اقتصاد۲۴ - شرکت ماشین سازی تبریز اولین بار در سال ۱۳۸۳ و در راستای اصل ۴۴ قانون اساسی در لیست شرکت‌های مشمول واگذاری قرار گرفت و در نهایت در اواخر اردیبهشت ۹۷ از طریق سازمان خصوصی سازی واگذار شد تا این به جرگه خصوصی سازی‌های شکست خورده این سازمان بپیوندد.
ماجرا از واگذاری این شرکت و متعلقات آن به صندوق بازنشستگان فولاد آغاز می‌شود. در تلخ‌ترین دوران واگذاری‌ها این شرکت به واسطه صندوق فولاد و از طریق سازمان خصوصی سازی فروخته می‌شود. فروخته شدن کارانه اوضاع بد آن را بدتر و بدتر کرد.
دست و پا زدن صندوق بازنشستگی فولاد برای تصاحب دوباره ماشین سازی تبریز
علیرضا بیگی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: انتقال ماشین سازی به صندوق بازنشستگی فولاد در حقیقت به نوعی جاه طلبی بود که از دولت دیده شد. این موسسه به جای مطالباتش ماشین سازی را در اختیار می‌گیرد اما برنامه‌ای برای توسعه آن نداشت پس به خصوصی سازی وکالت داد تا این شرکت را به فروش رسانده و طلب صندوق را به آن‌ها بپردازد.
او ادامه داد: خصوصی سازی هم بدون در نظر گرفتن اصل ۴۴ و بدون ارزیابی صحیح، این شرکت را در سال ۹۷ به شخصی به نام قربانعلی فرخزاد واگذار می‌کند اما با توجه به ایفای نشدن تعهدات توسط او و سایر اتفاقاتی که فرخزاد را به زندان کشاند، فرآیند واگذاری شرکت ماشین سازی تبریز، ریخته گری ماشین سازی تبریز و زمین های ائل گلی لغو می‌شود.
صاحب ماشین سازی تبریز که بود؟
او از زندانی شدن مش قربانعلی خبر داد و گفت: سرانجام با مرارت‌های بسیار مش قربانعلی از مالکیت ماشین سازی خلع و به اتهام اخلال در نظام ارزی کشور راهی زندان شد. طراح سناریوهای ناصواب و واگذاری که مسبب اصلی آشفتگی امروز واحدهایی چون کشت و صنعت مغان، ماشین‌سازی و هپکو و بسیاری از واحدهای مهم بود و رئیس قوه قضائیه اخیرا دستور رسیدگی به پرونده‌های وی را صادر کرد.
بیگی ابراز کرد: تا این تکه از قصه از نظر همه یکسان است و اختلافی در ان وجود ندارد اما از این نقطه به بعد تفاوت‌هایی در اظهار نظرهای نماینده مردم تبریز و صندوق فولاد وجود دارد. کشمکش‌ها بین صندوق فولاد و سازمان گسترشی است که چندان تمایلی به دریافت ماشین سازی ندارد.
نماینده مردم تبریز در ادامه ایدرو را مالک اصلی این شرکت دانست و گفت: سازمان خصوصی نقشه‌ای را اجرا کرد تا بدون در نظر گرفتن اصل ۴۴ و با استفاده از صندوق بازنشستگان فولاد به عنوان یک کاتالیزور، ماشین‌سازی را به شخص مورد نظر خود واگذار کند. اما این واگذاری لغو شد و از حدود ۶ ماه قبل هیئت واگذاری سازمان خصوصی سازی، بر اساس مصوبه هیئت وزیران، مالکیت ماشین سازی را به مالک اصلی آن یعنی ایدرو بازگردانده است. حالا صندوق فولادی که پیش از این اعلام کرده بود اراده‌ای برای تملک ندارد و طلب خود را از دولت دریافت کرده، سعی دارد تا مانع از انتقال سهام این شرکت به ایدرو شود.
وی به بندهایی از مصوبه اشاره کرد و گفت: این دقیقا بر خلاف ادعای فعلی صندوق فولاد است. این موسسه طی اطلاعیه‌ای تملک خود بر این شرکت را اعلام کرد و نوشت: بر اساس تصویب نامه شماره ۱۳۱۰۷۳/ ت ۴۹۵۵۸ه مورخ ۲۸/۰۷/۱۳۹۲ مقرر گردیده است وزارت امور اقتصادی و دارایی (سازمان خصوصی سازی ) موظف است برای تامین کسری تعهدات صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت فولاد معادل ۱۲۵،۰۰۰ میلیارد ریال سهام ،اموال ،پروانه بهره برداری معادن و حقوق مالکانه شرکت های موضوع تصویب نامه های شماره ۱۴۱۵۹۸/ت ه مورخ ۲۲/۰۷/۱۳۹۱ به صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد واگذار گردد.
گفتنی است؛ از این رو سازمان خصوصی سازی پس از تصویب قیمت توسط هیات محترم واگذاری با انعقاد قرارداد واگذاری سهام متعلق به دولت در شرکت های ماشین سازی تبریز و ریخته گری ماشین سازی تبریز را به همراه املاک ایل‌گلی به این صندوق واگذار کرده است.
