اقتصاد۲۴ -«عرضه‌های متنوع، سودآور و مطمئن از دارایی‌های دولتی و عمومی در بورس طبق برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته با نظم و استمرار تداوم خواهد یافت و نباید در این موضوع هیچ کندی و تعللی صورت بگیرد.» این صحبت‌های حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در بعد از ظهر ریزش بی‌سابقه شاخص بورس است، بازار سرمایه‌ای که طی چند روز گذشته قرمز پوش شده و البته بسیاری از تحلیلگران این موضوع را یک امر طبیعی در بازار می‌دانند.
با این همه، اما حجم ورود نقدینگی به بازار سرمایه و گسترده شدن بورس در مردم معادلات را کمی پیچیده‌تر خواهد کرد. تبعات اجتماعی تداوم ریزش بورس می‌تواند برای دولت چندان خوشایند نباشد؛ بنابراین به نظر می‌رسد دولت همچنان نسبت به بورس توجه خود را نگه خواهد داشت.
حسن روحانی روز گذشته گفته بود: «کارشناسان بازار سرمایه نوسانات تصحیح کننده در بورس را امری عادی و طبیعی می‌دانند، اما در عین حال باید از ناهماهنگی در اظهار نظر‌ها و اقدامات اجتناب شود.»
نکته قابل توجه، اما در بازار روز گذشته ریزش بی سابقه شاخص بود. در پایان معاملات دیروز بازار سهام، شاخص کل بورس با افتی ۸۹ هزار واحدی به سطح یک میلیون و ۸۱۳ هزار واحدی سقوط کرد تا بدترین عملکرد روزانه بورس در ۶ سال اخیر را به ثبت رساند. حال باید دید این روند در روز‌های آینده نیز ادامه دار خواهد بود؟
طی دو روز گذشته، اما انواع اقسام خبرهای خوب برای بازار سرمایه منتشر شد تا شاید روند متفاوت شود. از لغو فروش اوراق نفت که برخی آن را یکی از دلایل اصلی سقوط شاخص می‌دانند تا خبر عرضه دارا دوم و همچنین تجدید ارزیابی برخی از سهم‌های شاخص ساز.
بیشتر بخوانید: ریزش بورس تا کی ادامه دارد؟
نکته دیگر، اما مسئله عرضه دارا دوم است که به نوعی ضدو نقیض گویی‌ها درباره عرضه یا عدم عرضه آن نقطه آغاز ریزش شاخص بورس شد. دارا یکم علیرغم استقبال کم خریداران در ماه‌های ابتدایی سود خوبی را نصیب را سهامداران کرد، اما طی چند روز گذشته و همزمان با ریزش‌های اخیر شاید در صورت ادامه دار بودن باید به میزان استقبال از آن شک کرد.
ریزش‌ها قابل انتظار، اما غیر طبیعی است
سعید اسلامی بیدگلی، عضو شورای عالی بورس در گفتگو با اقتصاد ۲۴ در این باره می‌گوید: با توجه به رشد‌های پیش از این، ریزش فعلی بازار تا حد زیادی قابل انتظار بوده است. پیش از این صحبت از اصلاح و حتی ریزش‌های شدیدتر از این هم شده بود و البته این مسئله قابل پیش بینی بود.
عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه اساساً نوسان با این شدت در بازار‌های مالی دنیا طبیعی نیست، اظهار می‌کند: در واقع چند هزار برابر شدن ارزش بازار در یک سال و به تبع آن ظرف چند روز بیش از ۱۰ درصد ریزش هم غیرطبیعی است.
وی تصریح می‌کند: به هر حال در بازار ایران به ویژه آنکه سرمایه گذاران جدیدی طی یک سال گذشته وارد بازار شده اند عمدتاً به دلیل ریز ساختار‌های بازار، به طور مستقیم وارد سرمایه گذاری شده اند و بسیاری از دانش و سواد مالی کافی برخوردار نیستند؛ رفتارهای هیجانی از سوی این افراد قابل پیش بینی است.
ریزش‌ها، به رفتارهای پانیک مداوم منجر خواهد شد؟
اسلامی بیدگلی می‌گوید: در کوتاه مدت بیش از آنکه مسائل بنیادی اثرگذار باشد هیجانات رفتاری و روانی غالب است. امیدوارم زیرش بازار تبدیل به رفتارهای پانیک و غیر عقلایی از سوی تازه سرمایه گذاران بازار سرمایه نشود.
وی می‌افزاید: البته نیک می‌دانیم که با همین ریزش‌های فعلی حتی کسانی که چند ماه پیش هم وارد بازار شدند مقدار زیادی در سود هستند و نگرانی‌ای از بابت از دست رفتن سرمایه خود ندارند، اما ممکن است بخواهند سودهایشان را شناسایی کنند و بخواهند از جریان سهامداری خارج شوند تا با روند بازار مجدد تصمیم به ورود بگیرند.
احتمال عدم استقبال از دارا دوم
عضو شورای عالی بورس تصریح می‌کند: در خصوص دارا دوم اگر دارا دوم را عرضه به حساب آوریم، باید گفت که تمام عرضه‌ها در ادبیات مالی جهان وابسته به شرایط بازار هستند و مقالاتی بسیار زیادی نوشته شده که در شرایط خوب بازار عرضه‌ها موفق خواهند بود و تعداد عرضه‌ها و تمایل شرکت‌ها برای عرضه بیشتر است.
اسلامی بیدگلی یادآور می‌شود: اگر بخواهیم صدور گواهی دارا دوم را به عنوان عرضه بپذیریم تابع شرایط بازار خواهد بود و اگر شرایط بازار خوب نباشد احتمال عدم استقبال از آن وجود دارد.