اقتصاد۲۴ - وزارت امور اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران قصد دارد باقیمانده سهام خود در بانک های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه های البرز و اتکایی امین را واگذار کند.
این واگذاری به مستند قانونی جزء (۲) بند (الف) تبصره (۲) قانون بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور صورت خواهد گرفت و فرآیند انجام کار از طریق پذیره نویسی واحد‌های سرمایه گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) "واسطه‌گری مالی یکم".ارزش تقریبی سهام قابل معامله (در تاریخ ۱۳۹۹/۲/۱۳)، ۸۰۰/۲۳ میلیاد تومان است.
این صندوق در حدود ۲۰ درصد و در حقیقت ۳۰ درصد نسبت به قیمت‌های روز ۱۳۹۹/۲/۱۳ برای مردم تخفیف دارد.
اهداف تشکیل صندوق
صندوق واسطه گری مالی با اهدافی چون مردمی کردن اقتصاد،تعمیق بازار سرمایه،جمع آوری نقدینگی خرد و ایجاد امکان دسترسی آحاد مردم کشور به بازار سرمایه و انتفاع عامه مردم از رشد این بازار تشکیل شده است.
مزایای صندوق
از جمله مزایای این صندوق می توان به شفافیت قیمتی، پایین بودن ریسک به دلیل داشتن ترکیبی از سهام ارزنده بانکی و بیمه ای، بازارگردانی در راستای حمایت از سرمایهگذاران خرد اشاره کرد.
در ادامه به برخی از سوالات در مورد شرایط و ویژگی های این صندوق پاسخ داده شده است که در ادامه می‌خوانید:
*باتوجه به اینکه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) سه صندوق (واسطه گری مالی، خودروسازی و صنایع فلزی و صنایع پالایش نفت و پتروشیمی) هستند، آیا فردی که با کد ملی (یا کد بورسی) خود در صندوق اول (واسطه گری مالی یکم) تا سقف ۲ میلیون تومان پذیره نویسی می‌کند، امکان پذیره نویسی در سایر صندوق ها را دارد یا خیر؟
- بله، منعی برای پذیره نویسی در سایر صندوق ها وجود ندارد؛ لیکن تخفیف درنظرگرفته شده فقط برای یک صندوق اعمال می شود. (فعلاً چنین تصمیمی اتخاذ شده و بستگی به میزان استقبال مردم از صندوق واسطه گری مالی یکم دارد.)
*مدت انجام پذیره نویسی صندوق واسطه گری مالی یکم تا چه روزی ادامه دارد؟
شروع پذیره نویسی از بامداد روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ لغایت ساعت ۲۴ روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۳ انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: باقیمانده سهام دولت به مردم واگذار می‌شود
*پذیره نویسی واحد‌های صندوق از چه طرقی قابل انجام است؟
- پذیره نویسی واحد‌های این صندوق از طریق کارگزاری های بورس، سامانه های آنلاین معاملاتی و درگاه های غیرحضوری و حضوری (شعب) بانک های منتخب صورت می پذیرد.
درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک های منتخب به منظور پذیره نویسی واحد‌های صندوق سرمایه گذاری "واسطه‌گری مالی یکم" تاکنون به شرح زیر است:
در صورت افزایش درگاه های غیرحضوری مندرج در جدول فوق توسط بانک ها یا اضافه شدن بانک های دیگری به لیست بانک های منتخب جهت انجام فرآیند پذیرهنویسی، مراتب ازطریق روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی اطلاعرسانی خواهد شد.
در هر حال اکیداً توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، پذیره نویسی از طریق درگاه های غیرحضوری بانک‌ها صورت پذیرد.
*نماد صندوق جهت پذیره نویسی از طریق کارگزاری ها چیست؟
- نماد صندوق "دارا یکم" است که افراد دارای کد بورسی می توانند در روز‌های کاری از ساعت ۱۴:۰۰ لغایت ۱۶:۰۰ اقدام به خرید کنند.
*کف و سقف مبلغ پذیره نویسی برای هر فرد چقدر است؟
- حداقل مبلغ پذیره نویسی برای هر یک از اشخاص حقیقی ایرانی دارای کد ملی ۱۰ هزار تومان و حداکثر مبلغ پذیره نویسی معادل ۲ میلیون تومان است. (مضربی از ۱۰ هزار تومان)
*آیا امکان پذیره نویسی بیش از یک بار و در چند مرحله وجود دارد؟
- بله، انجام پذیره نویسی به میزان کمتر از ۲ میلیون تومان و در چند مرحله برای هر کد ملی بلامانع است؛ مشروط بر اینکه مجموع پذیره نویسی های انجام شده برای هر کد ملی، بیشتر از سقف ۲ میلیون تومان نباشد.
