اقتصاد۲۴ - روز گذشته اولین معامله ملک در بورس کالا انجام شد و شرکت عمران شهر جدید پردیس یک باب واحد تجاری را پس از پذیرش در بازار فرعی بورس کالای ایران در این بازار عرضه کرد؛ این معامله با حضور دو متقاضی دنبال شد و به فروش رسید. براساس اطلاعیه‌های صادره ازسوی بورس کالای ایران، فروش این واحد به صورت ۳۰درصد نقد و ۷۰درصد به صورت اقساط ۴۸ ماهه اعلام شد و برنده معامله، باقیمانده ۳۰درصد وجه اولیه را به حساب بورس کالا واریز و چک‌ها را هم نزد شرکت عمران شهر جدید پردیس تحویل داده و با امضای مبایعه‌نامه، فرآیند معامله در بورس کالا تمام می‌شود. سه روز بعد از امضای مبایعه‌نامه، شرکت عمران شهر جدید پردیس ملک فروخته شده را به خریدار تحویل خواهد داد. براساس این گزارش معامله مذکور در حالی به قیمت پایه ۱۰ میلیارد و ۶۳۹ میلیون ریال روی میز فروش رفت که شرکت مادر تخصصی عمران شهر‌های جدید نیز درنظر دارد دارایی‌ها و املاک ۱۹ شرکت عمران شهر‌های جدید خود در سراسر کشور را بعد از پذیرش در بورس کالای ایران روی تابلو ببرد.
ساز و کار معاملات ملک در بورس کالا چگونه است؟
در این خصوص جواد فلاح، مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالای ایران می‌گوید: «اولین معامله اموال غیرمنقول از سوی شرکت عمران شهر جدید پردیس در بازار سرمایه صورت گرفت و یک واحد تجاری در شهر جدید پردیس در بورس کالا عرضه شد.» فلاح با اشاره به مذاکرات بورس کالا با وزارت راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: «با پیگیری‌هایی که وزارت راه و شهرسازی انجام داد و حمایت‌های وزیر راه و شهرسازی درخصوص فروش اموال مازاد این وزارتخانه از طریق تابلوی بورس کالا و مذاکراتی که با ۱۹ شرکت عمران شهر جدید داشتیم، مقرر شد فروش اموال غیرمنقول در شهر‌های جدید پردیس، پرند و هشتگرد در بورس کالا انجام شود.» مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالا در مورد نحوه کشف قیمت املاک در بورس کالا می‌گوید: «قیمت‌گذاری ملکی که در بورس کالا به فروش رفت از سوی کارشناس رسمی دادگستری انجام شد و با قیمت پایه هم مورد معامله قرار گرفت و ما در صورتی که بتوانیم عرضه‌ها را در بورس کالا افزایش دهیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که به عنوان مرجع قیمت‌گذاری ملک در بازار موثر باشیم.» فلاح در پاسخ به این پرسش که آیا فروش اموال غیرمنقول در بورس کالا موجب موازی‌کاری با فعالیت مشاوران املاک نخواهد شد، می‌گوید: «ما وارد حوزه کاری مشاوران املاک نشده‌ایم، زیرا اموال مازاد بانک‌ها و نهاد‌های دولتی در حوزه اختیار مشاوران املاک نبوده است و آن‌ها از طریق مزایده این اموال را عرضه می‌کردند.» او ادامه می‌دهد: «البته اگر بتوانیم موفق شویم تا این صنف را با بازار بورس کالا آشنا کنیم ممکن است بتوانیم در این عرصه پررنگ‌تر باشیم، متاسفانه شاهد آنیم که برخی از مشاوران املاک اشراف کامل به مسائل حقوقی قرارداد‌ها ندارند و گاهی در زمینه قرارداد‌ها به مشکل می‌خورند و ما می‌توانیم از طریق همین مشاوران املاک در شرکت‌های کارگزاری تخصصی املاک برای معاملات ملک از آن‌ها بهره‌گیریم.»
بیشتر بخوانید: واکنش نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک درباره راه‌اندازی بورس املاک
بیشتر بخوانید: واکنش نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک درباره راه‌اندازی بورس املاک
معامله متری مسکن در بورس کالا تا یک ماه آینده
مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش بورس کالا در مورد عرضه متری مسکن در بورس کالا نیز می‌گوید: این موضوع تا یک ماه دیگر نهایی می‌شود و پیش فروش متری مسکن از طریق اوراق سلف استاندارد انجام خواهد شد و در صورتی که فردی تمایل به پیش‌فروش مسکن داشته باشد، می‌تواند از طریق بورس کالا اقدام کند. او با بیان اینکه در پیش‌فروش ملک شاهد آنیم که گاهی خریداران متضرر می‌شوند، می‌گوید: «متاسفانه در خارج از بورس گاهی تعهداتی به خریداران پیش‌فروش ملک داده می‌شود که ممکن است آن تعهدات را اجرا نکنند، اما در بورس کالا نحوه فروش متفاوت است.» فلاح ادامه می‌دهد: «در این روش این امکان فراهم می‌شود تا افراد بتوانند سرمایه‌های خرد خود را برای خرید یک متر مربع ملک وارد بورس کنند و در بازار سرمایه مشارکت داشته باشند و با افزایش قیمت مسکن سرمایه‌های خود را حفظ کنند.» او در مورد فروش متری واحد‌های ساخته شده نیز می‌گوید: فروش آن هم در بورس و با کد بورسی قابل انجام است. در حال حاضر ۵۰ میلیون نفر در کشور دارای کد بورسی هستند و ما امیدواریم با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد بتوانیم به افزایش تولید مسکن و درنهایت تعادل قیمت آن کمک کنیم.