در این بیانیه آمده است سازمان خصوصی‌سازی بدون توجه به مالکیت صندوق اقدام به اقاله قرارداد واگذاری سهام به صندوق و واگذاری شرکت یاد شده به سازمان گسترش و نوسازی در دیماه ۹۸ نموده و این امر موجب اعتراض موسسه صندوق بازنشستگی فولاد در مرجع هیئت شده و تاکنون رای نهایی صادر نشده است بنابراین به کار گیری عبارت غصب ماشین سازی تبریز توسط صندوق از سوی نماینده محترم مردم تبریز آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی صحیح نیست.
بیشتر بخوانید: متقاضیان معادن به دنبال شفافیت در واگذاری هستند
بیگی مالکیت ایدرو بر این مجموعه را قطعی دانست و گفت: از حدود ۶ ماه قبل به دنبال آن هستیم که ایدرو مالکیت خود را اعلام کند اما به دلایل نا مشخصی از انحام این کار خودداری می‌کردند. در این مدت با بهانه‌های مختلفی از سازمان گسترش و نوسازی صنایع روبه رو می‌شدیم اغلب و موضوعات سوری را مطرح می‌کردند.
ماجرای شکایت از ایدرو در قبال مسئولیتش برای ماشین سازی تبریز
وی افزود: مجموع این اتفاقات باعث شد تا در نهایت کار به شکایت از ایدرو تعلل در حفظ بیت‌المال و اعلام جرم برای ایدرو بکشد. ایدرو با این بهانه که این سازمان مالی برای راه اندازی کارخانه ندارد از این انتقال جلوگیری می‌کرد پس اعلام کردیم می‌توانید با تصرف و فروش اموال شرکت ماشین سازی تامین مالی کنند.
بیگی درباره خبر واگذاری این کارخانه به هلدینگ شستا بیان کرد: در شرایط فعلی هم ۳۵ درصد سهام شرکت متعلق به شستا است اما واگزاری کلی آن به شستا غلط بود و اعلام شد که خلاف قوانین است پس واگذاری به شستا هم لغو شد.
نماینده مردم تبریز این ماجرا را مختومه دانست و گفت: سرانجام ماه گذشته هیأت عامل ایدرو در کارخانه ماشین‌سازی حاضر شد و اعمال مالکیت ایدرو را کلید زد، اما هنوز هم صندوق مدعی است و به نظر می‌رسر که پول دریافت شده از دولت را کافی نمی داند. گویا عده‌ای در دولت سعی دارند همان بلایی را که سر هپکو امد، بر سر ماشین سازی بیاورند. این فرایند را تمام کمال به پایان رسانیدم و اماده ارائه مستندات قانونی برای تمام آن‌ها هستیم اما دست‌های پنهانی برای جلوگیری از این موضوع تلاش می‌کند.
ماجرا را از صندوق فولاد پیگیری کردیم؛ آن‌ها مصرانه خود را در ماجرای ماشین سازی تبریز محق می‌دانند و بعد از پیگیری‌های انجام شده اعلام کردند که موسسه صندوق بازنشستگی فولاد به دلیل پیگیری حقوق بازنشستگان ارجمند فولاد با توجه به ارجاع موضوع به مرجع صلاحیت دار، منتظر اعلام نتیجه مرجع فوق الذکر در خصوص تعیین تکلیف این شرکت‌ها است.
آنچه که از صحبت‌های دو طرف مشخص شد، مالکیت ماشین سازی تبریز به نام سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور ثبت شده است، هرچند که صدوق بازنشستگان فولاد ان را ناحق میداند. در کنار این کشمکش‌ها بین صندوق فولاد و گروهی از مسئولان از جمله نماینده مردم تبریز، سازمان گسترش از زیر بار مسئولیت این شرکت بزرگ شانه خالی می‌کند.
نماینده مردم تبریز در حالی برای بازگرداندن این شرکت به ایدرو تلاش می‌کند که انگار رئیس سازمان گسترش، علاقه‌ای به انجام این کار ندارد. یا اوضا و احوال این شرکت به قدری بد است که از ریسک پذیرفتن آن فرار می‌کنند، یا یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌های فعال در حوزه صنعت، که بنیان گزار ماشین سازی تبریز بوده، توان برنامه ریزی و مدیریت چنین شرکتی را در حد و اندازه خود نمی‌بیند.
طرح ایجاد گروه ماشین‌سازی تبریز در سال ۱۳۴۶ با هدف تولید و راه اندازی کارخانه در حوزه‌های مختلف صنایع، پرورش مدیران صنعتی و نیروی کار توانمند و تولید محصولات پایه و استراتژیک صنعتی راه اندازی شد. هدف از تاسیس این مجموعه اشتغالزایی ۴۰۰۰۰ نفر بوده است و به گفته یکی از مدیران عامل سابق، از این مجموعه صنعتی توانایی منفک شدن چند صد کارخانه بوده است.
متأسفانه در دهه‌های گذشته با وجود پتانسیل‌های فوق، ماشین سازی محدود در تولید ماشین‌های ابزار شد و تأمین هزینه‌های جاری و بالا بودن هزینه‌های جنبی مانع از خروج شرکت از زیان دهی شده و لزوم رعایت قوانین حاکم بر شرکت‌های مشمول واگذاری طی یک دهه گذشته عملأ شرکت را با بن بست جدی در بازسازی و بروزرسانی خطوط تولید جهت پاسخگویی به نیاز‌های صنعتی کشور مواجه کرده است.