اقتصاد۲۴ - پرسش مذکور ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است؛ به طوری که باعث شد در هفتهی گذشته، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری (CDC) توصیههای بهداشتی خود را به روزرسانی کنند. شبکههای اجتماعی و برخی رسانههای خبری هم به کاهش شدت هشدارهای CDC دربارهی لمس سطوح اشاره کرده اند. CDC برای شفاف سازی تماس غیرمستقیم با سطوح آلوده و ریسک ابتلا به کووید ۱۹ از این طریق، بیانیهای جدید منتشر کرده است. این سازمان میگوید:
براساس دادههای پژوهشهای آزمایشگاهی روی کووید ۱۹ و اطلاعات موجود دربارهی بیماریهای مشابه، ممکن است شخصی ازطریق لمس سطح یا شیء آلوده و سپس لمس دهان یا بینی یا چشم خود به ویروس کووید ۱۹ مبتلا شود؛ اما این فرایند روش اصلی گسترش ویروس نیست.
بیشتر بخوانید:مصرف بیرویه آنتی بیوتیک به میکروبهای مفید بدن آسیب میرساند
آیا بیانیهی یادشده به این معنی است که با لمس دستگیرهی در احتمال ابتلا به ویروس افزایش مییابد؟ پاسخ به این پرسش ازنظر تئوری مثبت است؛ چراکه همیشه باید دستان خود را بشویید و از لمس صورت خودداری کنید. تعدادی از پژوهشهای آنفولانزا، راینو ویروس، کرونا ویروس و دیگر میکروبها نشان میدهند بیماریهای عفونی ازجمله ویروس جدید کرونا میتوانند ازطریق لمس سطوح آلوده به ویژه در مراکز شهر و ادارهها و بیمارستانها منتقل شوند. ارین برومیج، ایمنی شناس و استاد زیست شناسی در دانشگاه ماساچوست دارتماوث میگوید:
لمس سطوحی مثل دستگیرههای در و دکمههای آسانسور عامل اصلی ابتلا به کووید ۱۹ در ایالات متحده نیستند؛ اما هنوز فرضیهی لمس صورت به قوت خود باقی است. اگر شخصی آلودهای در دستان خود عطسه کند و با شما دست بدهد و سپس شما چشمان خود را لمس کنید، آلوده میشوید. شخصی که از لیوانی مینوشد و سپس شما لیوان و در مرحلهی بعد چشم یا دهان خود را لمس کنید، آلوده خواهید شد.
آلودگی به این روش منتقل میشود: شخصی آلوده در دستان خود عطسه یا سرفه میکند. بخشی از قطرههای سرفه یا عطسه ممکن است روی سطحی در اطراف آن شخص پاشیده شوند یا شخص میکروبها را ازطریق لمس لولهی آب منتقل کند. طبق پژوهش ها، ویروس کرونا تا سه روز روی پلاستیک و فولاد دوام میآورد؛ اما در صورتی که روی سطحی بنشیند، ویروس پایدار معمولا در چند ساعت یکپارچگی خود را از دست میدهد.
درنتیجه، قطرهای که بلافاصله پس از عطسه روی سطح مینشیند، مسریتر از قطرهای است که چند روز از نشستن آن روی سطح گذشته است. درصورت لمس سطوح آلوده و برداشتن مقدار کافی ویروس و سپس لمس چشم یا دهان یا بینی، اگر همه چیز به خوبی پیش برود، بیمار خواهید شد.
جولیا مارکوس، همه گیرشناس بیماریهای عفونی و استادیار بخش پزشکی جمعیتی در دانشکدهی پزشکی هاروارد معتقد است:
زنجیرهی طولانی از رویدادها برای آلوده شدن اشخاص ازطریق خواروبارفروشی ها، پست، ظروف بیرون بر و سطوح دیگر لازم هستند. گام نهایی در زنجیره، لمس چشم یا بینی یا دهان با دست آلوده است؛ بنابراین، بهترین روش برای اطمینان از شکست زنجیره شستن دستها است.