درصورت عدم رعایت سقف ۲ میلیون تومان برای هر کد ملی، برگشت وجوه واریزی متقاضیان در طی مدت پذیره نویسی توسط بانک های منتخب ممنوع است.
*اشخاص حقوقی چگونه و تا چه سقفی می توانند پذیره نویسی کنند؟
- پذیره نویسی واحد‌های سرمایه گذاری موضوع این دستورالعمل صرفاً شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی توانند در پذیره نویسی شرکت کنند و استفاده از حساب آنها برای پرداخت وجوه امکانپذیر نیست.
* آیا امکان پذیره نویسی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور وجود دارد؟
- بله امکان پذیره نویسی برای هر فرد ایرانی دارای کد ملی بدون وجود محدودیت سنی وجود دارد.
* باتوجه به اینکه انجام معاملات واحد‌ها از ۲ ماه به بعد از تخصیص امکانپذیر است، مبنای محاسبه ۲ ماه، چه تاریخی است؟
- شروع پذیره نویسی از بامداد روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ لغایت ساعت ۲۴ روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۳ بوده؛ لذا مبنای محاسبه دو ماه، تاریخ پایان پذیره نویسی (۱۳۹۹/۲/۱۳) خواهد بود.
*پس از گذشت ۲ ماه، امکان معامله کل یونیت ها مهیا می‌شود یا درصدی از یونیت ها؟
*پس از گذشت ۲ ماه، امکان معامله کل یونیت ها مهیا می‌شود یا درصدی از یونیت ها؟
-کل یونیت ها.
* درصورت مشارکت بیشتر مردم، طبیعتاً تعداد یونیت کمتری به هر شخص تخصیص داده می شود و بخشی از وجوه می بایست به حساب مشتریان واریز شود. چه زمانی می توان بهطور دقیق تعداد یونیت های اختصاص یافته به افراد را مشخص کرد؟
* درصورت مشارکت بیشتر مردم، طبیعتاً تعداد یونیت کمتری به هر شخص تخصیص داده می شود و بخشی از وجوه می بایست به حساب مشتریان واریز شود. چه زمانی می توان بهطور دقیق تعداد یونیت های اختصاص یافته به افراد را مشخص کرد؟
- در تاریخ ۱۳۹۹/۲/۱۳ فرآیند پذیرهنویسی به اتمام می رسد و یک هفته پس از این تاریخ، مشخص می شود چه تعداد یونیت به هر فرد اختصاص می یابد. درصورت مشارکت کامل یا کمتر، حداکثر ۲۰۰ یونیت به هر کد ملی اختصاص می یابد و درصورت مشارکت بیشتر، کمتر از ۲۰۰ یونیت (ازطریق تسهیم بالنسبه) اختصاص می یابد.
* درصورت مشارکت بیشتر مردم، عودت مازاد واریزی ها به چه شکل انجام می شود؟
- عودت وجوه به هر دلیل از جمله اضافه پرداختی و مازاد ناشی از تسهیم بالنسبه توسط صندوق صرفاً به شماره شبای پرداخت کننده صورت می پذیرد.
*آیا این امکان وجود دارد که بانک ها وجوه واریزی مردم بابت پذیره نویسی را بابت طلب خود از مشتریان، برداشت کنند و پذیره نویسی برای آنها انجام نشود؟
- خیر، وجوه واریزی مشتریان بابت پذیره نویسی، غیرقابل برداشت است.
*این مسأله که مردم برای خرید این سهام، وجوه خود را از بانک ها خارج کنند، چگونه مدیریت می شود؟
- درواقع وجوه از بانک‌ها خارج نخواهد شد، بلکه فرآیند جابجایی وجوه بین بانک‌ها انجام خواهد شد و نهایتاً پس از واریز به حساب خزانه، صرف تأمین هزینه های دولت خواهد شد.
* آیا امکان درنظر گرفتن تسهیلاتی خاص برای اقشار ضعیف جامعه مانند عشایر و ... به منظور بهره مندی از فرصت ایجادشده و منتفع شدن این گروه از مردم از رشد بازار سرمایه وجود دارد؟
- در شرایط فعلی و در پذیرهنویسی صندوق واسطه گری مالی یکم این امکان فراهم نشده، لیکن این احتمال وجود دارد که درخصوص دو صندوق دیگر در این خصوص اتخاذ تصمیم شود. هرچند نفس این اقدام و اعمال تخفیف قابل توجه، به نوعی حمایت از اقشار ضعیف جامعه است.
