اقتصاد۲۴ - «بازار طلای ایران از دو روز پیش تا به حال نسبتا آرام است، نوساناتش در حد معمول است و برخلاف روز‌های گذشته دیگر از تب جویندگان خرید و فروش طلا اثری نیست». این‌ها را محمد کشتی‌آرا، رئیس اتحادیه طلا و جواهر کشور درحالی به اقتصاد۲۴ می‌گوید که تاکید دارد «هیچ معلوم نیست که این وضعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و از کجا معلوم که تا یک ساعت بعد شرایط تغییر نکند».
بیشتر بخوانید: چرا قیمت طلا همچنان رو به افزایش است؟
مقصود این چهره سرشناس صنف طلا و جواهر ایران از عادی بودن شرایط بازار طلا احتمالا مقایسه وضعیت کنونی با شرایط متفاوت و متغییر هفته‌های گذشته استکه باعث شده بود در مقاطعی در بازار طلا و جواهر صف‌های خریداران یا فروشندگان بیش از حد معمول طولانی و دراز شود.
بیشتر بخوانید: چرا این روزها همه فروشنده طلا شده‌اند؟
بیشتر بخوانید: چرا این روزها همه فروشنده طلا شده‌اند؟
جدای از برقراری این آرامش نسبی تقریبا چند روزه در بازار طلا، محمد کشتی آرا به نیابت از هم‌صنفانش در اتحادیه صنفی طلا و جواهر از وجود یک نگرانی جدید در این بازار خبر می‌دهد؛ فعالیت برخی کسب و کار‌های مرتبط با صنف طلا و جواهر که در اصل فاقد مجوزند و با وجود ناچیز بودن تاثیرشان بر تحولات این بازار می‌توانند دربرهم زدن امنیت و سلب اطمینان مشتریان طلا و جواهر موثر باشند.
وی در توضیح این دغدغه خود و هم‌صنفانش می‌گوید: به صورت مشخص در حوزه طلا و جواهر کسب و کار‌هایی راه افتاده اند که نه اتحادیه آن‌ها را می شناسد و نه حاضرند تا با عضویت در اتحادیه در چارچوب مقررات فعالیت کنند؛ یک گروه از این کسب و کار‌ها آن‌هایی هستند که به صورت آنلاین و اینترنتی در زمینه فروش زیورآلات و طلا و جواهر فعالیت دارند در حالی که طبق قانون نظام صنفی هرگونه خرید و فروش طلا و جواهر به صورت غیر حضوری ممنوع است و حق برخورد با متختلفان و تحت پیگرد قراردادنشان محفوظ است.
کشتی آرا صحبت‌های خود را اینطور ادامه می‌دهد: طلا و جواهر پایه و پشتوانه پول ملی هستند؛ اگر در مناسبات این بازار خللی وارد شود کل اقتصاد کشور زیر و رو خواهد شد برای همین ضوابط داد و ستد در این بازار متفاوت از سایر بازارهاست و هرگونه عرضه اینترنتی، آنلاین یا غیر حضوری طلا و جواهر منع قانونی دارد؛ طبق مقررات فعلی باید در زمان معامله خریدار و فروشنده حاضر باشند و وجه معامله در ازاء دیدن مورد معامله پرداخت شود.
این مقام صنفی بازار طلا و جواهر در ادامه می‌گوید: درست است که در کشور‌های خارجی بازار اینترنتی و آنلاین طلا و جواهر وجود دارد، اما در ایران هنوز شرایط برپایی چنین بازار‌هایی را نداریم؛ چه تضمینی وجود دارد که کالای نمایش داده شده از طلا و جواهر باشد؟ اصلا حتی با فرض تحویل کالا آیا عرضه کنندگان حاضرند تا همراه کالای فروخته شده فاکتور رسمی طلا و گواهی جواهرات استفاده شده را نیز تحویل دهند؟ بیشتر صفحات اینستاگرامی یا تلگرامی عرضه کننده طلا و جواهر اصلا بی نام و نشانند و کسی نمی‌داند که کجا هستند و از کجا جنس می‌آورند؟
وی در ادامه انتقاد خود از فعالیت این قبیل کسب و کار‌ها در بازار طلا و جواهر میان عرضه اینترنتی طلا و جواهر با تبلیغات اینترنتی تفاوت قائل شده و می‌افزاید: مانند هر صنف و بازار دیگری برای طلاسازان و جواهرسازان نیز صفحات وبسایت، اینستاگرام یا کانال تلگرام محل خوب و ایده آلی برای تبلیغ محصولات است؛ در میان همین اتحادیه هم اعضا از این ابزار مدرن برای عرضه کاتولوگ محصولات و جذب مشتری استفاده می‌کنند، اما این استفاده تا همین جا محدود است و به دلیل حساسیت و استراتژیک بودن طلا و جواهر فعلا در ایران امکان عرضه اینترنتی و غیر حضوری چنین کالا‌هایی وجود ندارد.
کشتی آرا بابیان اینکه صاحبان صفحات مجازی عرضه کننده محصولات ساخته شده از طلا و جواهر تمایلی به شناخته شدن نداشته و ترجیح می‌دهند تا فعالیت خود را دور از چشم اتحادیه دنبال کنند؛ می‌افزاید: مشکلی که با آن مواجهیم این است که هیچ تضمینی نیست که محصولات خریداری شده از این بازار‌ها قابلیت داد و ستد در بازار مرسوم طلا و جواهر را داشته باشند؛ غالب خریداران این قبیل محصولات به همراه خود هیچ فاکتور یا شناسنامه معتبری که اصالت طلا و جواهر را ندارند و برای همین عرضه این قبیل اجناس در بازار مرسوم طلا و جواهر آسان نیست.
