حمیده قاسمی، اقتصاد۲۴ - روز چهارشنبه وقتی معاملات بورس با تقاضای نسبی در اکثر نمادها آغاز شد، خیلی‌ها گمان کردند که روند اصلاح بازار سرمایه تمام شده و دیگر می‌توان به بازگشت ضرر‌ها و تزریق پول‌های تماشاگر به حساب کارگزاری‌ها امیدوار بود؛ اما تنها با گذشت نیم ساعت از آغاز معاملات در حالی که شاخص بیش از ۱۲ هزار واحد رشد کرده بود و اکثر سهام لیدر به سمت صف خرید می‌رفت، به یکباره فشار عرضه‌ها روند معاملات را برای چند دهمین بار در دو ماه اخیر معکوس ساخت.
پیش بینی پدیدار شدن صف‌های خرید در نطفه خفه شد و بار دیگر یاس و ناامیدی را بر سهامداران صبور این روز‌های بازار سرمایه تزریق کرد.
دستکاری در معاملات بورس و سفارش‌گذاری در اکثر نمادها
آنچه دیگر برای همه روشن است دستکاری در معاملات بورس و سفارش گذاری در اکثر نمادهاست که بی شک حتی با سند و مدرک نیز قرار نیست کسی زیر بار این موضوع برود.
اینکه این دستکاری برای خارج کردن سهامداران خسته یا تازه وارد به بازار و دستیابی به سهام آن‌ها برای گرفتن سود‌های سنگین در آینده است و یا اینکه تنها تلاشی برای جلوگیری از حرکت شاخص برای رسیدن پول‌های عزیزتر است و یا هر دو؛ مساله‌ای است که در آینده بهتر می‌توان درباره آن قضاوت کرد. اما آنچه مسلم است این است که سهام بیش از حد تصور در ریزش اخیر بورس اصلاح داشته است و جذابیت سهم‌ها به حدی است که برخی شرکت‌های حقوقی سنگین به برخی سهم‌ها وارد شده اند.
از سوی دیگر ارزش اغلب سهم‌ها با دلار زیر ۱۰ هزار تومان از ابتدای سال معامله شده و اکنون که گرفتار ریزشی سنگین‌تر نیز شده می‌توان گفت که بازار راهی جز رشد و هماهنگ شدن با دلار ۲۰ هزار تومانی ندارد. این در حالی است که در رشد اخیر دلار نرخ نیمایی از ۲۶ هزار تومان نیز گذشته است و در نظر گرفتن دلار ۲۰ هزار تومانی در واقع بسنده کردن به حداقل قیمت ارز برای ارزش گذاری سهام است.
گوش کسی بدهکار نیست!
در اغلب روز‌ها در دو ماه اخیر، فیلتر‌ها خروج پول از بازار را نشان می‌دهند؛ وقتی به بورسی‌های جدید و یا حتی قدیمی گفته می‌شود که با وجود همه بی مهری‌هایی که به بورس می‌شود اتفاق ۹۷ تکرار شده و بورس به مدار رشد برمی گردد و ضرر‌های شما جبران می‌شود، باز اغلب افراد گوششان بدهکار این توصیه نیست! حق هم دارند.
در این مدت هر تحلیل گری اعم از شناخته شده یا جدید هر تحلیلی با تکیه بر هر منطقی داده محقق نشده است. همین مساله موجی از ناامیدی را در بازار رقم زده و سبب شده تا افراد متضرر عطای بورس را به لقایش ببخشند و به دنبال جبران ضرر در بازار‌های دیگر همچون ارز و سکه باشند.
بیشتر بخوانید: اظهارات تند نماینده مجلس: کجا دشمن خارجی گفته بورس را قتلگاه سرمایه‌های مردم کنیم!
"افعال معکوس" مسئولان کار دست بورس‌بازان داد!
در شرایطی که همه چیز در این چند ماه چند برابر شده، این بورسی‌ها هستند که نه تنها سود باخته اند، بلکه اصل سرمایه شان نیز تا حدی از بین رفته است! ضمن این که اغلب پس انداز‌های کوچکی داشته اند که در برابر خرید نیاز‌هایی همچون خرید خودرو و مسکن کوچک بوده و به امید افزایش قدرت خرید با تکیه بر سود بورس به این بازار آمده بودند! شاید آن‌ها نیز می‌خواستند به سود‌های اندک خود در این بازار بسنده کنند، اما وقتی رئیس جمهور با اطمینان گفت "مردم همه چیز را به بورس بسپارند!" و بر آن تاکید کرد، دیگر خیالشان از بابت سرمایه گذاری در بورس راحت شد و دلیلی برای بسنده کردن به آن سود‌ها و خروج از بازار سرمایه نیافتند!
همواره رئیس بانک مرکزی و سایر مسئولان بازار ارز، خرید خودرو به قصد سرمایه گذاری و سرمایه گذاری در سکه و طلا و هر چیز دیگر را دارای ریسک زیاد دانسته بودند و نسبت به این نوع سرمایه گذاری‌ها هشدار هم داده بودند! اما با اطمینان از سرمایه گذاری در بورس و سازنده بودن آن به جهت دستیابی به رونق تولید و تامین مالی بخش تولید سخن‌ها بسیار گفته و تصور‌ها بسیار ساخته بودند که "سرمایه گذاری در بورس روش سودآوری دو سویه برای سرمایه گذار و شرکت بورسی است! "
اعتماد؛ عزیزی که از دست رفت!
بر اساس آمار‌ها بیش از ۵۰ میلیون نفر معادل حدود ۷۰ درصد از ایرانی‌ها به واسطه حضور در بازار سرمایه کد بورسی دریافت کرده اند؛ بنابراین ریزش بورس ۹۹ با ریزش‌های قبلی بورس متفاوت است.
در ریزش‌های ۹۷ یا ۹۲ وقتی از زیان دیدگان بورس صحبت می‌کردیم، درباره دغدغه کمتر از ۱۰ درصد مردم ایران حرف می‌زدیم، اما اکنون درباره دغدغه بیش از ۷۰ درصد مردم صحبت می‌کنیم و این مساله دغدغه‌ای ملی است.
اکنون بیش از ۷۰ درصد مردم به بورس به عنوان سرمایه گذاری صحیح بدبین شده اند و از این مسیر پس انداز‌های خود را از دست داده اند. این بی اعتمادی واکنشی طبیعی است در برابر فراخوانی که شخص رئیس جمهور به عموم مردم برای حضور در بورس داده است، مساله‌ای که در آغاز تنها با گفتن "اصلاح، ذات بازار سرمایه است!" بر آن سرپوش علمی گذاشته می‌شد و اکنون پس از بیش از دو ماه ریزش بورس و خروج سنگین سرمایه و نابودی اعتماد باقی مانده به دلیل ارائه وعده وعید‌های واهی برای حمایت، دیگر حرفی برای گفتن از سوی وزیر اقتصاد، رئیس و هیچ یک از مسئولان سازمان بورس در این خصوص ندارد!