اقتصاد۲۴- پس از توافق کشورهای اوپک پلاس بر سر ادامه کاهش تولید ۹.۷ میلیون بشکه نفت به مدت یک ماه دیگر یعنی تا پایان ژوئیه و درخواست کشورهای عضو از نیجریه و عراق برای پایبند ماندن به این توافق و کاهش میزان تولید خود، بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه احتمال می‌دادند که دیگر نتوان چندان به ادامه این وضعیت امید داشت.
اما وزیر نفت کشورمان پس از پایان نشست ١٧٩ وزیران نفت و انرژی اوپک مدعی شد، چالشی در کار نبود، توافق‌ها همانطور که از قبل پیش‌بینی شده بود، پیش رفت. بیشتر مسئله مربوط به میزان پایبندی اعضایی مانند عراق به سهمیه‌های کاهش تولید بود که قرار شد توافق کاهش تولید روزانه ٩ میلیون و ٧٠٠ هزار بشکه‌ای مشروط به همراهی ١٠ کشور غیر عضو اوپک باشد.
شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل این موضوع نیاز کشور‌هایی مانند عراق، قزاقستان، نیجریه و مانند آن‌ها به افزایش درآمد‌های نفتی‌شان باشد؛ زیرا بسیاری از این کشور‌ها پس از شیوع کرونا دچار مشکلات مالی فراوان شده‌اند و به همین خاطر نیاز دارند تا بیشترین استفاده و درآمدزایی را از فروش نفت خود به دست آورند.
از سوی دیگر با توجه به اتفاقاتی که در این چند ماه اخیر در بازار جهانی نفت رخ داده است و بازی‌ای که به گفته کارشناسان از سوی عربستان و روسیه انجام شده و البته گویا ادامه هم دارد می‌توان پیش بینی کرد که تلاش این کشور‌ها برای کاهش تولید و پایین نگاه داشتن قیمت نفت زیر بشکه‌ای ۵۰ دلار برای ضربه زدن و دور نگاه داشتن نفت شیل آمریکا از بازارهای جهانی باشد.
ضرورت توازن در عرضه و تقاضا
در همین رابطه سعید ساویز، کارشناس نفت و انرژی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در تشریح نتایج حاصل شده از آخرین جلسه اوپک پلاس گفت: از آنجایی که در چند ماه اخیر تقاضا برای خرید نفت در جهان کاهش پیدا کرده است نیاز بود تا برای جلوگیری از اشباع نفت در مخازن کشور‌ها میزان عرضه نیز کاهش پیدا کند.
بیشتر بخوانید: تغییر بازیگران نفت جهانی در پسا کرونا
ساویز با اشاره به بازی که در آن روسیه و عربستان نقش افزایش تولید داشتند، تاکید کرد: یک بررسی ساده نشان می‌دهد درصد کاهش تولید سایر کشورهای عضو، بسیار بالاتر از این دو کشور است و روسیه و عربستان سهم کمتری در کاهش تولید خود در چند ماه گذشته داشتند و یکی از دلایلی که کشور‌هایی مانند عراق و نیجریه چندان که باید به این توافق پایدار نبودند نیز همین عدم پایندی روسیه و عربستان بوده است.
به گفته وی، یعنی روسیه و عربستان برخلاف تعهدی که داشتند تولید نفت خود را افزایش دادند و سپس در بازه زمانی دیگر تولید خود را کاهش دادند و در واقع نقش قهرمانان را در بین کشورهای دیگر درباره پایبندی به کاهش تولید بازی می‌کنند، در صورتی که به هیچ عنوان چنین چیزی نیست.
این کارشناس حوزه نفت ادامه داد: البته کشورهای دیگر نیز از این موضوع آگاه هستند و دیگر اعتماد کافی را به عربستان به عنوان لیدر اوپک ندارند. در حال حاضر وضعیت مالی کشورهای غیر اوپک مانند مالزی و اوپک پلاس مانند مکزیک بسیار خراب است و حتی عراق و نیجریه هم در شرایط مالی بسیاری بدی قرار دارند، زیرا آن‌ها به اینکه حقشان در این اجلاس رعایت می‌شود چندان اعتمادی ندارند و معتقدند روسیه و عربستان این کشور‌ها را با رفتار دوگانه خود به نوعی بازی داده‌اند.
وی تصریح کرد: روسیه با سرپیچی از عربستان به گونه‌ای ریاست این اجلاس را در اختیار گرفت و به نوعی عربستان را بی اعتبار کرد که دیگر این کشور نمی‌تواند تعیین کننده و تصمیم گیر اصلی باشد. از سوی دیگر عربستانی‌ها نیز در تلاش هستند تا به نوعی نقش قهرمان را در این بازی داشته باشند و با کاهش تولید خود در بازه‌های زمانی مختلف اعلام کند که آن‌ها نجات دهنده و حامی توافق انجام شده در اجلاس قبلی اوپک هستند.
اقتصاد‌های دنیا تحت تاثیر قیمت نفت
ساویز ادامه داد: البته همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، سایر کشورهای دیگر اعتمادی به روسیه و عربستان ندارند و از آنجایی که وضعیت مالی آن‌ها تا حدی خراب است، آن‌ها منافع اقتصادی کشورشان را در بین کشمکش‌های میان روسیه و عربستان درخطر می‌بینند؛ شاید کشور‌هایی مثل عراق و نیجریه معتقدند که اگر این بازی افزایش تولید توسط این دو کشور راه نمی‌افتد شاید آن‌ها مجبور نبودند زیر بار کاهش تولید بروند.
این صاحبنظر درحوزه نفت بین الملل ادامه داد: از سوی دیگر کشور‌هایی مانند ایران و ونزوئلا نیز از بازار حذف شدند و کشورهای عضو اوپک اقدامی در جهت بازگرداندن آن‌ها به چرخه فروش نفت انجام ندادند. لازم است به این نکته نیز اشاره شود که افت طولانی مدت تولید به نفع تولیدکنندگان نخواهد بود البته شاید روسیه خواهان زمین زدن شیل آمریکا باشد و اگر قیمت نفت به ازای هر بشکه در بازه بین ۳۰ تا ۴۰ دلار باشد، شیل هم توانش کم شود در این صورت به نفع روس‌هاست تا اینکه در مدت زمان طولانی حدود ۱۰ دلار باشد در این صورت شیل ضرر کمتری خواهد کرد. در واقع باید توجه داشت که قیمت پایه نفتی، تمامی اقتصاد‌های دنیا را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر کشورهای عضو اوپک احساس می‌کنند پس از تهدید‌های آمریکا بود که عربستان حاضر شد تولید خود را کاهش دهد و در واقع پذیرفتن کاهش از سوی مقامات عربستانی در زمین بازی آمریکایی‌ها بوده است نه در جهت منافع کشورهای عضوی که بر سر این کاهش توافق کرده بودند.
ساویز در پایان تاکید کرد: ایران به دلیل تحریم‌ها در شرایط متفاوت‌تر از سایر کشورهای صادرکننده نفت قرار دارد، اما با این حال در این وضعیت، کاهش تولید و قیمت بر اقتصاد ایران بی تاثیر نخواهد بود.