اقتصاد۲۴ - بازار همیشه آشفته ارز طی روز‌های اخیر قیمت دلار را به نزدیکی ۱۹ هزار تومان رساند، این در حالی است که عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشته بود: «ارزش ذاتی نرخ ارز، با در نظر گرفتن متغیر‌های اقتصادی، سیاسی و روانی، در مقایسه با نرخی که امروز در بازار، خرید و فروش می‌شود، حتماً پایین‌تر است. البته نمی‌توان محدودیت‌های ایجاد شده برای کشور را در نظر نگرفت؛ لیکن، ثبات نرخ حقیقی ارز، برای بانک مرکزی مهم است.»
این روز‌ها تب دلار به عنوان یکی از مهمترین مسائل بعد از شیوع کرونا، نگرانی‌هایی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است، هر چند رئیس بانک مرکزی مطمئن است که قیمت دلار به زوی روند کاهشی می‌گیرد.
عده‌ای از فعالان بازار ارز بر این باورند که خبر تصویب قطعنامه تروئیکای اروپا علیه ایران در نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عامل جدید تحریک افزایش قیمت دلار در روز‌های اخیر شده است و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
سیاست‌های مخرب ارزی
تلاطم بازار ارز با تاکیدات رئیس کل بانک مرکزی هم آرام نگرفت. این موضوع تنها مشکلات بخش‌های مختلف اقتصاد کشور را بیشتر خواهد کرد.
در همین رابطه مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: هرچند بانک مرکزی به دنبال مدیریت منابع ارزی است، اما برخی از سود‌های حاصل از این گرانی میتواند در شرایط سخت اقتصادی به دولت کمک کند.
به گفته عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران، بدون برقراری تعادل عرضه و تقاضا، ثبات در بازار و تثبیت نرخ ارز امکانپذیر نیست. ثبات بازار ارز زمانی اتفاق می‌افتد که سیاست ها‌ی ارزی دولت منجر به تعادل عرضه و تقاضا در بازار شود در غیر این صورت تمامی وعده‌ها در این راستا غیر قابل اجراست و سیاست‌هایی مخرب خواهد بود.
بیشتر بخوانید: خیر و شر گرانی دلار
دانشمند ادامه داد: این روز‌ها به دلایل مختلف بین المللی و رشد نقدینگی‌های سرگردان تقاضا برای ارز بسیار بالا رفته است، در صورتی که عرضه با همان محدودیت به بازار انجام می‌گیرد، بنابراین هر اقدامی در راستای ثبات قیمتی بدون متعادل کردن قیمت‌ها در چنین بازاری حاصلی نخواهد داشت.
عضو اتاق بازرگانی ایران یادآور شد: با توجه به تحریم‌ها صادرات نفت و حتی غیر نفتی تحت تاثیر قرار گرفته است، به طوری که طبق آمار‌های اعلام شده درآمد‌های ارزی حاصل از فروش کالا و نفت از بهمن سال گذشته تاکنون سیر نزولی گرفته است.
دانشمند ادامه داد: حالا در کنار این افزایش درآمد ارزی دولت، بازار ارز به تلاطم افزایشی رسیده و تاکنون اقدامی علی رغم تاکیدات بسیار مقامات مسئول در جهت تنظیم این بازار، صورت نگرفته است.
وی مدعی شد: بانک مرکزی خود سعی بر بالا رفتن نرخ ارز را دارد چراکه این مرجع، نرخ ارز را در صرافی ملی بالا می‌برد و نتیجه چنین رفتاری سیگنال گرانی به بازار آزاد است.
به اعتقاد عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ایران، رشد نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی تشدید کننده تقاضا برای خرید ارز در بازار است، از اینرو سرمایه گذاران پول‌های خود را به سمت بازار‌های سودده هدایت کرده اند، از این رو با هدف حفظ سرمایه‌های خود و جلوگیری از کاهش ارزش دارایی هایشان اقدام به خرید ارز کرده و این افزایش تقاضا باعث گرانی ارز در بازار شده است.
وی تصریح کرد: رشد قیمت ناشی از کاهش میزان عرضه ارز و رشد بالای تقاضا با سیاست‌های ارزی بانک مرکزی، نقدینگی فراوانی را وارد بازار ارز کرد و سرمایه گذاران، این بازار را مناسب برای سرمایه گذاری انتخاب کرده اند که حاصلی جز گرانی ارز به همراه نداشته است.
وضعیت فعلی، جیب سفته‌بازان سودجو را پر می‌کند
دانشمند در پاسخ به این سوال که این تقاضای کاذب برای خرید ارز که در بازار به وجود آمده چه تبعاتی میتواند برای اقتصاد کشور به همراه داشته باشد؟ گفت: شکاف عمیق بین عرضه و تقاضا در بازار، فضا را برای سفته بازی و دلالی فراهم می‌سازد و در نهایت تاثیر این سودجویی تنها متضرر بخش تولید کشور خواهد شد و جیب عده‌ای سفته باز سودجو پر می‌شود.
به اعتقاد این فعال بخش خصوصی، امروز زمان بگیر و ببند نیست، بلکه بانک مرکزی باید با تدابیر ویژه به دنبال ساماندهی بازار ارز با کمک اهرم تعادل بخشی (کنترل عرضه و تقاضا) در بازار باشد.
عضو اتاق بازرگانی ایران در پایان تاکید کرد: نمی‌توان تبعات منفی افزایش نرخ ارز در اقتصاد کشور به ویژه معیشت خانواده‌ها و از همه مهتر تولید کشور را نادیده گرفت چراکه با هر تکان قیمتی ارز باید منتظر پیامد‌های این گرانی در افزایش کالاها‌ی مورد نیاز مردم و همچنین مواد اولیه تولید و صنایع باشیم و این روند اقتصاد کشور را به قهقرا خواهد کشاند.