اقتصاد۲۴ - تا همین دو سال پیش رابطه ماشین و مالکش از دو حالت خارج نبود؛ یا «رکاب می‌داد» که در این‌صورت ماشین می‌ماند زیر پای صاحبش و یا اینکه اصلا رکاب نمی‌داد؛ معمولا اینطور مواقع سرنوشت چنین ماشین بدرکابی چیزی جز فروخته شدن در بازار خودروی دست دوم نبود و این دست به دست شدن تا پیدا شدن صاحب جدیدی که از رکاب دادن ماشین راضی باشد؛ ادامه داشت.
اما از وقتی که در بازار خودروی صفر تعادل عرضه و تقاضا برهم خورد این قاعده نیز جابجا شد؛ این روزها مردم بیش از پیش با دید سرمایه گذاری به بازار خودرو نگاه می‌کنند؛ اگر تا پیش از این بازار خوردو‌های خارجی کانون اصلی سرمایه گذاری به قصد تثبیت و ازدیاد دارایی بود حالا چنین نگاهی به بازار خودرو‌های داخلی نیز سرایت کرده است و مردم حاضرند تا ولو به شرط تحویل با تاخیر طولانی مدت در صف‌های مجازی خرید خودرو بایستند تا شانس خود را در مراسم قرعه کشی خودروسازان بیازمایند؛ با این اوضاع و احوال دیگر در بازار خودرو، قاعده تعویض ماشین بد رکاب مصداق چندانی ندارد و حالا ماندنِ مال بد در بیخ ریش صاحبش قاعده حاکم در بازار خوردوست.
در نگاه اول نتیجه دم دستی و به ظاهر منطقی که از این گذاره می‌توان گرفت چیزی غیر از رونق نسبی کار تعمیرکاران خودرو نمی‌تواند باشد؛ جبر اقتصادی بیشتر مردم را واداشته است تا به جای نقشه کشیدن برای تعویض ماشین‌های بدرکابی که زیر پایشان است در صدد یافتن راهی برای رفع عیب و تعمیر آن‌ها باشند.
سید جلال سجادی، از اعضای اتحادیه صنف تعمیرکاران خودروی تهران در رد این برآورد دم دستی به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: این استدلال برخلاف ظاهر بی‌نقصش، سرتاپا ایراد و اشکال است؛ افزایش نجومی قیمت خودرو‌های صفر کیلومتر قطعا به ماندگاری بیشتر خودرو‌های کارکرده کنونی در نزد مالکانشان منجر شده است، اما این اتفاق به معنی رونق کسب و کار مشاغل مرتبط با تعمیر خودرو نیست.
وی در توضیح واقعیتی که به نظر می‌رسد از دید صاحبان چنین تحلیلی پنهان مانده است می‌گوید: همان دلایلی که باعث شده است تا خودروسازان اهرم افزایش قیمت را با شدت هرچه بیشتر فشار دهند در بازار لوازم یدکی و قطعات خودرو نیز وجود دارد؛ این افزایش قیمت نیز، چون از توان اقتصادی بیشتر مردم خارج است، آثارش را بر بازار کار تعمیرکاران خودرو برجای گذاشته و سبب کم رونق شدن اهالی این صنف شده است.
سجادی ادامه می‌دهد: بیشتر صاحبان خوردو حالا ترجیحشان این است که تا حد ممکن از مراجعه به تعمیرگاه‌ها پرهیز کنند؛ اگر شده خودشان تا حد ممکن برخی از امور فنی مربوط به تعمیر و نگهداری ماشین را انجام بدهند و یا اینکه معایب خودرویشان را به صورت کجدار و مریز تحمل کنند و برخلاف گذشته کمتر از وسیله نقلیه شخصی استفاده کنند.
وی در قیاس شرایط گذشته بازار تعمیر خودرو با وضعیت کنونی می‌گوید: سابق بر این بودند صاحبان خودرویی که باور داشتند باید به خودرو مثل آدم زنده رسید و توجه کرد و برای همین بابت کوچکترین صدای احتمالی موتور یا ایراد ماشین مدام از تعمیرگاهی به تعمیرگاهی دیگر مراجعه می‌کردند، اما حالا بیشتر مالکان ترجیح می‌دهند که تا آنجایی مقدور است از مراجعه به تعمیرگاه خودداری کنند؛ مگر اتفاقی مثل مسافرت برون شهری اجتناب ناپذیر، خرابی ناگهانی ماشین و روشن نشدنش و یا بحثی مثل گرفتن معاینه فنی در میان باشد که به ناچار به تعمیرگاه مراجعه کنند.
این عضو اتحادیه تعمیرکاران خوردوی تهران شاهد ادعای خود را افزایش بی‌حد و تصور بهای خدمات فنی یاد کرده و می‌گوید: سرویس دیسک و صفحه‌ای که قبلا بیش از ۱۰۰ هزار تومان بود حالا حدود یک میلیون تومان است؛ شارژ گاز کولر از حدود ۵۰ هزار تومان به ۲۰۰ هزار تومان رسیده؛ با این وضعیت نمی‌توان برای این فهرست افزایش بها نقطه پایانی را متصور بود. علت اصلی چیزی غیر از افزایش قیمت لوازم یدکی نیست؛ حتی برخی اقلام دیگر در زمره لوازم نایاب محسوب می‌شوند و برای یافتن مشابه کارکرده آن‌ها باید به اوراق فروشی‌ها مراجعه کرد.
وی ادامه می‌دهد: در میان این همه گرانی، نمی‌توان انتظار داشت که هزینه بیمه، مالیات، آب، برق و گاز، اجاره مغازه و اجرت کار ثابت مانده باشد و از کنار هم قرار گرفتن همه اینهاست که باعث می‌شود صاحبان ماشین کمتر به فکر رفتن به تعمیرگاه باشند.
سجادی در عین حال می‌افزاید: کسادی کار تعمیرکاران خودرو اتفاقی نیست که یکشبه و ناگهانی افتاده باشد؛ از قبل از شروع زمستان گذشته که بنزین گران شد عده‌ای از صاحبان خودرو ترجیح دادند تا برای جابجایی از خدمات حمل و نقل عمومی استفاده کنند و ماشینی که قرار است ترددی نداشته باشد طبیعی است کمتر به تعمیرگاه برده شود؛ مرتبه بعدی که به فعالیت‌های این صنف لطمه خورد همان دوران شیوع بیماری کرونا بود خیلی‌ها در بحبوحه سال نو بی خیال سفر نوروزی شدند و در نتیجه بازهم رونق این صنف به میزان قابل توجهی کاسته شد.