اقتصاد۲۴- ویروس کرونا آنقدر که در اخبار رسانه‌ها شیوع پیدا کرده است شاید مبتلایان کمتری را به خود دیده باشد. به هر حال هراس جمعی از این ویروس، کسب و کار‌های بسیاری را در آستانه شب عید با مشکل روبرو کرده است. کسب و کار‌هایی که تمام امیدشان به ماه اسفند سال بود حالا با رکود کم سابقه‌ای روبرو شده اند.
در این میان، اما پیمان مولوی استاد دانشگاه و عضو انجمن اقتصاددانان ایران طرحی را آماده کرده که به کمک کسب و کار‌های کوچک در ماجرای بحران کرونا بیاید. وی در صفحه شخصی خود نوشته است: «اقتصاد ایران نیازمند ایجاد یک صندوق حمایتی از شوک‌های اقتصادی است. در بدترین حالت سرمایه این صندوق باید ۵ میلیارد دلار باشد تا بتواند مشکلات ایجاد شده برای کسب و کار‌ها را پوشش دهد! پوشش ریسک نوسانات ارزی، تحریم، کرونا و چرخه‌های عملیاتی شدنی است فقط با برنامه».
هر چند پیشنهاد تشکیل یک صندوق حمایتی ذهن‌ها را متوجه بروکراسی‌های دولتی و اداری و در نهایت احتمال به وجود آمدن رانت و فساد می‌کند، اما پیمان مولوی معتقد است این طرح که البته هنوز به هیچ ارگان یا نهادی ارائه نشده است اگر درست اجرا شود می‌تواند یک الگو در شفافیت عملکرد باشد.
تجربه صندوق‌ها در کشور که عموماً به سمت بنگاه داری رفتند نشان می‌دهد این خطر همواره بیخ گوش این طرح‌ها وجود دارد. با این حال این طرح از نظر این اقتصاددان تفاوت‌هایی دارد.
صندوقی که الگوی خارجی ندارد
پیمان مولوی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ با بیان اینکه در شرایط فعلی نیاز به صندوقی تحت عنوان «صندوق ملی نجات کسب و کار» داریم اظهار کرد: در وهله نخست باید گفت که نیازی نیست حتماً نمونه این صندوق در کشور‌های دیگر هم وجود داشته باشد چرا که مسائلی که اقتصاد ایران با آن درگیر است با سایر کشور‌ها تفاوت دارد.
این کارشناس اقتصادی گفت: ما کشوری هستیم که حدود ۴ دهه تحریم را تجربه کردیم، نقل و انتقلات مالی ما دچار مشکل شده است و زنجیره تامین بین المللی کسب و کارهایمان به درستی انجام نمی‌شود؛ بنابراین مقایسه ما با کشور‌هایی که تحریم نیستند موضوعیتی ندارد.
بیشتر بخوانید: راهکارهای عبور از بحران اقتصادی در پسا کرونا
وی یادآور شد: از سوی دیگر نیازی نیست تا برای هر اقدامی حتماً از کشور‌های دیگر الگوبرداری کنیم. ما بر اساس نیاز‌های خودمان باید ابداع کننده طرح‌های حمایتی باشیم.
ریسک کسب و کار‌ها با کرونا عیان‌تر شد
مولوی همچنین در ادامه تصریح کرد: اتفاقی که در ماجرای ویروس کرونا رخ داده است برای اولین بار همه را به تکاپو انداخته است تا ریسک کسب و کار‌ها را عیان‌تر از گذشته ببینند.
وی با بیان اینکه ریسک کرونا را نمی‌توان با بخشنامه و دستور حل کرد، افزود: مسئله سلامت عمومی مطرح است و ناچاراً باید یکسری از کسب و کار‌ها که با ارتباطات عمومی سروکار دارند تعطیل شوند.
مولوی تاکید کرد: کرونا یک ریسک تحمیل شده وارداتی بود که البته همه تلاش‌ها نه تنها در ایران که در چین و سایر کشور‌ها برای کنترل آن در حال انجام است، اما لازم است به کسب و کار‌هایی که به خاطر کرونا آسیب می‌بینند توجه شود.
صندوقی متفاوت از صندوق توسعه ملی
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه کرونا باعث شده تا به اثرات تحریم‌ها هم بر کسب و کار‌ها بپردازیم، اظهار کرد: مشکلات کرونا این روز‌ها به طور جدی اثرات خود را بر صنعت گردشگری، رستوران داری و کافی شاپ ها، مواد غذایی و ایرلاین‌ها خود را عیان می‌کند.
مولوی تاکید کرد: دیدگاه ما بر اساس ایجاد یک صندوق نجات ملی مبتنی بر این است که بتوانیم از محل صرفه جویی‌هایی که از محل‌های مختلف در حال حاضر هم می‌توان انجام داد به اضافه مواردی که در صندوق توسعه ملی از آن استفاده می‌شود در این حوزه نیز بهره برد.
وی با بیان اینکه برای این ایجاد این صندوق نیازمند یک تا پنج میلیون دلار هستیم، گفت: اما نحوه مدیریت آن به طور صد در صدی با صندوق توسعه ملی متفاوت خواهد بود. این صندوق باید شفاف بوده و دارای روزشمار باشد. هدف این صندوق نجات کسب و کار‌های خرد و متوسطی است که از بلایی مانند کرونا ضربه می‌بینند و مدل آن آماده ارائه است. این برنامه به طور کامل آماده ارائه است و البته امیدوارم که این طرح به سرنوشت سایر صندوق‌ها دچار نشود.
صندوقی که همه چیز در آن شفاف است
این اقتصاددان تصریح کرد: باید این اقدام با سرعت صورت پذیرد. بسیاری از کسب و کار‌های خرد بسیار شکننده هستند که با پیش آمدن کرونا حتی از پس پرداخت اجاره خود هم بر نمی‌آیند.
وی افزود: باید بتوانیم با یک دیدگاه ملی این صندوق را تبدیل به محلی کنیم تا در یک بستر شفاف و مدرن بتواند به کسب و کار‌های کوچک و خرد کمک کند.
مولوی ادامه داد: رویکرد پیش بینی شده در طرح اولیه این صندوق استفاده از ابزار‌های نوین فین تیکی، ابزار‌های نوین اعتبار سنجی و مدرن است. به هیچ وجه در در‌های توردرتوی بروکراسی گیر نخواهد کرد.
مولوی یادآرو شد: زمانی که چنین اتفاقاتی مانند کرونا رخ می‌دهد بسیاری از ایده‌ها به دلیل اجرای سریع و خام تلف می‌شوند، اما این طرح در حال بررسی کامل و با در نظر گرفتن همه جوانب است. این طرح دارای جوانبی است که به طور شفاف می‌تواند تمام اعتبارات را به صورت کاملاً منصفانه به کسب و کار‌ها تخصیص دهد و البته به طور شفاف برای همه قابل رصد باشد.