اقتصاد۲۴- امروز انقلاب اسلامی چهل‌ساله شد و قطار سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر هم به سرانجام راه رسید. ساعت 18:30 محمدرضا شهیدی‌فرد برای چندمین بار متوالی پشت تریبون اجرای این مراسم رفت. جشنواره سی و هفتم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سرپرست سازمان سینمایی، مرضیه هاشمی به عنوان مهمان ویژه این مراسم و جمعی از اهالی سینما در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار شد.
امشب برگزیدگان جشنواره فجر در حالی معرفی می‌شوند که بعد از اعلام نامزدها واکنش‌های متعددی را شاهد بودیم. مثلاً سیدمحمود رضوی در صفحه مجازی خودش نوشت: در تیتراژ و فرم‌های شرکت در جشنواره فجر، جواد عزتی و هادی حجازی‌فر را به عنوان نقش اول مرد فیلم ماجرای نیمروز/رد خون اعلام کرده بودیم اما در کمال تعجب نام جواد عزتی به عنوان نامزد نقش مکمل مرد توسط جشنواره اعلام شد!!
یا حامد بهداد بعد از کاندید شدن علی نصیریان برای بازی در فیلم «مسخره‌باز» همایون غنی‌زاده نوشت: یادتان نرود که فقط سی و هفت سال از عمر جشنواره فیلم فجر شما می‌گذرد و علی نصیریان از شما و جشنواره شما و سیمرغ‌های شما خیلی خیلی بزرگ‌تر است. دست کم به خودتان رحم کنید و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را به علی نصیریان بدهید؛ برای ایفای نقش تمام عیارش در فیلم «مسخره‌باز» ساخته همایون غنی‌زاده.
همه این تفاسیر قرار است از بین نامزدهایی که دبیر جشنواره فیلم فجر شب گذشته اعلام کرده برگزیدگان معرفی شوند تا بهترین‌ها در جلوه‌های بصری، جلوه‌های ویژه میدانی، چهره‌پردازی، طراحی لباس، طراحی صحنه، صدابردار، صداگذاری، موسیقی متن، تدوین، بازیگر مکمل مرد، بازیگر مکمل زن، بازیگر نقش اول مرد، نقش اول زن، فیلمنامه، کارگردانی، فیلم سودای سیمرغ و فیلم بخش نگاه نو برای سی و هفتمین سال سینمای ایران جوایز و سیمرغ‌های خودشان را بگیرند.
در ابتدای مراسم محمدرضا شهیدی فر به عنوان مجری اختتامیه جشنواره فیلم فجر حضور جمشید مشایخی و علی نصیریان را گرامیداشت و درگذشت همسر نصیریان را تسلیت گفت. او نگاهی به نامزدهای اصلی جشنواره در بخش های مختلف خصوصا کارگردانی و بازیگران داشت و نمایش تصاویرشان در مانیتور سالن همایش های برج میلاد باعث شد تا حاضرین در سالن تشویق شان کنند.
ابراهیم داروغه زاده دبیر جشنواره فیلم فجر در پشت تریبون حاضر شد و گفت: سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در حالی به پایان می رسانیم که سال 97 پرمخاطب ترین و پرفروش ترین سال سینمای ایران را شاهد بودیم؛ سینمایی که متنوع بودند و 100 سالن سینمایی هم به ساختار سینمای ایران افزوده شد. آثار سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر گواه بر رشد و توسعه کیفی سینمای ایران است؛ همان طور که منتقدین و صاحب نظران بر سال سخت داوری ها تاکید کردند. تنوع ژانر و موقعیت ها و مضامین و خلق آثار ارزشمند و قابل باور برای مردم نشان دهنده بالندگی سینمای ایران در چهل سالگی انقلاب است. جشنواره فجر برای ایران اسلامی فقط یک رویداد فرهنگی و هنری است بلکه یک جریان اجتماعی را رقم می زند. این همان اتفاقی است که از ذهن و قلم بسیاری از رسانه ها مغفول ماند. چرا که آثار برگزیده سینما در تمام استانها برگزار شد و سانس فوق العاده برای ده فیلم و صفوف طولانی مردم نشان دهنده این استقبال باشکوه مردم در تداوم همان جریان اجتماعی است که سینمای ایران رقم زد. سینمای ایران از فردا راه های جدیدی را در پیش دارد و به فتح قله های موثرتر و باشکوه تر می اندیشد. همه سینمای ایران پیروزند و برای این راه پرفراز و نشیب در کنار هم می کوشیم.
