اقتصاد۲۴- امروز توجه و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها به موضوعی ضروری و اجتناب‌ناپذیر در صنعت نفت و گاز کشور تبدیل شده است.
لذا کارشناسان معتقدند متولیان و مسئولان امر باید به این موضوع توجه داشته باشند که شرکت‌های دانش بنیان فعال در حوزه نفت و گاز چه قابلیت‌هایی دارند و در این حوزه به چه مسائل نوین و جدیدی رسیدند که بتوانند به شرکت ملی گاز کشور کمک کنند.
به عنوان مثال دانش فنی تعمیرات خطوط لوله فشار قوی انتقال گاز با استفاده از فن‌آوری کامپوزیت با استفاده از توان شرکت‌های دانش بنیان ایرانی، بومی شده است. این در حالی است که تعمیرات خطوط لوله فشارقوی گاز با استفاده از فن‌آوری کامپوزیت پیش از این در انحصار شرکت‌های آمریکایی و اروپایی بوده است.
اما مشارکت دانش بنیان‌ها در این صنعت هنوز در مرحله نخست قرار دارد در حالی که برای توسعه در این بخش می‌بایست از ظرفیت این شرکت‌ها بیش از گذشته استفاده شود.
ایران دارای بزرگترین منابع گازی در جهان است و از سویی دارای یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های توزیع گاز طبیعی است؛ بنابراین درحال حاضر کشور از نظر تأمین منابع مورد نیاز گاز طبیعی خود به دیگران وابسته نیست و به همین خاطر می‌بایست تمامی شهر‌ها و استان‌های کشور از موهبت گاز بهره‌مند شده باشند و مشکلی برای استفاده از این انرژی نداشته باشند.
برخی فعالان و مسئولانی که در بخش‌های مختلف حوزه عملیات گازرسانی کشور فعالیت می‌کنند به دنبال پیدا کردن راهکاری برای حل معضلات این بخش هستند به طوری که برخی از آن‌ها جلساتی را با شرکت‌های دانش بنیان فعال در حوزه انرژی که به خصوص گاز فعالیت می‌کنند برگزار کرده اند تا از طریق مشارکت با این شرکت‌ها بتوانند راهکار‌های علمی و عملی انتقال گاز را بررسی کرده و از دانش آن‌ها برای تسهیل این امور استفاده کنند؛ اما سوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که آیا اساسا شرکت‌های دانش بنیان داخلی علم و دانش مورد نیاز برای بهبود وضعیت عملیات انتقال گاز یا بومی سازی تجهیزات این صنعت در کشور را دارند؟
از سوی دیگر تجهیز و بومی سازی در این صنعت است که با وجود تحریم برخی از مشکلات انتقال گاز همچنان باقی است. ایجاد کنسرسیوم‌هایی بین سازندگان داخلی برای تامین مگاپروژه‌های در دست ساخت صنعت نفت در شرایط تحریم بسیار مورد اهمیت است واز اینرو مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها به‌صورت ویژه در دستور کار قرار گرفته است.
نقش دانش بنیان‌ها در صنعت نفت و گاز
در همین رابطه، نرسی قربان کارشناس حوزه نفت و گاز به اقتصاد ۲۴ گفت: متاسفانه شرکت‌های دانش بنیانی که برخی مسئولان به دنبال مشارکت با آن‌ها هستند و حتی در این خصوص جلساتی را برگزار کرده اند، هنوز علم و دانش کافی را برای کمک به بهبود عملیات گازرسانی به مناطق مختلف کشور ندارند هرچند طی سال‌های اخیر تعداد قابل توجهی شرکت دانش بنیان در زمینه قطعات و تجهیزات و مواد شیمیایی در حوزه نفت و گاز فعالیت می‌کنند که در برخی از موارد این‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند.
قربان با بیان مثالی درباره اهمیت جایگاه این بخش در صنعت انتقال گاز گفت: مسئولیت اصلی تحقیق در خصوص یافتن راهکار و راه حل برای تسهیل کردن انتقال گاز به شهر‌های مختلف کشور به خصوص شهر‌های حاشیه خلیج فارس خود شرکت ملی گاز است. به جرات می‌توانم بگویم وقتی شرکت ملی گاز ایران با سابقه ۵۰ ساله نتواند فکری به حال مشکلات موجود در این بخش کند کاری از شرکت‌های دانش بنیان برنمی آید.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه شرکت‌های دانش بنیان تنها در زمینه دریافت لیسانس‌های مربوط می‌تواند به شرکت ملی گاز کمک کند تاکید کرد: شرکت ملی گاز ایران می‌تواند در اینگونه موارد از شرکت‌های دانش بنیان بهره ببرد، هرچند شرکت‌های دانش بنیانی که در بخش‌های مربوط به نفت و گاز فعالیت می‌کنند دانش کافی برای کمک به حل مشکلات گاز رسانی به استان‌های کشور را نداشته اما با حمایت از این بخش می‌توانند مسیر را برای فعال سازی بخش‌های مختلف دانش بنیان‌ها فراهم سازند.
در مسیر هموارسازی حضور دانش بنیان‌ها
این کارشناس حوه نفت و گاز با تاکید بر اینکه ایران در بخش ها‌ی مختلف صنعت انرژی به پیشرفت‌های قابل توجهی دست یافته است گفت: فناوری نفت و گاز پیچیده‌تر از سایر صنایع دیگر که ایران به آن دست پیدا کرده است، نیست از اینرو می‌توانیم با علم و دانش به‌روز به فناوری‌های جدید از استخراج نفت تا فناوری بومی سازی برسیم و این نشان می‌دهد که با حضور و مشارکت شرکت‌های دانش بنیان مسیر بهره مندی از صنعت نفت و گاز هموار‌تر خواهد شد.
قربان با توجه به مولفه‌های اشتغالزایی، خودکفایی و رشد اقتصادی گفت: باید از ظرفیت‌های دانش بنیان‌ها برای تحقق این برنامه‌ها در صنعت نفت و گاز استفاده شود. مدت هاست که کشور در محاصره رکود اقتصادی است و فروش نفت که یک کالای استراتژیکی برای ما محسوب می‌شود، امروز به دلیل شیوع کرونا و هم به دلیل اعمال تحریم‌ها با مشکل روبرو شده است. انتظار است از فرصت و ظرفیت دانش بنیان‌ها در بخش‌های مختلف توسعه این صنایع بیشتر به کار گرفته شود.
این کارشناس حوزه نفت و گاز، نقش شرکت‌های دانش بنیان در چرخه اقتصادی را از راه‌های برون رفت از شرایط سخت و پیچیده اقتصادی در کشور می‌داند و معتقد است؛ فرصت و ظرفیت دانش بنیان‌ها در بخش‌های مختلف توسعه صنعت نفت و گاز هنوز شناخته نشده و با اعتماد بخشی به این بخش می‌توانند به ساخت تجهیزات، بومی سازی و در نهایت تسریع در انتقال و صادرات گاز دست یابند.