عامل شیوع در بازار ونژوی چین هم میتواند انتقال بزاق باشد. در ژانویه، هفت کارگر در دفتری مشترک و پس از بازگشت همکارشان از ووهان بیمار شدند. این بازار تعطیل بود و مقامهای بهداشتی تعداد بیشتری از افراد بیمار ازجمله زنان شاغل در بازار و دوستان آنها را تعقیب کردند. هیچ کدام از آنها با افراد بیمار دفتر یادشده ارتباطی نداشتند. پژوهشگران اتاق استراحت و آسانسورها را هم بررسی کردند.
پژوهشهای دیگر از ردیابهای نامرئی فلوئورسنت، میکروبهای جعلی که زیر نور سیاه میدرخشند، برای ردیابی گسترش میکروبها از روی سطوح استفاده کرده اند. در مجموعهای از آزمایش ها، ۸۶ درصد کارکنان پس از لمس سطوح آلوده به اسپری میکروب جعلی آلوده شدند. وقتی پودر اسپری روی لولهی دست شویی و در خروجی ریخته شد، درخشندگی میکروبی روی دست ها، صورت، تلفن و موی کارمندان دیده شد. میکروب جعلی از تلفن مشترک به سطح میز، فنجانهای نوشیدنی، صفحات کلید، خودکارها و دستگیرههای در رسید. دکمهی ماشین کپی هم عامل آلودگی اسناد و تجهیزات کامپیوتری بود. میکروبهای جعلی، تنها بیست دقیقه پس از رفتن به خانه روی کوله پشتی ها، کلید ها، کیفهای دستی، دستگیرهی خانه، کلید چراغ و تجهیزات آشپزخانه نشستند.
ویروس کرونا پس از چند ساعت فرود روی سطوح، یکپارچگی خود را از دست میدهد
طبق ویدئو منتشرشده در اینترنت، آزمایش نور سیاه نتایج مناسبی دارد. میکروبهای درخشان روی دستان یکی از افراد حاضر در رستوران نشستند و در انتهای غذا تمام افرادی که پشت میز آن شخص بودند، آلوده به میکروب شدند. درنتیجه، به همین دلیل دانشمندان خوردن غذا در فضای مشترک را در طول شیوع ویروس منع میکنند.
با اینکه آزمایشهای مشابه نشان دهندهی گسترش میکروبها روی سطوح هستند، میکروبها هم باید به مدتی طولانی زنده بمانند و حجم زیادی داشته باشند تا شخصی را بیمار کنند. یوجین ام. چودنوفسکی، استاد دانشگاه نیویورک، معتقد است سطوح واسطههای مؤثری برای انتقال ویروس نیستند. برای مثال، دربارهی آنفولانزا میلیونها کپی از ویروس آنفولانزا برای آلوده کردن شخص ازطریق تماس سطح، به دست زدن به بینی لازم هستند؛ اما برای آلوده شدن ازطریق ورود هوا به داخل ریه ها، تنها چندهزار کپی لازم است. چودنوفسکی، فیزیک دان تئوری و پژوهشگر متمرکز بر آلودگی هوازی، اعتقاد دارد الگوی مشابهی برای ویروس جدید کرونا به چشم میخورد؛ اما آمار دقیق حجم موردنیاز آن هنوز مشخص نیست. او میافزاید:
سطوح عامل اصلی انتقال ویروس نیستند و در این زمینه حق با CDC است. سطوحی مثل دستگیرههای در و دکمههای آسانسور که زیاد لمس میشوند درمقایسه با سطوحی مثل بستههای غذا، نقش معنادارتری در گسترش آلودگی ویروسی دارند.
درهرصورت بهترین روش برای محافظت از خود دربرابر ویروس کرونا، صرف نظر از اینکه انتقال سطحی یا تماس انسانی باشد، فاصله گذاری اجتماعی، شستن مداوم دست ها، لمس نکردن صورت و زدن ماسک است. دنیل وینتسکی، استادیار فوق دکتری در بخش بیماریهای عفونی دانشگاه کلمبیا میگوید:
شستن دستها نه تنها برای پیشگیری از انتقال بزاقی، بلکه برای پیشگیری از انتقال فرد به فرد هم اهمیت دارد. قطرههای ویروس معمولا هنگام صحبت و سرفه و عطسه در دستها منتشر میشوند و در صورتی که شخص در فاصلهی یک متری از شخص آلوده باشد، میتوانند او را آلوده کنند.