مجری اختتامیه با دعوت از داوران بخش نگاه نو در غیاب سعید سهیلی که در بیماری به سر می برد، اهدای جوایز با این بخش آغاز شد. داوران چهار فیلم کوتاه داستانی را داوری کردند که سیمرغ بلورین به فیلم کوتاه بچه خور به کارگردانی محمد کارت اهدا شد. محمد کارت بعد از دریافت سیمرغ بلورین بر تداوم حضور فیلم کوتاه در جشنواره تاکید کرد.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم سینمایی مستند در بین 5 فیلم سینمایی مستند به بهارستان خانه ملت به کارگردانی بابک بهداد اختصاص پیدا کرد. او بعد از دریافت سیمرغ بلورین، گفت: سینمای مستند امروز با خلاقیت و جسارت، عرصه داستانی را تحت تاثیر قرار داده اما مورد بی مهری قرار می گیرد.
سیمرغ بلورین بهترین فیلم سینمایی بخش نگاه نو از میان 10 اثر سینمایی که نامزد شدند به فیلم سینمایی "مسخره باز" همایون غنی زاده تعلق گرفت. خیال محمد یک مهاجر افغانستانی بعد از دریافت سیمرغ غنی زاده به جای او به روی صحنه آمد و گفت: غنی زاده از من خواستند به جای او روی جایگاه حاضر شوم و از مشکلات مهاجر8ین افغانستانی بگویم. ولی ترجیح دادم به جای گلایه و تشریح مشکلاتم، از امیدواری بگویم و آرزوی عبور از مشکلات را برای ایران و ایرانی داریم. از شما تشکر می کنیم که به ما آرامش برگردانید.
خیال محمد با کمک شهیدی فرد متن ارسالی همایون غنی زاده را تمام کرد؛ این کارگردان از گرفتن جایزه جشنواره فجر صرف نظر کرد. این اولین حاشیه جشنواره بود که شهیدی فرد هم به آن اشاره کرد و هئیت داوران هم قدری از این موضوع ناراحت شدند.
شهیدی فرد در ادامه تصریح کرد: یکی از فیلم هایی که مورد توجه قرار گرفت و به بخشی از دوران دفاع مقدس و ماجرای اسارت بیست و سه نفر پرداخت در فیلم بیست و سه نفر به خوبی دیده شد. چند فیلم اقتباسی مثل شبی که ماه کامل شد، سمفونی نهم و غلامرضا تختی ساخته شد اما این فیلم یک سوژه نوجوانانه است که حال خوشی به مخاطب می دهد. با پخش صحبت های ملا صالح شخصیت فیلم بیست و سه نفر و پخش لحظاتی از فیلم، شخصیت های اصلی بیست و سه نفر اسیر همراه با بازیگران نوجوان فیلم که نقش هایشان را ایفا کردند به روی جایگاه حاضر شدند و حاضرین در سالن ایستاده تشویق شان کردند که ایستادگی و مقاومت را به مردم ایران آموختند.
البته در کنار حضور این بیست و سه اسیر، ملا صالح مترجم این 23 نفر در زمان وسارت هم به این جمع اضافه شد. گوهر خیراندیش با پای آسیب دیده به سختی روی جایگاه آمد و به این اسرا ادای احترام کرد. حبیب احمدزاده و منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما برای اهدای جوایز در جایگاه حاضر شدند.
خیراندیش با تقدیر از این شخصیتها گفت: این اسیران قابل احترامند و ادای احترام ویژه دارم به شما ایستاده ها! نتوانستم با این پای ناسالم فیلمهای زیادی را ببینم ولی توانستم مردی بدون سایه و قصر شیرین را تماشا کنم و گفتم برم و 23 نفر را هم ببینم تا بتوانم در اواسط فیلم یک چرتی بزنم. اما آنقدر با روایت باشکوهی از مقاومت و ایستادگی مواجه شدم که اشک میریختم. بیست و سه نفر یک فیلم با استاندارد کیفی بود و دیالوگ های فوق العاده و قاب بندی اعجاب برانگیز فیلمبرداری اش بسیار مرا درگیر کرد. من میخکوب بودم و حتما این فیلم پرفروش خواهد شد. خدا خدا می کردم به همین زودی چراغ ها روشن نشود و هق هق و گریه هایم برای مخاطبین معلوم نباشد تا نگویند این بازیگر شوآف می کند. شخصیت ملاصالح شخصیت جالب توجهی داشت چراکه در سه برهه برهه مختلف اسارت مورد غضب قرار گرفت. گوهر خیراندیش یک شوخی با حبیب احمدزاده هم کرد؛ به من گفتند در اینجا یک لحظه احساساتی نشوی و ملاصالح را ببوسی! من حواسم هست و به تعبیر قاضی یزد از دور این بیست و سه نفر را می بوسم سر تعظیم فرود می آورم.
عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و حسین انتظامی هم برای تقدیر روی جایگاه آمدند. قرار شد از حضور این آزادگان و بازیگران عکسی به یادگار رگفته شود تا بهترین عکس از این لحظه انتخاب شود و در موزه سینما نصب شود. سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی به بیست و سه نفر رسید و مجتبی فرآورده و مهدی جعفری به عنوان تهیه کننده و کارگردان این سیمرغ را دریافت کردند. مجتبی فرآورده بعد از دریافت سیمرغ گفت: این سیمرغ را به مردانی که هشت سال و سه ماه و بیست روز پای آرمان های انقلاب ایستادند و لایق این تقدیر هستند تقدیم می کنم.
حبیب احمدزاده جواب شوخی گوهر خیراندیش را داد و تصریح کرد: به من گفتید حکم مادری دارید و این افتخار من است. رویدادی که خان خیر اندیش تعریف گرد به 25 سال پیش بازمیگردد و اسلام دستوری دارد که به واسطه آن ایشان می تواند سر این نوجوانان را هم ببوسد. این شوخی با خنده حظار همرا بود.
در ادامه مراسم وزیر ارشاد پیام رئیس جمهور به جشنواره فیلم فجر را قرائت کرد.
متن پیام رئیس جمهور به این شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم هنر هفتم، زبانی گویا برای انتقال مفاهیم و از کارآمدترین ابزارهای توسعه فرهنگی است. صنعت سینما، زبان مشترک همه انسان‌ها و بلکه نسل‌ها، و یکی از قدرتمندترین وسایل ارتباطی جهان است که به دلیل درهم‌تنیدگی با ذوق، سلیقه، هنر و نبوغ انسانی، می‌تواند در پیچیده‌ترین لایه‌های روح انسان‌ها نفوذ کند و کاری که از هزاران صفحه متن و سخنرانی برنمی‌آید را در چند لحظه بر جان مخاطب بنشاند. قابلیت‌های فراوان این هنر جامع و صنعت جهانی، سرچشمه بسیاری از روشنایی و دانایی‌هایی است که می‌تواند جامعه‌ها را به دنیایی بهتر و فرداهای روشن‌تر، رهنمون کند. بهره‌وری از آثار ارزشمند سینما اما نیازمند شناخت هوشمندانه، نگرش عمیق و مواجهه خردمندانه با این پدیده جهان‌شمول است که به‌ویژه امروز، از پیچیده‌ترین و موثرترین مظاهر حرکت فرهنگی به‌شمار می‌رود. تلاش‌های مجدانه هنرمندان فهیم، فروتن، مردمی و صاحب سبک ما، خوشبختانه باورهای سنتی و کهنه در مواجهه با سینما را به حاشیه رانده و الگویی واقع‌بینانه و پیشرو برای این مواجهه، ایجاد کرده است؛ الگویی که هم پاسدار ارزش‌های دینی و ملی ماست، هم روایتگر طبع هنرمند ایرانیان و فرهنگ زنده و مبتکر ایرانی است؛ و نیز واجد بالاترین استانداردها که می‌تواند صدرنشین رقابت در عرصه‌های بین‌المللی باشد. در چهل‌سالگی انقلاب شکوهمند اسلامی، سینمای ایران به همت سینماگران و فعالان این عرصه، به درخت ریشه‌دار و پرشاخ‌وبرگی تبدیل شده که از اعتباری جهانی برخوردار است و ثمرات آن از مهم‌ترین نمادهای بلوغ ملت ایران به شمار می‌رود. این سینمایِ نجیب و بالنده، در بُعد هنری تجلی‌گاه نبوغ جوانان ایرانی، در بُعد پیام، ابزار انتقال عالی‌ترین مفاهیم انسانی و در بُعد صنعتی، زمینه‌ساز تحولی فرهنگ‌پایه و جامعه‌محور بوده و خواهد بود. شجره تنومند سینمای ایران برای ادامه ثمردهی و در امان ماندن از گزند آفات زمانه، بیشتر از همه به مراقبت و مواظب خودِ اهالی محترم سینما، اهتمام دولت به‌ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همراهی مخاطبان گوهرشناس خود نیاز دارد. تهی شدن از معنا، فراموشی ارزش‌ها، فاصله گرفتن از دغدغه‌های مردم، زمان‌نشناسی، انفعال در برابر سختی‌ها، و اختلال در تشخیص ضرورت‌ها و نیازها، از جمله خطرات در مسیر بالندگی سینمای ملی ما است. مهم‌ترین سد در برابر خطرات بینشی و مدیریتی، بی‌تردید