مهرشاد نبی، اقتصاد24- افزایش قیمت جهانی نفت زمانی فروکش خواهد کرد که منطقه به آرامش برسد، اما این سوال مطرح است که آیا روند صعودی قیمت نفت به نفع ایران ارزیابی می‌شود؟
در ادامه تنش‌های منطقه و شرایط بی ثباتی قیمت نفت در بازار جهانی، محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک) اعلام کرد که تأسیسات نفتی عراق در امان هستند و تولید نفت این کشور ادامه دارد.
به گفته این مسئول، با وجود تنش‌های کنونی، عراق به موقع پایبندی خود را به توافق جهانی کاهش تولید نفت به صددرصد می‌رساند. دبیرکل اوپک همچنین در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد که این سازمان به تنهایی نمی‌تواند همه بار مسئولیت حفظ ثبات در بازار نفت را به دوش بکشد.
بازار در خطر ژئوپولیتیک
این در حالی است که مایکل ویرس مدیرعامل شرکت شورون آمریکا اعلام کرد که انتظار ندارد به دلیل تنش‌ها بین تهران و واشنگتن، قیمت نفت افزایش یابد.
به گفته رئیس هیئت مدیره شرکت شورون آمریکا، از نظر عوامل بنیادین بازار، عرضه و تقاضا همچنان در همان جایی است که پیش از این رویداد‌ها بودند. به واقع مسئله‌ای نبوده است که اوضاع را تغییر دهد؛ فکر می‌کنم بازار‌ها از نظر عوامل بنیادین، اگرچه شاهد خطر ژئوپولیتیک هستند، اما مدت‌ها از عرضه مطلوبی برخوردار بوده‌اند و به طور کلی، اکنون دیدگاه همچنان بر همین روال است.
ویرس یادآور شد با وجود کاهش بیش از ۵ میلیون بشکه در روز از تولید نفت عربستان پس از حمله به تأسیسات آرامکو در این کشور، قیمت نفت افزایش یافت و ظرف چند هفته به جای نخست بازگشت، در حالی که در حوادث اخیر، شرایط عرضه نفت تأثیری نپذیرفته است.
پیش فروش نفت
بیژن زنگنه، وزیر نفت، روز چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه قیمت نفت در بی‌ثباتی بالا می‌رود و در شرایط ثبات پایین می‌آید، معتقد بود؛ از نظر روانی اکنون قیمت نفت تا حدی روند صعودی داشته است و به نفع ایران است قیمت کمی بالا رود.
در همین رابطه دکتر نرسی قربان، کارشناس اقتصاد انرژی و تحلیلگر مسائل نفت در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: بازار نفت ایران مدتی است به دلیل تحریم‌ها دچار مشکل فروش بشکه‌های نفتی و همچنین بازگشت ارز حاصل از فروش نفت است و این تغییرات نمی‌تواند تفاوت چندانی در ارزآوری فروش نفت برای کشور داشته باشد.
این تحلیلگر مسائل نفت افزود: علاوه بر عرضه و تقاضا که رکن اصلی تعیین نرخ نفت است، تنش‌ها و شرایط جهانی نیز تا حدود زیادی بر تعیین قیمت بشکه‌های نفت جهانی تاثیرگذار است.
به گفته قربان، مسائل مختلفی در تعیین قیمت هر بشکه نفت جهانی وجود دارد که همین مسائل آینده فروشی نفت را قوت می‌دهد و در این زمان است که بازندگان و برندگان این بازار مشخص می‌شوند و نفت با سرعت در حال پیش فروش شدن است.
شرایط سخت دریافت پول فروش نفت
کارشناس اقتصاد انرژی تصریح کرد: این نوسانات و تغییرات قیمت هیچ تاثیری بر قیمت و عرضه فروش نفت ایران نخواهد داشت. فروش نفت و دریافت پول آن دو مشکل اساسی برای نفت ایران است. ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که فروش نفت به آسانی انجام نمی‌گیرد و از سوی دیگر در دریافت پول فروش بشکه‌های نفتی نیز به دلیل قفل بودن سیستم بانکی دنیا با ایران با مشکل زیادی مواجه هستیم.
قربان با تاکید بر اینکه ارزآوری فروش نفت ایران بستگی به این دو عامل دارد درغیر این صورت سایر تکان‌ها کمتر تاثیری بر شرایط تولید و صادرات و قیمت نفت ایران خواهد داشت، گفت: حالا پس از سخنرانی اخیر ترامپ، بازار در انتظار تایید و یا نقص حرف‌ها و وعده‌های رئیس جمهور آمریکاست. اگر سخنان ترامپ باعث ایجاد تنش بیشتر در منطقه شود قطعا بر روی قیمت‌ها هم تاثیر خواهد گذاشت، اما اگر تنش‌ها روند کاهش به خود بگیرد قیمت بشکه‌های نفتی به روال گذشته برخواهد گشت.
شرایط قیمت در ابهام
قربان در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار اقتصاد ۲۴ مبنی بر آینده قیمت بشکه‌های نفتی در بازار جهانی گفت: پیش بینی نرخ این محصول در بازار با شرایط متشنج منطقه امکانپذیر نیست، چراکه پیش بینی وضعیت ژئوپولیتیک منطقه در ابهام قرار دارد.
وی تصریح کرد: در واقع ابتدا باید شرایط تنش و بحران به وجود آمده در منطقه تعیین تکلیف شود، سپس باید به سراغ میزان عرضه و تقاضا نفت در بازار رفت که در این زمان، نقش اساسی در سرنوشت قیمت بشکه‌های نفتی را دارد. در حال حاضر فشاری که از سوی سرمایه گذاران و بازار گردانان وجود دارد این است که تولیدات نفت عراق تا چه اندازه در بازارجهانی ادامه خواهد داشت؟ آیا صادرات بیش از سه میلیون بشکه در روز در عراق کاهش می‌یابد یا افزایش و یا در همین اندازه تولید و عرضه می‌شود؟ این سوالی است که بازار گردانان این محصول به آن توجه ویژه دارند.
کارشناس اقتصاد انرژی گفت: این در حالی است که تولید نفت در آمریکا بسیار بالاست و این کشور در سال ۲۰۲۰ به خودکفایی رسیده است. تولید در کشور‌های دیگر نیز به مراتب افزایش یافته است.
به گفته قربان، نباید فراموش شود، همیشه سالیانه ۵ تا ۱۰ درصد از تولیدات چاه‌های حوزه‌های نفتی دنیا به دلیل فرسودگی کاهش پیدا می‌کند و این رقم بسیار بزرگی است. تصور کنید کشوری روزانه ۱۰۰ میلیون بشکه تولید نفت دارد با احتساب این رقم (۵ درصد کاهش) سالانه ۵ میلیون تولید بشکه نفت کاهش پیدا خواهد کرد، از این رو باید برای قرارگرفتن در سطح تولید مصوب و عرضه نفت، افزایش تولید جهت جبران همین ۵ درصد کاهش صورت می‌گیرد.
تحلیلگر مسائل نفت در پایان با تاکید بر اینکه شرایط بازار نفت جهان تنها به ثبات در منطقه بستگی دارد گفت: ایران برای افزایش ارزآوری خود از طریق فروش هرچند محدود نفت، باید به دنبال راه‌های بازگشت ارز حاصل از فروش این محصول باشد.