براساس دادههای پژوهشهای آزمایشگاهی روی کووید ۱۹ و اطلاعات موجود دربارهی بیماریهای مشابه، ممکن است شخصی ازطریق لمس سطح یا شیء آلوده و سپس لمس دهان یا بینی یا چشم خود به ویروس کووید ۱۹ مبتلا شود؛ اما این فرایند روش اصلی گسترش ویروس نیست.
بیشتر بخوانید:مصرف بیرویه آنتی بیوتیک به میکروبهای مفید بدن آسیب میرساند
آیا بیانیهی یادشده به این معنی است که با لمس دستگیرهی در احتمال ابتلا به ویروس افزایش مییابد؟ پاسخ به این پرسش ازنظر تئوری مثبت است؛ چراکه همیشه باید دستان خود را بشویید و از لمس صورت خودداری کنید. تعدادی از پژوهشهای آنفولانزا، راینو ویروس، کرونا ویروس و دیگر میکروبها نشان میدهند بیماریهای عفونی ازجمله ویروس جدید کرونا میتوانند ازطریق لمس سطوح آلوده به ویژه در مراکز شهر و ادارهها و بیمارستانها منتقل شوند. ارین برومیج، ایمنی شناس و استاد زیست شناسی در دانشگاه ماساچوست دارتماوث میگوید:
لمس سطوحی مثل دستگیرههای در و دکمههای آسانسور عامل اصلی ابتلا به کووید ۱۹ در ایالات متحده نیستند؛ اما هنوز فرضیهی لمس صورت به قوت خود باقی است. اگر شخصی آلودهای در دستان خود عطسه کند و با شما دست بدهد و سپس شما چشمان خود را لمس کنید، آلوده میشوید. شخصی که از لیوانی مینوشد و سپس شما لیوان و در مرحلهی بعد چشم یا دهان خود را لمس کنید، آلوده خواهید شد.
آلودگی به این روش منتقل میشود: شخصی آلوده در دستان خود عطسه یا سرفه میکند. بخشی از قطرههای سرفه یا عطسه ممکن است روی سطحی در اطراف آن شخص پاشیده شوند یا شخص میکروبها را ازطریق لمس لولهی آب منتقل کند. طبق پژوهش ها، ویروس کرونا تا سه روز روی پلاستیک و فولاد دوام میآورد؛ اما در صورتی که روی سطحی بنشیند، ویروس پایدار معمولا در چند ساعت یکپارچگی خود را از دست میدهد.
درنتیجه، قطرهای که بلافاصله پس از عطسه روی سطح مینشیند، مسریتر از قطرهای است که چند روز از نشستن آن روی سطح گذشته است. درصورت لمس سطوح آلوده و برداشتن مقدار کافی ویروس و سپس لمس چشم یا دهان یا بینی، اگر همه چیز به خوبی پیش برود، بیمار خواهید شد.
جولیا مارکوس، همه گیرشناس بیماریهای عفونی و استادیار بخش پزشکی جمعیتی در دانشکدهی پزشکی هاروارد معتقد است:
زنجیرهی طولانی از رویدادها برای آلوده شدن اشخاص ازطریق خواروبارفروشی ها، پست، ظروف بیرون بر و سطوح دیگر لازم هستند. گام نهایی در زنجیره، لمس چشم یا بینی یا دهان با دست آلوده است؛ بنابراین، بهترین روش برای اطمینان از شکست زنجیره شستن دستها است.
عامل شیوع در بازار ونژوی چین هم میتواند انتقال بزاق باشد. در ژانویه، هفت کارگر در دفتری مشترک و پس از بازگشت همکارشان از ووهان بیمار شدند. این بازار تعطیل بود و مقامهای بهداشتی تعداد بیشتری از افراد بیمار ازجمله زنان شاغل در بازار و دوستان آنها را تعقیب کردند. هیچ کدام از آنها با افراد بیمار دفتر یادشده ارتباطی نداشتند. پژوهشگران اتاق استراحت و آسانسورها را هم بررسی کردند.