فروش اموال مازاد بانک‌ها و ستاد اجرایی فرمان امام در بورس کالا
این مقام مسوول در بورس کالا در مورد مذاکرات با بانک‌ها برای فروش اموال مازاد آن‌ها در بورس نیز ادامه می‌دهد: با بانک‌های اقتصاد نوین، صادرات و نیز ستاد اجرایی فرمان امام برای فروش اموال مازادشان در بازار فرعی بورس کالا مذاکراتی داشته‌ایم تا از طریق تابلوی بورس کالا اموال خود را به فروش برسانند.
فلاح ادامه می‌دهد: همه نهاد‌هایی که از طریق مزایده اقدام به فروش اموال غیرمنقول خود می‌کنند، می‌توانند در یک بازار متمرکز و در بورس اقدام به این کار کنند. ما در این بازار هم ساز و کار حراج آنلاین روی تابلو را طراحی کرده‌ایم تا هم نظارت بر فروش این اموال که بخشی از بیت‌المال است تسهیل شود و هم جست‌وجوی اطلاعات برای خریداران راحت‌تر باشد.
او با تاکید بر اینکه اموال مازاد دولتی سهم عمده‌ای در معاملات املاک ندارند، می‌گوید: هدف برای عرضه ملک در بورس بیشتر برای شفاف‌سازی و نیز کاهش فساد و رانت در بازار است و مسلما این اموال سهم بزرگی از بازار مسکن را در برنمی گیرد. عطا آیت‌اللهی، کارشناس مسکن نیز درخصوص فروش ملک در بورس کالا به می‌گوید: این اقدام قدمی درخصوص تحول در بازار مسکن است و امیدواریم از آن استقبال شود. این کارشناس مسکن ادامه می‌دهد: در بخش تقاضا در حال حاضر توان کافی برای خرید ملک وجود ندارد و با این روش می‌توان به شفاف شدن معاملات در بازار امیدوار بود و این موضوع می‌تواند به رقابت در عرضه و تقاضا بینجامد. او در مورد خرید متری مسکن در بورس نیز می‌گوید: این ابزار می‌تواند پس‌انداز مردم را افزایش دهد و فردی که می‌خواهد در بخش مسکن سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند مستقیما با ورود به معاملات متری مسکن در بورس کالا، حتی با حجم کم سرمایه نیز در ملک سرمایه‌گذاری کند. ممکن است برخی افراد سرمایه کافی برای خرید یک واحد آپارتمان را نداشته باشند، اما با آغاز معاملات متری مسکن می‌توانند متراژی از یک ملک را خریداری کنند تا سرمایه آن‌ها متناسب با قیمت مسکن ارزش پیدا کند.
آیت‌اللهی در مورد قیمت‌گذاری‌ها نیز می‌گوید: در بازار ملک برخی سلیقه‌ای عمل می‌کنند و برای تعیین قیمت ملک و نقل و انتقال آن برای جلب مشتری روش‌های مختلفی را به‌کار می‌گیرند، اما ساز و کار مسکن در بورس به گونه‌ای است که با افزایش شفافیت بازار رغبت بیشتری برای معاملات به وجود خواهد آمد.
فلاح ادامه می‌دهد: همه نهاد‌هایی که از طریق مزایده اقدام به فروش اموال غیرمنقول خود می‌کنند، می‌توانند در یک بازار متمرکز و در بورس اقدام به این کار کنند. ما در این بازار هم ساز و کار حراج آنلاین روی تابلو را طراحی کرده‌ایم تا هم نظارت بر فروش این اموال که بخشی از بیت‌المال است تسهیل شود و هم جست‌وجوی اطلاعات برای خریداران راحت‌تر باشد.
او با تاکید بر اینکه اموال مازاد دولتی سهم عمده‌ای در معاملات املاک ندارند، می‌گوید: هدف برای عرضه ملک در بورس بیشتر برای شفاف‌سازی و نیز کاهش فساد و رانت در بازار است و مسلما این اموال سهم بزرگی از بازار مسکن را در برنمی گیرد. عطا آیت‌اللهی، کارشناس مسکن نیز درخصوص فروش ملک در بورس کالا به می‌گوید: این اقدام قدمی درخصوص تحول در بازار مسکن است و امیدواریم از آن استقبال شود. این کارشناس مسکن ادامه می‌دهد: در بخش تقاضا در حال حاضر توان کافی برای خرید ملک وجود ندارد و با این روش می‌توان به شفاف شدن معاملات در بازار امیدوار بود و این موضوع می‌تواند به رقابت در عرضه و تقاضا بینجامد. او در مورد خرید متری مسکن در بورس نیز می‌گوید: این ابزار می‌تواند پس‌انداز مردم را افزایش دهد و فردی که می‌خواهد در بخش مسکن سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند مستقیما با ورود به معاملات متری مسکن در بورس کالا، حتی با حجم کم سرمایه نیز در ملک سرمایه‌گذاری کند. ممکن است برخی افراد سرمایه کافی برای خرید یک واحد آپارتمان را نداشته باشند، اما با آغاز معاملات متری مسکن می‌توانند متراژی از یک ملک را خریداری کنند تا سرمایه آن‌ها متناسب با قیمت مسکن ارزش پیدا کند.
آیت‌اللهی در مورد قیمت‌گذاری‌ها نیز می‌گوید: در بازار ملک برخی سلیقه‌ای عمل می‌کنند و برای تعیین قیمت ملک و نقل و انتقال آن برای جلب مشتری روش‌های مختلفی را به‌کار می‌گیرند، اما ساز و کار مسکن در بورس به گونه‌ای است که با افزایش شفافیت بازار رغبت بیشتری برای معاملات به وجود خواهد آمد.
منبع: روزنامه اعتماد
گزارش: ندا جعفری