت خواهند کرد.»
حمایتی که البته صورت گرفت، اما نتوانست از فشار کامل عرضه‌ها جلوگیری کند. حال باید دید در شرایط فعلی می‌توان امیدوار بود شاخص بورس که در هفته گذشته رکورد صعود به قله‌های تاریخی را زده بود دوباره به مدار صعود برگردد؟ هرچند برخی فعالان بازار معتقدند این اصلاح برای بازار مفید بود، اما برخی دیگر نیز برای شرایط بازار ابراز نگرانی می‌کنند. در هر حال باید دید دولت و سازمان بورس چه نوع حمایتی را در دستور کار خود قرار می‌دهند؟
تعطیلی بورس به ضرر سهامداران است؟
حمیدرضا میرمعینی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: دستورالعملی وجود دارد که در شرایط جنگی یا بحران‌هایی مانند سیل یا زلزله می‌توان بازار بورس را تعطیل کرد، اما در حال حاضر چنین شرایطی پیش نیامده است.
وی با بیان اینکه تعطیلی بورس در چنین شرایطی بیشتر التهاب‌زاست تا بخواهد سایه وحشت و هیجان را از سر بازار بورس بردارد، افزود: در سه روز آینده اتفاق ویژه‌ای رخ نخواهد داد و تعطیلی آن منطقی نیست. بازار سرمایه در ذات خود همواره این ریسک را داشته است. کسی که در بازار سرمایه فعالیت می‌کند باید بداند که ریسک سیاسی همواره با بازار سرمایه همراه بوده است و باید این ملاحضات در نظر گرفته شود.
میرمعینی تصریح کرد: آنچه مشخص است امیدواری نسبت به آینده کمتر و ریسک در بازار‌ها بیشتر شده است. بازار بورس هم به تبعیت از متغیر‌های سیاسی جذابیت سابق خود را تا حدی از دست داده است.
وی تاکید کرد: جریان سرمایه گذاری در بازار سرمایه به قصد کسب انتفاع و سود آتی است. اگر سود آتی سرمایه گذار زیر سوال برود و نوسان منافع آتی آن زیاد شود ریسک سرمایه گذاری را بالا می‌برد.
این کارشناس اقتصادی افزود: بازار سرمایه به دلیل فیزیکی نبودن سرمایه دارای ریسک ذاتی است که در شرایط نوسانی این ریسک افزایش می‌یابد.
دولت توان حمایت از بازار بورس را دارد؟
میرمعینی در پاسخ به این سوال که دولت می‌تواند با تزریق نقدینگی یا دستور به حقوقی‌ها از ریزش بازار جلوگیری کند؟ گفت: حمایت‌های حقوقی‌ها در بازار امروز خوب بود، ولی برای حمایت کلی از بازار نیاز به منابع پولی زیادی است. ۱۶۰۰ هزار میلیارد توان حجم بازار سرمایه است. اگر ۲۵ درصد آن را سهام شناور در نظر بگیرید حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان آن در دست سهامداران حقیقی است که اگر ۱۰ درصد آن هم عرضه شود حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان است که برای جمع شدن روند منفی بازار به چنین منبع مالی نیاز است.
بازار به روند صعودی بر می‌گردد؟
این کارشناس سرمایه با اشاره به روند فعلی بازار گفت: اینکه در آینده روند به سمت صعود برگردد نیازمند مولفه‌هایی است اما با دولتی کردن این بازار، مشکل حل نمی‌شود.
وی افزود: بازار سرمایه در همه جای دنیا به عنوان یک شاخص پیش‌نگر در ارائه علامت و نشانه‌ها به تصمیم‌گیران اقتصادی بوده است. مسئولان اقتصادی و سیاستمداران باید علامت‌های شاخص بازار سرمایه را دریافت و سیاست‌های خود را بر مبنای آن تغییر یا تعدیل کنند؛ بنابراین دستکاری شاخص در این شرایط امکانپذیر نیست.
میرمعینی اما تاکید کرد: در نهایت باید گفت بازار‌ها تمام شدنی نیست. قیمت‌ها بالاخره به نقطه جذاب خود خواهند رسید و در همواره بر یک پاشنه نمی‌چرخد. طی این سال‌ها همیشه دوره‌های رکود و رونق را تجربه کرده‌ایم، اما در حال حاضر روند بازار کاهش است که احتمال قرار گرفتن در دوره رکود نیز وجود دارد. در واقع با شرایط فعلی، جذب نقدینگی جدید به بازار سرمایه سخت است و تنها در صورت ایجاد امنیت در سرمایه گذاری می‌توان به رونق دوباره بازار سرمایه امیدوار بود.