* آیا صندوق سود مشخصی دارد؟
- خیر. هدف از تشکیل این صندوق مشارکت همه مردم در این طرح و بهره مندی همه ایرانیان از سود بازار سرمایه است. طبیعتاً تغییرات ارزش سهام موجود در این صندوق منجر به افزایش یا کاهش ارزش واحد‌های صندوق می شود. ضمن اینکه تلاش می شود از طریق سرمایه گذاری مبالغ نزد صندوق برای بازارگردانی، حداکثر سود ممکن حاصل شود. بدین ترتیب، سود تضمینی برای واحد‌های سرمایه گذاری صندوق وجود نداشته و صرفاً سود احتمالی به شرح زیر قابل حصول است:
۱- افزایش قیمت سهام موجود در صندوق.
۲- واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت های موجود در صندوق.
۳- سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سپرده گذاری و خرید اوراق.
۳- سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سپرده گذاری و خرید اوراق.
*آیا افت شاخص بورس، پیش بینی شده است؟
- تغییرات شاخص بورس قابل پیش بینی نیست، لیکن حتی درصورت افت شاخص از آنجا که در حال حاضر مردم سهام را با تخفیف ۳۰ درصدی نسبت به قیمت های مورخ۱۳۹۹/۲/۱۳ می خرند، با فرض کاهش شاخص بورس در این حدود نیز متضرر نخواهند شد. ضمن اینکه حدود ۱.۰۰۰ میلیارد تومان برای انجام بازارگردانی نزد صندوق "واسطه گری مالی یکم" نگهداری می شود.
*مقرر شده است مشتریان در فرصت مناسب و طی ماه های آینده، نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد معاملاتی (کد بورسی) اقدام کنند. لیکن فرآیند احراز هویت در کارگزاری ها بسیار زمانبر است و گاهی اوقات نیاز است مشتریان در دو مرحله به کارگزاری ها مراجعه کنند. به نظر می رسد ضروری است این فرآیند تا حدی تسهیل شود.
- هرچند برای خرید واحد‌های این صندوق هیچ گونه نیازی به کد بورسی وجود ندارد، با توجه به مذاکرات و رایزنی های انجام شده، در نظر است تا فرآیند احراز هویت قبل از پایان اردیبهشت‌ماه از طریق سجام به صورت الکترونیک و غیرحضوری انجام شود. سازمان بورس نیز با تعامل با شبکه بانکی در حال فراهم نمودن بستر‌های لازم برای انجام این کار از طریق شعب تمامی بانک ها است. ضمن اینکه در حال حاضر این امر از طریق برخی از شعب بانک های صادرات ایران، شهر و آینده قابل انجام است.
بیشتر بخوانید: عرضه سهام بانک‌ها و بیمه‌های دولتی به حدود نصف قیمت در قالب ETF
* آیا ضروری است متقاضیان ظرف مدت دو ماه احراز هویت را انجام دهند؟
- ضرورت ندارد اشخاصی که نسبت به پذیره نویسی اقدام کرده اند، حتماً ظرف ۲ ماه فرآیند احراز هویت را تکمیل کنند. این امر فقط درمورد آن دسته از متقاضیان صدق می کند که قصد دارند پس از خاتمه دو ماه، واحد‌های خود را به فروش برسانند. درصورتی که متقاضیان قصد فروش واحد‌های خود را نداشته باشند، فعلاً نیازی به اخذ تأییدیه سجام ندارند. به عبارتی اخذ تأییدیه سجام فقط برای معاملات بعدی مورد نیاز است.
* آیا داشتن حساب برای همه متقاضیان الزامی است؟
- خیر. در این مرحله الزامی به داشتن حساب نیست؛ لیکن متقاضیان برای امکان معامله این واحد‌ها در آینده میبایست حتماً حساب بانکی داشته باشند تا بتوانند کد بورسی اخذ کنند.
*آیا این طرح همان سهام عدالت است؟
- خیر. این موضوع کاملاً متفاوت از سهام عدالت است و در این طرح مردم می توانند تا مبلغ ۲ میلیون تومان به ازاء هر کدملی سهام متعلق به دولت را از طریق خرید واحد‌های سرمایه گذاری صندوق واسطه گری مالی یکم، با تخفیف خریداری کنند.
در حالی که سهام عدالت سهامی است که قبلاً به حدود ۵۰ میلیون نفر از مردم تعلق گرفته و ظرف ماه های آتی مدیریت آن به خود مردم منتقل می شود و نیازی به واریز مجدد وجه توسط مردم برای تملیک سهام وجود ندارد.