اقتصاد۲۴ -با گذشت بیش از پنج ماه از آزادسازی سهام عدالت، ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار نفر از مشمولان سهام عدالت اقدام به فروش سهام خود کرده و از این تعداد، ۲ میلیون و ۶۴۳ هزار نفر، وجه حاصل از فروش سهام عدالت خود را دریافت کرده‌اند. مطابق با آخرین آمار‌ها از ابتدای آزادسازی سهام عدالت تاکنون، ۱۱ هزار و ۸۱۹ میلیارد تومان به فروش رسیده است.
چندین ماه از آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد و افرادی که روش مدیریت مستقیم سهام خود را انتخاب کرده‌اند، از طریق کارگزاری‌های مشخص‌شده و مشمولانی که روش مدیریت غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، از طریق ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی خود به بورس اقدام به فروش سهام عدالت می‌کنند. در حال حاضر، ۲۹ شرکت سرمایه‌گذاری استانی در بورس درج شده است.
اگر سهامدار عدالت به کارگزاری یا بانکی برای فروش سهام خود مراجعه کند، آن بانک یا کارگزاری به عنوان کارگزار ناظر مشمولان سهام عدالت انتخاب می‌شوند. اما امکان تغییر کارگزار ناظر توسط سهامداران وجود دارد؟
به گفته محمدجواد فرهانیان، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، تا قبل از اینکه مشمول، سهام عدالت خود را به فروش برساند، امکان تغییر کارگزار ناظر وجود دارد، اما به محض اینکه سفارش فروش قرار داده شد و سفارش باز و در جریان وجود داشت، دیگر امکان تغییر کارگزار ناظر وجود نخواهد داشت. درواقع پیش از اینکه سفارش وارد سیستم شود و در نوبت اجرا رود، امکان لغو سفارش وجود دارد. اما بعد از انتقال و اجرای سفارش، امکان کنسل کردن وجود ندارد.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: اگر سهامداران هنوز سفارشی را ثبت نکرده‌اند یا سفارش آن‌ها در کارگزاری به صورت کامل به فروش رفته است، اما سهامدار برای تغییر کارگزاری ناظر به مشکل برخورده است، در ابتدا به کارگزاری مبدا مراجعه کرده و تقاضای تغییر کارگزاری اعلام شود. چرا که کلید این اقدام در دست کارگزاری مبدا است، اما اگر کارگزاری به هر دلیل همکاری نکرد سهامداران عدالت می‌توانند با تماس به واحد نظارت‌های سازمان بورس از کارگزاری مربوطه شکایت کنند.
انتقال سهام عدالت فوت‌شدگان
حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از دارندگان سهام عدالت فوت شده‌اند و باید سهام عدالت این افراد به وراث آن‌ها اختصاص یابد. وارثان سهام عدالت باید در ابتدای امر، امور مربوط به انحصار وراثت را از طریق نهاد‌های مرتبط پیگیری کنند و پس از آن، تکلیف سهام عدالت این دسته از افراد مشخص می‌شود. براساس آخرین تصمیمات گرفته‌شده درخصوص سهام عدالت فوت‌شدگان، مبنا بر انتقال سهام عدالت به صورت مکانیزه بوده و لازمه این موضوع، اتصال انفورماتیک شرکت سپرده‌گذاری با انفورماتیک قوه قضائیه است. اما تاکنون اقدامی در این خصوص انجام نشده و وارثان سهام عدالت همچنان سردرگم هستند.
بیشتر بخوانید:ارزش روز سهام عدالت به بیش از ۱۵ میلیون تومان رسید
سهام عدالت جاماندگان
۲۰ میلیون نفر از اشخاصی که واجد دریافت سهام عدالت بوده و جزو ۶ دهک کم درآمد جامعه محسوب می‌شوند، به دلیل عدم تکمیل اطلاعات خود و دلایل متعدد دیگر، موفق به دریافت سهام عدالت نشده‌اند. بخشی از جاماندگان سهام عدالت، فرایند ثبت‌نام را در دهه ۸۰ انجام داده‌اند، اما ثبت‌نام بسیاری از آن‌ها نهایی نشده است. بخش دیگر جاماندگان، اشخاصی هستند که نام آن‌ها در فرایند ثبت‌نام وارد نشده است.
به گفته برخی از مسئولان، مجلس شورای اسلامی پیگیر اختصاص سهام عدالت به جاماندگان از این سهام است و طرح جاماندگان سهام عدالت تا یک ماه آینده در صحن علنی مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
علت عدم فروش سهام عدالت در کارگزاری‌ها
از حدود دو ماه پیش و بنابر تصمیم شورای عالی بورس، سهام عدالت به صروت بلوکی به فروش رسیده و نماد‌های سهام عدالت در زمان عادی بازار سهام به فروش نرسیدند. اما بسیاری از سهامداران از عملکرد کارگزاری‌ها در فروش سهام عدالت ناراضی بوده و از ایجاد مشکلات زیادی خبر داده‌اند. به گفته روح‌الله میرصانعی، مدیر کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، از آنجایی که در بازار بلوکی خریداری وجود ندارد، کارگزاران نمی‌توانند سهام عدالت افراد را به فروش برسانند. میر صانعی تصریح کرد: از آنجایی که در بازار بلوکی خریداری وجود ندارد، کارگزاران نمی‌توانند سهام عدالت افراد را به فروش برسانند و همین عاملی شده است تا سهامداران از روند عملکرد کارگزاری‌ها در فروش سهام عدالت ناراضی بوده و دچار مشکل شوند.