اقتصاد۲۴- نوسانات اخیر بازار سرمایه و ارز بار دیگر این گمان را قوت بخشید که هرقدر که ریزش ارزش سهام دیر و زود
داشته باشد، سرمایه گذاری در بازار ارز و سکه سوخت و سوز ندارد. از میانه نیمه دوم سال گذشته شاخص بورس اوراق بهادار ایران طی کردن روندی صعودی را آغاز کرد و بی اعتنا نسبت به هر آنچه که می توانست برای اقتصاد سهمی مهلک باشد بزرگ و بزرگتر شد و کار به جایی رسید که حتی در بحبوحه خسارت ناشی از کرونا شاخص معاملات بازار سهام رکورد یک میلیون واحدی را شکست و با وجود توصیه ها به لزوم حفظ فاصله اجتماعی، بیشتر مردم از شوق ورود به این بازار در هر کجا که لازم بود صف‌های تنگ و درازی را تشکیل دادند.
حالا این هفته شاخص بازار سهام دچار تلاطم‌هایی شد و شاخص بورس با ریزش 30 هزارتایی به ثبت رسید، هرچند به سرعت جبران کرد. در برابر این نوسان بار دیگر نوبت آن رسید تا با بالاگرفتن بهای طلا و ارز تنور این بازارها دوباره گرم شود.
در اقتصاد ایران هرچیزی نامشخص باشد در عوض یک چیز مشخص است و آن این است که هیچ کس نمی تواند با قطعیت در مورد آن سخن بگوید؛ برای همین، فهمیدن راجع به اینکه کدام بازار آتیه درخشان تری دارد بیش از هرچیز به منظری بستگی دارد که از آن اقتصاد ایران مورد رصد و ارزیابی قرار می گیرد.
بهروز نیک‌جو، عضو پیشین هیات مدیره کانون صرافان ایران شاید از معدود کارشناسان اقتصادی باشد که هم با مناسبات بازار سهام آشناست و هم به فوت و فن بازار ارز وارد است؛ وی در تحلیل وضعیت کنونی اینطور به اقتصاد ۲۴ می گوید: با وضعی که اقتصاد ایران به آن دچار است، ریزش بازار سهام چندان دور از انتظار نبود، شاید این ریزش موقتی باشد و در روزهای بعدی باز هم شاهد اوج گیری شاخص کل معاملات بورس اوراق بهادار باشیم اما فراموش نکنیم که پشتوانه این بازار چندان قرص و محکم نیست.
وی در تبیین مقصود خود می گوید: رنگ رخساره حکایت می کند از سر دوران، وضعیت تولید خواه در بخش صنعت خواه در بخش کشاورزی خواه در بخش خدمات خیلی وقت است با شرایط مطلوب فاصله دارد و این یعنی رونق چندانی نیست که بخواهد پشتوانه گرم شدن بازار بورس باشد، تنها نقطه اتکای شرکت‌هایی که سهامشان در بورس عرضه می شد تا به این لحظه به عقبه حمایت دولت بوده است و بر فرض مثال اگر روزی برسد که این شرکت‌ها مانند قبل دولت را در کنار خود نداشته باشند دیگر تکلیف سهامدارانشان نامعلوم است.
نیک‌جو در ادامه صحبت‌های خود می گوید: با این دید، اگر منطقی و غیر احساسی به ماجرا نگاه کنیم در بازار سرمایه چشم انداز روشنی دیده نمی شود؛ درست است که این روزها بیشتر مردم از رونق بورس حرف هایی شنیده اند اما مدیریت سهام کار راحتی نیست؛ انشاالله که دولت برنامه درستی برای اقتصاد ایران و بازار سرمایه داشته باشد، شخصا با وجود همه حرف های انگیزشی که در مورد بورس می شنوم به هرکسی که تا حالا از من پرسیده باشد، چنین توصیه ای را نخواهم کرد؛ بخش عمده سرمایه ای که این روزها در صف ورود به بورس قرار دارد اندوخته یک عمر کار کردن مردم است، پولی که ریال به ریال آن از مخارج معمولی زندگی کنار گذاشته شده و با قرض و قوله حالا قرار است به پشتوانه ای برای آینده افراد تبدیل شود؛ صحبت کردن در مورد این مسائل کار راحتی نیست.
وی در عین حال درباره علت داغ شدن مجدد بازار طلا و سکه می گوید: بعید می دانم دسیسه ای در کار باشد؛ این فراز و فرود اجتناب ناپذیر بود، بالاخره هر بازاری نوسانی دارد؛ البته که هنوز ریزش بازار سهام به اندازه رشدش نیست و رونق برقرار است اما تا همین جا هزینه ورود اولیه به این بازار افزایش داشته است؛ قصدم نصیحت نیست و صرفا تحلیل خود را می گویم. طلا و ارز یک ویژگی دارند که شاید در اقتصاد بحران زده ای مثل ایران بیش از هر جای دیگری به چشم بیاید و آن حفظ ارزش است. خودمان را نباید گول بزنیم انگیزه بیشتر مردم از ورود به بازارهای مختلف مالی حفظ سرمایه است و غرض پولدارتر شدن نیست؛ طلا و ارز قابلیتی دارند که نه ماشین و نه ملک و نه بورس آن را ندارند، هم قابل حمل و نگهداری است و هم می توان آن را راحت تر جابجا کرد و از همه مهمتر در هر شرایطی مشتری ثابت خود را دارند؛ درست است که در مواقعی مثل همین چند سال جو این بازار امنیتی و سنگین می شود اما اگر ریگی به کفش کسی نباشد خطر چندانی وجود ندارد.
عضو پیشین هیات مدیره کانون صرافان ایران در پایان گفته های خود می گوید: این حرفم به معنی گل و بلبل بودن وضعیت این بازارها نیست، بالاخره در هر بازاری نوسانی وجود دارد و همینطور آدم های خوب و بد در هر جایی یافت می شوند اما فراموش نکنیم که حیات و ممات همان بنگاه های اقتصادی که صحبت از عرضه سهامشان در بازار بورس است وابسته به ارز و طلایی است که قرار است پشتوانه پولی کشور باشند و برای همین اگر هیجانی نگاه نکنیم این بازارها همیشه حرفی برای گفتن دارند و صد البته که دولت باید مراقبت های بیشتری از امنیت این بازارها بکند.