پژوهشهای دیگر از ردیابهای نامرئی فلوئورسنت، میکروبهای جعلی که زیر نور سیاه میدرخشند، برای ردیابی گسترش میکروبها از روی سطوح استفاده کرده اند. در مجموعهای از آزمایش ها، ۸۶ درصد کارکنان پس از لمس سطوح آلوده به اسپری میکروب جعلی آلوده شدند. وقتی پودر اسپری روی لولهی دست شویی و در خروجی ریخته شد، درخشندگی میکروبی روی دست ها، صورت، تلفن و موی کارمندان دیده شد. میکروب جعلی از تلفن مشترک به سطح میز، فنجانهای نوشیدنی، صفحات کلید، خودکارها و دستگیرههای در رسید. دکمهی ماشین کپی هم عامل آلودگی اسناد و تجهیزات کامپیوتری بود. میکروبهای جعلی، تنها بیست دقیقه پس از رفتن به خانه روی کوله پشتی ها، کلید ها، کیفهای دستی، دستگیرهی خانه، کلید چراغ و تجهیزات آشپزخانه نشستند.
ویروس کرونا پس از چند ساعت فرود روی سطوح، یکپارچگی خود را از دست میدهد
طبق ویدئو منتشرشده در اینترنت، آزمایش نور سیاه نتایج مناسبی دارد. میکروبهای درخشان روی دستان یکی از افراد حاضر در رستوران نشستند و در انتهای غذا تمام افرادی که پشت میز آن شخص بودند، آلوده به میکروب شدند. درنتیجه، به همین دلیل دانشمندان خوردن غذا در فضای مشترک را در طول شیوع ویروس منع میکنند.
با اینکه آزمایشهای مشابه نشان دهندهی گسترش میکروبها روی سطوح هستند، میکروبها هم باید به مدتی طولانی زنده بمانند و حجم زیادی داشته باشند تا شخصی را بیمار کنند. یوجین ام. چودنوفسکی، استاد دانشگاه نیویورک، معتقد است سطوح واسطههای مؤثری برای انتقال ویروس نیستند. برای مثال، دربارهی آنفولانزا میلیونها کپی از ویروس آنفولانزا برای آلوده کردن شخص ازطریق تماس سطح، به دست زدن به بینی لازم هستند؛ اما برای آلوده شدن ازطریق ورود هوا به داخل ریه ها، تنها چندهزار کپی لازم است. چودنوفسکی، فیزیک دان تئوری و پژوهشگر متمرکز بر آلودگی هوازی، اعتقاد دارد الگوی مشابهی برای ویروس جدید کرونا به چشم میخورد؛ اما آمار دقیق حجم موردنیاز آن هنوز مشخص نیست. او میافزاید:
سطوح عامل اصلی انتقال ویروس نیستند و در این زمینه حق با CDC است. سطوحی مثل دستگیرههای در و دکمههای آسانسور که زیاد لمس میشوند درمقایسه با سطوحی مثل بستههای غذا، نقش معنادارتری در گسترش آلودگی ویروسی دارند.
درهرصورت بهترین روش برای محافظت از خود دربرابر ویروس کرونا، صرف نظر از اینکه انتقال سطحی یا تماس انسانی باشد، فاصله گذاری اجتماعی، شستن مداوم دست ها، لمس نکردن صورت و زدن ماسک است. دنیل وینتسکی، استادیار فوق دکتری در بخش بیماریهای عفونی دانشگاه کلمبیا میگوید:
شستن دستها نه تنها برای پیشگیری از انتقال بزاقی، بلکه برای پیشگیری از انتقال فرد به فرد هم اهمیت دارد. قطرههای ویروس معمولا هنگام صحبت و سرفه و عطسه در دستها منتشر میشوند و در صورتی که شخص در فاصلهی یک متری از شخص آلوده باشد، میتوانند او را آلوده کنند.