محمد آیتی، اقتصاد ۲۴- چند روز پیش، ایران گام پنجم کاهش تعهدات برجامی را برداشت و در همین راستا، هیات دولت در بیانیه‌ای اعلام کرد: «جمهوری اسلامی گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات در برجام را آغاز خواهد کرد. بر این اساس جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست».
حال با این رویکرد ایران، احتمال بازگشت مکانیسم ماشه وجود دارد. این مکانیسم می‌گوید طرف‌های برجامی می‌توانند همه تحریم‌ها را به حالت قبل از توافق هسته‌ای برگردانند.
سوال اصلی اینجاست که اگر مکانیسم ماشه به اجرا دربیاید احتمال ضربه بیشتر به اقتصاد ایران وجود دارد؟
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس به اقتصاد ۲۴ گفت: بعد از خروج آمریکا از برجام و عدم تعهد اروپایی‌ها در اجرای توافق بین‌المللی آن هم در زمانی که ایران تمام و کمال به تعهدات خود عمل کرد، دیگر راه چاره‌ای جز برداشتن گام‌های پی در پی و کاهش تعهدات برجامی برای ایران باقی نگذاشت و رفتار ما در این رابطه کاملاً به‌جا و منطقی است و گام پنجم و نهایی یک تصمیم بزرگ و برآمده از خردجمعی بود.
وی افزود: در این یک و سال و نیمی که آمریکا از برجام خارج شده بود و علیرغم خویشتن‌داری که ایران به خرج داد، اروپایی‌ها حتی نتوانستند به تعهداتی که به هیچ عنوان نمی‌توانست جایگزین تعهدات اصلی شود هم عمل کنند. به‌طور مثال عدم‌تحقق اس پی وی و اینستکس و ... کار را به‌جایی رسانده بود که برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران به حالت معلق درآمد و ادامه این شرایط به هیچ وجه قابل پذیرش مردم و مسئولان نبود.
عضو فراکسیون مستقلین مجلس تصریح کرد: عده‌ای فکر می‌کنند اگر اروپایی‌ها روی به عملیاتی کردن مکانیسم ماشه بیاورند اوضاع و احوال اقتصادی ایران وخیم‌تر خواهد شد در حالی که باید بگویم در این ماه‌ها اصلاً روابط اقتصادی، بانکی، سرمایه‌گذاری و ... وجود نداشته که حال بخواهد فضایی بدتر از این را به ما تحمیل کند.
جمالی‌نوبندگانی اظهار داشت: ایران در این یک و سال و نیم اخیر حتی در واردات دارو‌های اساسی هم با مشکل روبرو بوده و آمریکا تمام هم و غم خود را به‌کار گرفت که اقتصاد ایران فلج شود.
وی یادآور شد: ما وقتی صحبت از کاهش تعهدات برجامی به میان آوردیم یعنی این فرصت را دوباره به اروپایی‌ها دادیم که فکری برای زنده نگه داشتن این توافق بین‌المللی بکنند، اما هرچه جلوتر رفتیم نه تنها اراده‌ای از سمت آن‌ها دیده نشد که حتی مواضع آن‌ها به آمریکایی‌ها هم نزدیک‌تر شد.
نماینده فسا در ادامه عنوان کرد: اینکه مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها فعال شود بعید نیست، اما جای نگرانی وجود ندارد، زیرا آمریکا و هم‌پیمانانش هر کاری می‌توانستند علیه ایران انجام دادند و دیگر تصمیم جدیدی برای اعمال فشار‌ها باقی نمانده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بیان موضوعاتی مثل فعال کردن مکانیسم ماشه یک فرار رو به جلویی است که توسط اروپایی‌ها مطرح شده و کاش این دولت‌ها به‌جای فرافکنی، کمی به گزارش‌های متعدد سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و خویشتن‌داری ایران توجه می‌کردند تا شرایط تعامل و همکاری وضعی بهتر از این را داشت.