اقتصاد۲۴ - علی رغم هشدار برخی کارشناسان و رسانه‌ها مبنی بر حبابی بودن بازار بورس و امکان سقوط قیمت سهام، بعد از گذشت چند ماه رشد غیرمنطقی و فزاینده، شاهد کاهش ارزش شاخص بورس هستیم به طوری که در آخرین روز معاملات در هفته جاری، شاخص کل به زیر ۱ میلیون و ۳۰۰ واحد رسید. این در حالی است که شاخص تا چند هفته پیش به رقم بیش از ۲ میلیون واحد رسیده بود.
در چرایی علت سقوط سنگین شاخص بورس، دکتر علی اکبر عرب مازار، استاد دانشگاه شهید بهشتی و رئیس اسبق سازمان مالیات معتقد است بورس همانطور که بی دلیل افزایش پیدا می‌کند بی دلیل هم کاهش پیدا می‌کند. باعث بالا رفتن حباب و علت کاهش نیز ترکیدن حباب است.
وی در پاسخ به این سوال آیا دولت از حبابی بودن رشد شاخص در بورس اطلاع داشت یا نه؟ گفت: دولت اطلاع داشت، ولی باور نداشت.
عرب مازار در گفتگو اختصاصی با خط بازار گفت: با توجه به حمایت دولت از بورس، نقدینگی بسیار بالایی وارد بازار شد که این امر بازار‌های دیگر را نیز متاثر کرد به طوری که یکی از دلایل اصلی بالارفتن قیمت دلار، همین حباب بورس بود.
وی در ادامه افزود: نمی‌شود در بازاری به صورت ماهانه ۶۰ درصد سود تعلق بگیرد آن وقت در بازار پول سالی ۱۵درصد باشد. در واقع با بالا رفتن بورس قیمت‌ها در بخش‌های اقتصادی دیگر نیز افزایش یافت.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا شروع حباب بورس از سمت دولت و بصورت عالمانه بوده است، گفت: خیر، این امر تعمدی نبوده است. بلکه دولت بر این تصور بود بورس همچون یک سیاه چاله می‌تواند نقدینگی جامعه را برای رونق بازار جذب کند. البته دولت شدیدا از بورس حمایت کرد و چشمانش رو بر روی حبابی بودن بازار بست.
وی گفت: متاسفانه این اتفاق نیقتاد و بخش حقیقی اقتصاد از جذب نقدینگی در بورس چندان بهره نبرد. همان طور که از قبل پیش بینی می‌شد حباب بورس، بقیه بازار‌ها از جمله ارز، طلا و کالا را متاثر کرد. در اقتصادی که پولی وجود ندارد و دچار رکود هست چرا باید قیمت کالا در بازار‌هایی همچون مواد غذایی، دارو، مواد شیمیایی و... دچار افزایش قیمت باشند
رئیس اسبق سازمان مالیات افزود: سال گذشته هم تورم ۳۰- ۴۰ درصدی وجود داشت، ولی نه با این شیب صعودی. دلار از اول سال جاری تاکنون ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. چرا ۶ ماه قبل به این صورت نبوده است.
عرب مازار با بیان اینکه دولت به این موضوعات باور نداشت، گفت: باتوجه به ورود روزانه هزار میلیارد تومان پول به بورس، بازار می‌بایست هدایت می‌شد تا این حجم بالا از نقدینگی در اختیار بخش واقعی اقتصاد و بنگاه‌ها قرار گیرد، ولی متاسفانه این امر آن طور که باید و شاید صورت نگرفت و در عوض گروه‌های پرقدرت با استفاده از ابزار‌های مختلف و قیمت سازی باعث نوسانات شدید در بازار شدند.
وی با بیان اینکه روسای بورس افتخار می‌کردند هشت میلیون کد بورسی صادر شده است، گفت: در کدام بورس دنیا اجازه چنین کاری می‌دهند که ما در ایران مرتکب آن شدیم. متاسفانه خیلی از این کد‌ها تازه وارد و صرفا برای دلالی و قیمت سازی کاذب وارد بازار شدند.
عرب مازار در خصوص نقش وزیر اقتصاد در وضعیت آشفته کنونی بازار بورس گفت: همه اعضای دولت از جمله وزیر اقتصاد از سیاست اشتباه دولت در بورس حمایت کردند. قطعا اگر وزیر اقتصاد از این موضوع حمایت نمی‌کرد، این موضوع اصلا در عمل پیاده نمی‌شد.
وی گفت: دولت با درنظر گرفتن سقف خرید و فروش، حذف برخی از ابزار‌ها و عدم اجازه خروج به کسانی که مبالغ سنگینی در بازار سرمایه گذاری کرده اند در تلاش است که بازار را کنترل کند تا وضع بدتر از این نشود.
عرب مازار در ادامه اظهارات خود در خصوص ادامه روند شاخص در بورس گفت: پیش بینی من این است بازار مجددا سقوط کند.
وی ضمن بیان این موضوع که اگر به موقع مسئولان اقدام می‌کردند می‌شد مانع از نوسانات غیر منطقی بازار بورس شد، گفت: زمانی که قیمت یک سهم بیش از ارزش واقعی‌اش افزایش پیدا می‌کند، رئیس بورس باید آن نماد رو ببندد. نه تنها این کار انجام نشد بلکه هیچ گونه نظارتی بر هیچ یک از این دست مسائل صورت نگرفت. این امر باعث شد یک بازار بی حساب و کتاب بوجود آید و شرکت‌های بزرگ قماربازی پر سودی را به نفع خود و از جیب مردم انجام دهند.
عرب مازار در نقد برنامه‌های دولت برای آینده بورس گفت: دولت و بورس هیچ سیاستی اتخاذ نکرده و برنامه‌ای برای اطمینان بخشی در آینده بورس ندارد و اکثریت منتظر نتیجه انتخابات آمریکا هستند که هیچ تاثیری بر بازار سرمایه ندارد و فقط بحث روانی است که باعث سواستفاده در بازار‌های دیگر مثل ارز می‌شود و این خود نشان از عدم کنترل بانک مرکزی بر این وضیعت است.
وی خطاب به مسئولان و متولیان وزارت اقتصاد و بورس گفت: اگر سیاست اقتصادی اتخاذ می‌شود که ناموفق بوده انتظار می‌رود مسئول سیاست گذار به جای آنکه تغییر سیاست دهد یا از مسئولیت کنار رود به جای آنکه بر سیاست اشتباه خود پافشاری کند.
عرب مازار گفت: بهتر از قبل از هرگونه استیضاح وزیری که مسئول و متولی امر است خود از مسئولیت کنار رود. این فرهنگ بایستی در بین مسئولان نهادینه شود. استعفا اصلا اتفاق بدی نیست. بلکه نشان از شجاعت، حسن نیت و صداقت افراد است. افراد در زمان مسئولیت خود تلاش می‌کنند یک سیاست برای پیشبرد منافع ملی را در پیش گیرند. هیچ ایرادی ندارد وقتی در عمل موفق نبوده اند از مسئولیت کناره گیری کنند.