اقتصاد۲۴ - در حالی که طی سال‌های اخیر خبر‌هایی درباره تصمیم ایران برای جایگزینی صادرات گاز به جای نفت به دیگر کشور‌ها مطرح شده است و در ادامه ایران تصمیم دارد تا به کشورهای عراق، پاکستان و ترکیه صادرات گاز خود را افزایش دهد اما متاسفانه هنوز اقدام جدی در این راستا از سوی دولتمردان اجرایی نشده است.
هرچند بیژن زنگنه، وزیر نفت بر تداوم فروش نفت ایران با وجود اعمال تحریم‌های یکجانیه آمریکا تاکید دارد و صادرات نفت را حق مشروع ایران می‌داند، اما باید در نظر داشت برای کاهش وابستگی اقتصاد به نفت باید حلقه اتصال اقتصاد به این منبع بازتر شود.
ایران به عنوان دومین دارنده منابع گاز دنیا می‌تواند به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار صادرات گاز در منطقه نقش‌آفرینی کند.
سهم ۱۸ درصدی ایران از ذخایر گاز جهان و همچنین موقعیت استراتژیک این کشور زمینه مناسبی ایجاد کرده تا بتوان با صادرات گاز به کشورهای متقاضی گاز به هاب انرژی منطقه تبدیل شد.
اهمیت این موضوعی زمانی خواهد بود که بدانیم بر اساس اکثر پیش بینی‌ها گاز طبیعی بیشترین رشد تقاضا را در سال‌های آتی تا ۲۰۴۰ خواهد داشت.
ایجاد تنوع در سبد صادرات انرژی کشور
حالا فشار تحریم خرید نفت ایران بر کشور‌ها بیشتر شده و این موضوع تحول در نگاه به حوزه دیپلماسی انرژی را ضروری می‌دارد. بدین معنا که باید در تجارت انرژی کشور مبتنی بر وضعیت تحریمی، تغییرات اساسی ایجاد و به فکر معماری نوینی در این باره بود.
در همین زمینه سید حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با تاکید بر اینکه تنوع بخشی به سبد صادرات انرژی می‌تواند بهترین گزینه برای مقابله با تحریم و همچنین باعث توسعه یافتگی کشور شود، به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: اقتصاد ایران در سال جاری به دلیل کاهش وابستگی بودجه به نفت چندان نفتی نیست و از سوی دیگر صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌ها کاهش پیدا کرده و این موضوع بر استقلال اقتصاد از نفت موثر بوده است.
بیشتر بخوانید: بازی صادرات گاز را به کشورهای همسایه باختیم
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ادامه داد: حمل آسان از طریق کشتی‌ها و همچنین بازار بزرگ تقاضای نفت دو مقوله‌ای است که به راحتی امکان تحریم آن را فراهم می‌کند.
حسینی، علت تحریم را تشریح کرد و گفت: بازار تقاضای نفت خام یک بازار بزرگی است که صادرات آن به دلیل جهانی بودن بازار، کاملا قابل تحریم است، از اینرو کشورهای مختلف تولید کننده نفت خام در تمام جهان امکان جایگزین کردن نفت تولیدی کشور تحریم شده را دارند و همچنین به دلیل قابل تجارت بودن نفت خام، امکان جابجایی آن از هر نقطه جهان به نقاط دیگر وجود دارد.
حسینی با اشاره به اینکه اولویت بخشی به صادرات گاز می تواند ارزش افزوده بیشتری برای کشور داشته باشد گفت: امروز موضوع صادرات فرآورده‌های نفتی به یک استراتژی قوی و قابل اجرا نیاز دارد، پس نباید از این مهم به راحتی گذشت. از اینرو باید در تلاش باشیم تا خریداران نفت خام ایران را به طرف بازار فرآورده‌های نفتی و گاز بکشانیم.
این فعال در زمینه صادرات فرآورده‌های نفتی افزود: اما صادرات گاز به دلیل ساختار بازار این محصول و همچنین به خاطر انتقال با خط لوله و در قالب قرارداد‌های بلندمدت بین کشور‌ها و حتی کشورهای در مسیر خط لوله، تحریم ناپذیر است از این رو به راحتی می‌تواند درآمدهای پایدار تضمین شده و ارز‌های جایگزین صادرات نفت در اختیار کشور قرار دهد.
به گفته حسینی، نباید موقعیت استراتژیک در بین بزرگترین بازار‌های تقاضای گاز طبیعی، ذخایر بالای گازی کشور و شبکه گسترده و مستقل خطوط لوله داخل کشور را نادیده گرفت چراکه این پتانسیل بالا، نقش مهمی در افزایش سهم خود از بازار گاز طبیعی جهان و منطقه دارد.
سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با تاکید بر این موضوع که تلاطم موجود در بازار نفت و از سوی دیگر تشدید تحریم‌های خرید نفت ایران فرصتی برای صادرات گاز به کشورهای دیگر است، گفت: همه موارد یاد شده نشان می‌دهد که اگر قرار است کشوری توسعه یافته داشته باشیم و از سوی دیگر با توجه به گام‌های بلند کاهش وابستگی اقتصاد به نفت برداشته شده، ضرورت دارد حداکثر میزان بهره‌گیری از نفت را از زوایای دیگر آن هم به دور از خام فروشی و با هدایت به سمت پالایشگاه‌ها و صنایع پایین دستی برده و اقدام به صادرات فرآورده‌های نفتی و گاز داشته باشیم.
حسینی در پایان یادآور شد: هرچند صادرات نفت سال‌های سال است که برای کشوری مثل ایران حائز اهمیت است، اما امروز پای حفظ منافع و ارزآوری نیز در اولویت قرار گرفته است. اکنون زمانی است که توانایی کسب درآمد‌هایی تا چندبرابر نسبت به صادرات نفت خام از این منابع را داریم و می‌توانیم با افزایش زنجیره ارزش آسیب تحریم به اقتصاد را کاهش دهیم.