خود سینماگرانند که برای حال و آینده سینما، دلسوزترین و برای اداره آن شایسته‌ترین به‌شمار می‌روند. این باور مبنایی دولت تدبیر و امید در عرصه مدیریت فرهنگی و هنری است که اینجانب، هیچ‌گاه از آن عدول نخواهم کرد. در روزهایی که بدخواهان ایران و ایرانی، با تمام توان و همه ابزارهای سخت و نرم خود در مقابل این ملت صف‌آرایی کرده‌اند و بیش از همه، برای صدمه به «امید» آنها کمر بسته‌اند، سینما در عین تعهد به بازنمایی دغدغه‌های مردم، می‌تواند در این مصاف سرنوشت‌ساز به همراهی ملت بیاید و با امیدآفرینی هنرمندانه و هوشمندانه، محرم و مرهم مردم باشد و عبور از دشواری‌های فعلی را آسان‌تر کند. سینمای ایران می‌تواند در عین آموزندگی و ایجاد سرگرمی، با اشتغال‌زایی عظیم، در عرصه اقتصادی هم نقش‌آفرین باشد و هم با ترمیم شکاف‌ها و تقویت ارزش‌های مشترک، وحدت‌آفرینی کند. فعالان این سینما می‌توانند با آثار خود برای هم‌میهنان، آرامش مناسبی در برابر التهاب‌آفرینان بسازند؛ مردمی که بزرگترین سرمایه و پشتوانه سینما هستند. جشنواره فیلم فجر، نه تنها مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور است، بلکه می‌تواند فرصتی مغتنم برای انتقال پیام بلوغ، رشد و پویایی ایران اسلامی به جهانیان باشد. نیل به این هدف البته مستلزم افزایش سهم ایران از صنعت جهانی سینماست و برای این کار باید چه از نظر نیروی انسانی، چه از نظر فناوری و تجهیزات، و چه از نظر بسترهای آفرینش هنری، هر روز گامی به پیش برداریم و با دیروزمان متفاوت باشیم. اینجانب ضمن گرامیداشت شهدای هنرمند و یاد بزرگان شهیر سینمای ایران، که امروز در میان ما نیستند، و با قدردانی از همه دست اندرکاران این رویداد شگرف فرهنگی، مقدم همه سینماگران را در این جشنواره باشکوه پاس می‌دارم و توفیق آنان را در خلق آثار فاخر و جذاب در راستای خواست مردم، تحقق اهداف اصیل انقلاب و توسعه ایران عزیز، مسالت دارم.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران
پس از پخش نماهنگی از واکنش های هنرمندان به ددمنشی های استکبار و همبستگی با مظلومین جهان اسلام، مرضیه هاشمی مجری و خبرنگار پرس.تی.وی که در هفته های گذشته توسط ماموران اف.بی.آی دستگیر شد با اعلام مجری توسط حاضرین مورد تشویق قرار گرفت.
در ادامه هم اعضای هیئت داوران(پوران درخشنده، ریما رامین فر، محمد احسانی، محمدعلی باشه آهنگر، محمد بزرگ نیا، مهرزاد دانش و محمود کلاری) روی جایگاه حاضر شدند تا برگزیدگان بخش سودای سیمرغ معرفی شوند.
مهرزاد دانش بیانیه هیئت داوران بخش سودای سیمرغ را قرائت کرد. هیئت داوران سودای سیمرغ در پی تماشای فیلم های بخش مسابقه به رشد و توسعه رسیدیم که کار به چند اثر برگزیده کار سختی بود. توجه به لحن ها و پرداخت ها و ژانرهای متنوع بسیار قابل تامل بود. جالب توجه است امسال سینمای ایران قاب محدود آپارتمانی را شکست و به موقعیت های متنوع و دورافتاده رفت. نقد لایه های زیرین در اتفاقات مختلف کشور چه تاریخی و چه دینی تحسین برانگیز بود. درک لحظات و روزمره جامعه نیز کار منحصر به فردی بود بسیاری را شگفت زده کرد. فیلمنامه همچنان اسفندیار سینمای ایران است و همچنان مشکلاتی در آن دیده می شود. معیاری جز سنجه های داوری برای هیئت داوران مهم نبود و داوری در جشنواره فجر منزه از سهم خواهی هایی است که برخی مطرح کرده و مطرح می کنند. امیدواریم داوری ما منطبق با خرد و اندیشه های سینمای ایران همسو باشد.
سیمرغ بلورین بهترین جلوه های میدانی به ایمان کریمیان برای فیلم ماجرای نیمروز2/ رد خون رسید.