اما دومین گروه از کسب و کار‌هایی که این روزها از دید رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر به نوعی این قابلیت را دارند که مخل آرامش و نظم بازار محسوب شوند فعالیت موسساتی است که این روزها با الگوبرداری از ساختار کارگزاری‌های بازار سهام به محلی برای داد و ستد طلا و به خصوص طلای مستعمل و آب شده تبدیل شده اند؛ با گشت و گذاری کوتاه در فضای اینترنت می‌توان به مواردی از این دست رسید که مدعی هستند از طریق ایجاد محیط امن شرایط خرید و فروش طلاجات را فراهم کرده اند و در نتیجه هرکس می‌تواند به قصد سرمایه گذاری برای تثبیت یا افزایش دارایی عضو این بازار شده و از این طریق فعالیت خود را داشته باشد.
محمد کشتی آرا در این خصوص چنین می‌گوید: شرایط بیش از حد متزلزل ارزش پول ملی حالا بیش از هر زمان توجه سرمایه گذاران را به بازار طلا جلب کرده است؛ حالا همه مردم با هر موقعیت اقتصادی که دارند قصدشان یافتن راهی برای ورود به این بازار است؛ در این میان کسانی هم هستند که قصدشان پیمودن یک شبه راه صد ساله است و همین کافی است تا این قبیل کسب و کار‌ها این روزها با اقبال عمومی مواجه شود غافل از اینکه طبق قانون نظام صنفی طلا و جواهر را نمی‌توان در چنین بازار‌ها عرضع کرد؛ این اتفاقی که می‌افتد تخلف است، اما صاحبان این کسب و کار‌ها به پشتوانه پولی که دارند حاضر به رعایت قواعد قانونی نیستند.
رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر کشور با یادآوری تجربه تلخی که چند سال پیش برای سرمایه گذاران سکه ثامن اتفاق افتاد؛ افزود: هیچ تضمینی نیست که مشابه این اتفاق نیز برای سرمایه گذاران جدید تکرار نشود؛ اصلا چه ضمانتی هست که در بازار مجازی ایجاد شده طلا و جواهر داد و ستد شود؟ حتی اگر این اتفاق بیافتد از کجا معلوم که مبنای معامله بر پایه ارزش واقعی بوده باشد؟ در کدام چارچوب تحویل اصل جنس و پول معامله تضمین شده است؟ وجود چنین ابهاماتی باعث می‌شود که نسبت به فعالیت چنین کسب و کار‌هایی خوشبین نباشیم؛ اگر خدای نکرده اتفاقی بیفتاد زیانش تنها متوجه به سرمایه گذاران نیست، چون طلا پایه پشتوانه اقتصاد کشور است هرگونه مختل شدن این بازار می‌تواند به کل اقتصاد لطمه وارد کند.
رئیس اتحادیه صنف طلا و جواهر کشور که عقیده دارد از یکسو به دلیل ناآشنایی عمومی مردم با مخاطرات این قبیل کسب و کار‌های مرتبط در حوزه طلا و جواهر و از سوی دیگر در نتیجه نوسانات اقتصادی اخیر حالا بر سیل علاقمندان ورود به این قبیل کسب و کار‌ها افزوده شده است؛ ادامه می‌دهد: از دیگر تبعات این اتفاقات جذاب‌تر شدن بازار طلای مستعمل و آب شده است؛ این بازاری بود که تا پیش از این بیشتر حرفه ای‌های بازار طلا در آن حضور داشتند، اما حالا افراد غیر حرفه‌ای هم حضور پررنگی دارند؛ فرض بگیرید یک آدمی که تا حالا هیچ سررشته‌ای از طلا ندارد برای خرید حدود یک میلیارد تومان طلای آب شده اقدام می‌کند و در مقابل فروشنده غیر منصفی نیز باشد که بدون برجای گذاشتن کوچکترین رد و نشانی طلای آب شده‌ای با ارزش عیاری به مراتب کمتر تحویل دهد؛ چه تضمینی برای پیگیری موضوع وجود دارد؟
کشتی آرا با بیان اینکه چنین کسب و کار‌هایی هنوز به آن درجه نرسیده اند که بتوانند تاثیری ملموس بر بازار طلا و جواهر داشته باشند می‌افزاید: از آنجا که این قبیل اتفاقات منشا بی اعتمادی است و بی اعتمادی در بازار حساسی مثل طلا و جواهر می‌تواند به مختل شدن اقتصاد کشور منجر شود؛ اتحادیه صنفی طلا و جواهر در راستای منافع صنفی و ملی اقداماتی را در دست انجام دارد تا از این طریق مانع بروز چنین اتفاقات ناگواری شود.
وی در توضیح اقدامات در دست انجام تشکل متبوعش می‌گوید: یک بخش شامل رصد کسب و کار‌های متخلفی است که با زیر پا گذاشتن قوانین صنفی در زمینه خرید و فروش هرنوع طلا و جواهر فعالیت دارند و امیدواریم که با همکاری قوه قضاییه این مشکل به زودی در آینده نزدیک مرتفع شود؛ اما از طرف دیگر، چون شاهد تاثیر نامطلوب این قبیل کسب و کار‌ها بر بازار طلای مستعمل و آب شده هستیم در اقدامی جداگانه به اعضای اتحادیه اعلام کرده ایم که از ابتدای مردادماه هرگونه معامله طلای مستعمل و آب شده با عیار ۷۳۵ (حدودا ۱۸) به اشخاص غیر حرفه‌ای و نابلد اکیدا ممنوع است و فروشندگان باید در زمان معامله از آشنایی حرفه‌ای خریدار با طریقه سنجش عیار و وزن طلا مطمئن شوند.