اقتصاد۲۴- علی ربیعی سخنگوی دولت طی روز‌های گذشته گفته بود شاخص بورس قرار نیست همواره بالا رود. این البته صحبتی است که همواره از سوی کارشناسان و تحلیلگران مطرح می‌شود. شاخص بورس که شتابان به سمت بالا حرکت می‌کرد طی چند روز اخیر چند ترمز مقطع انجام داد. شاخص بورس برای دومین بار از یک میلیون عقب نشینی کرد تا برخی از فعالان بازار گمانه زنی‌هایی مبنی بر دستوری بودن اصلاح شاخص را مطرح کنند.
با این همه، اما به نظر می‌رسد استراحت و اصلاح شاخص می‌تواند به متعادل و منطقی‌تر شدن بازار کمک کند، موضوعی که شاید برای سهامداران تازه وارد که درکی از بالا و پایین شاخص ندارند کمی نگران کننده به نظر برسد. این نگرانی البته ناشی از ندانستن قواعدی است که کارشناسان بار‌ها بر لزوم آموزش تازه واردان تاکید کرده اند.
با این همه، اما شائبه دخالت دولت و یا شبه دولتی‌ها در شاخص بورس موضوع تازه‌ای نیست. چنانچه با این حجم از نقدینگی و ورود آن به بازار بورس شاخص می‌توانست با سرعت به بالا رفتن خود ادامه دهد. از سوی دیگر، اما برخی کارشناسان معتقدند این دخالت دولت نیست و به نوعی افراد قدرتمندی هستند که به دلیل داشتن منابع مالی فراوان بازار را کنترل می‌کنند و در نهایت این کنترل به نفع کلیت بازار خواهد بود.
با این همه، اما به نظر می‌رسد ساز و کار بازار سرمایه همچنان که در سایر بخش‌ها هم چنین است از شفافیت لازم برای چرایی بالا یا پایین آمدن شاخص برخوردار نیست.
پدرخوانده‌هایی که به نفع بازار کار می‌کنند
در این زمینه امیرحسین بنی صدر، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد ۲۴ و در پاسخ به این سوال که شاخص بورس با دخالت دولت اصلاح شده است یا خیر، گفت: دخالت را می‌توان جور دیگری هم معنی کرد. در بازار‌های مالی یکسری پایونیر داریم که این افراد را به نام سفطه باز، پدرخوانده و... می‌شناسند. این اشخاص معمولاً پول‌های قابل توجهی دارند و این پول، هدایت کننده در بسیاری از بازار‌های مالی است. این افراد اگر خیلی از مواقع بازار را کنترل نکنند، بازار به سمتی می‌رود که به ضرر همه تمام خواهد شد.
بنی صدر با بیان اینکه این موضوع را نمی‌توان به حساب دخالت مستقیم دولت گذاشت، اظهار کرد: این ماجرا را می‌توان از زاویه دیگری نگاه کرد. شاخص با هیجان عجیبی داشت به سمت بالا می‌رفت و این سیگنال و هشدار از سوی بسیاری از فعالان بازار صادر شده بود که این حرکت هیجانی رو به بالا ریزش شدیدی هم به همراه خواهد داشت.
اصلاح شاخص به نفع بازار است
این کارشناس بازار سرمایه همچنین تاکید کرد: اتفاقی که در هفته گذشته افتاد و اصلاحی که در شاخص کل مشاهده کردیم در کل به نفع مجموعه بازار است. این باعث می‌شود یکسری از سهم‌ها استراحت کنند، تا سهامداران بتوانند سهم‌ها را با قیمت دو یا سه هفته پیش از آن دوباره خریداری کنند و این در کلیت بازار مفید است.
وی تصریح کرد: اگر یک بررسی کلی کنید با اصلاح صورت گرفته نگرانی‌هایی که تا دو هفته پیش در خصوص ریزش ناگهانی بود تا حد زیادی از بین رفته است. در حال حاضر تحلیلگران امیدوارند صعود بعدی شاخص امیدوارکننده‌تر و متعادل‌تر از گذشته باشد و صعود آن منطبق بر عقلانیت شده است.
بیشتر بخوانید: ۴ مسیر کم خطر برای ورود به بورس
تازه وارد‌ها و هیجان نامتعادل
بنی صدر همچنین گفت: ریزش شاخص در چند روز اخیر یک عامل دیگر هم داشت و آن باز شدن سهم‌های خساپا (سایپا) و خودرو (ایران خودرو) بود که زمان معامله آن‌ها به بعد از بازار موکول شد و همین موضوع سبب شد تا سهامداران به خصوص تازه واردان سهم‌هایی را نقد کنند تا بتوانند این دو سهم را بخرند که همین مسئله باعث منفی شدن کلیت بازار شد.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین با اشاره به افزایش تقاضا برای ورود به بازار سهام اظهار کرد: کد‌های بورسی جدید که وارد بازار می‌شوند باید سهمی را بخرند. اگر در قسمت عرضه، شرکت‌های جدید وارد بازار نشوند (عرضه اولیه) این تقاضای جدید به سراغ سهام موجود می‌رود و باعث صف خرید‌ها در نماد‌ها می‌شوند، اما اتفاقی که در صندوق‌های ETF رخ می‌دهد و همچنین عرضه اولیه‌های بیشتر شود باعث می‌شود بازار متعادل‌تر شود.