نامزدهای بهترین جلوه های ویژه بصری بر روی مانیتور سالن برج میلاد مرور شد. محمود کلاری رای این بخش را اعلام کرد؛ سیمرغ بلورین بهترین جلوه های بصری به جواد مطوری برای فیلم "مسخره باز" اختصاص پیدا کرد. او بعد از دریافت سیمرغ بلورین گفت: این جایزه را به هم تیمی های خودم تقدیم می کنم.
ریما رامین فر بعد از مرور نامزدهای بهترین چهره پردازی، اعلام کرد سیمرغ بلورین این بخش به ایمان امیدواری به خاطر چهره پردازی فیلم سینمایی شبی که ماه کامل شد، رسید.
بعد از مرور نامزدهای بهترین طراحی لباس، محمد بزرگ نیا برای اعلام سیمرغ بلورین این بخش پشت تریبون آمد و گفت: محمدرضا شجاعی به عنوان بهترین طراحی صحنه و لباس به خاطر فیلم سینمایی شبی که ماه کامل شد، انتخاب شد.
طراحی صحنه بخش دیگر اهدای جوایز جشنواره سی و هفتم بود؛ محمد بزرگ نیا رای این بخش را این طور اعلام کرد: سیمرغ بلورین بهترین طراحی صحنه به کیوان مقدم برای فیلم غلامرضا تختی اختصاص پیدا کرد.
بهترین صدابردار جشنواره سی و هفتم بعد از مرور نامزدهای این بخش اعلام شد. محمد احسانی برگزیده این بخش را معرفی کرد؛ سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری به ایرج شهزادی برای فیلم متری شیش و نیم رسید.
نامزدهای بهترین صداگذاری جشنواره سی و هفتم معرفی شدند. محمد احسانی اعلام کرد که سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری به مهرشاد ملکوتی برای صداگذاری مناسب ماجرای نیمروز2/رد خون اهدا می شود.
سیمرغ بلورین بهترین تدوینگر جشنواره سی و هفتم فیلم فجر بعد از مرور نامزدهای این بخش توسط مهرزاد دانش اهدا شد به بهرام دهقانی برای فیلم متری شیش و نیم. در غیاب دهقانی، سیدجمال ساداتیان تهیه کننده این فیلم، سیمرغ را دریافت کرد.
در بخش موسیقی متن بهترین های این بخش معرفی شدند اما برگزیده اصلی را پوران درخشنده اعلام کرد. سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن به امین هنرمند برای فیلم "قصر شیرین" اختصاص پیدا کرد.
در بخش بهترین فیلمبرداری، حاضرین با نامزدها آشنا شدند. محمود کلاری قبل از اعلام رای این بخش، فیلمبرداری های سینمای ایران را رو به رشد و مطابق با استاندارد جهانی دانست و گفت ای کاش می توانستیم برگزیدگان بیشتری را انتخاب کنیم. حمید خضوعی ابیانه برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری برای فیلم غلامرضا تختی شد. در غیاب او عوامل این فیلم جایزه را دریافت کرد.
با مروری بر نامزدهای نقش مکمل زن، ریما رامین فر برگزیده این بخش را اعلام کرد: فرشته صدرعرفایی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای ایفای نقش در فیلم شبی که ماه کامل شد دریافت کرد. او بعد از دریافت سیمرغ خود گفت: از هیئت داوران تشکر می کنم و خانم آبیار که این فرصت را در اختیار من قرار داد. آرزو کنم دنیای عشق در مقابل تکفیر، صلح در برابر جنگ و مهربانی در مقابل خشونت که دنیای خوبی خواهد شد.
علی باشه آهنگر برای اعلام بهترین نقش مکمل مرد اعتراف کرد که انتخاب در این بخش بسیار سخت بود و او از علی نصیریان به عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم سینمایی مسخره باز اهدا شد. همه ایستاده این بازیگر را تشویق کردند؛ نصیریان در پشت تریبون حاضر شد و گفت: من تا به حال در این چهل سال سیمرغ نگرفتم. انتظار نداشتم. حالا هم سیمرغ درجه دو گرفتم. مشکلات داشتم ولی دوست داشتم بیایم از این تریبون استفاده کنم من آدم سعادتمندی بودم در این سن این امکان برایم بوجود آمد با نوه خودم همایون غنی زاده کار کردم. این شانس من بود که در یک کار خلاقانه و نوآورانه و شکننده چارچوب ها، همکاری داشته باشم. برای غنی زاده آتیه خوبی را پیش بینی می کنم. از تماشاگران و هیئت داوران تشکر می کنم.