اقتصاد۲۴ - اگر بپذیریم که تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا از ابتدا وضع شده اند تا زندگی مردم ایران را آرام آرام در درازمدت به جهنمی سوزان تبدیل کنند بیراه نیست که بگوییم انتخاب بایدن یا ترامپ، برای ایرانیان مثل کلنجار رفتن اهل جهنم است با مارغاشیه و عقرب جراره؛ تحمل هر کدامشان مصیبتی است در نوع خود زجرآور، اما جابجا شدنشان شاید بتواند در کوتاه مدت مجالی برای تجدید تنفس باشد.
چهل و ششمین دور انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اتفاقی است که مردم ایران کمترین نقش و تاثیری در نتیجه آن ندارند، اما قطع یقین از مدت‌ها پیش در معرض مستقیم عوارض آن قرار گرفته اند؛ مادامی که فضای حاکم بر روابط سیاسی دو کشور تیره و تاریک باقی بماند برای مردم ایران پیروزی هر یک از دو حزب جمهوری خواه یا دموکرات چیزی غیر از سروکله زدن با دوگانه بد و بدتر نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: انتخابات آمریکا چه دخلی به زندگی مردم ایران دارد؟
اینکه در انتخابات اخیر آمریکا پیروزی هرکدام از دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه چه تاثیری بر سرنوشت مردم ایران خواهد داشت؟ مطلبی است که احسان سلطانی راجع به آن به اقتصاد۲۴ می‌گوید: یکسان قلمداد کردن انتخاب بایدن دموکرات یا ترامپ جمهوریخواه یعنی بی اطلاعی محض از واقعیت‌های روز دنیا. واضح است که میان این دو، نه بر سر ایران و مردمش که درباره همه مسائل اختلافی نظری اساسی وجود دارد؛ یک نمونه اش خروج سرخود دولت ترامپ از پیمان‌های جهانی کاهش آلودگی هوا و نمونه دیگرش برنامه مالیاتی که بایدن برای ثروتمندان آمریکایی در نظر گرفته است؛ تا به اینجا عملکرد چهار ساله دولت ترامپ چیزی غیر از افزایش یک هزار میلیارد دلاری دارایی متمولین این کشور نبوده و نیست و واضح است که علاوه بر پولداران آمریکایی، کارتل‌های اقتصادی و لابی‌های اسرائیلی هم از برنده شدن بایدن به اندازه باقی ماندن ترامپ در کاخ سفید سود نخواهند کرد؛ در چارچوب چنین گفتمانی است که در صورت برنده شدن ترامپ یا بایدن وضعیت ایران و مردمش متفاوت خواهد بود.
اینکه در انتخابات اخیر آمریکا پیروزی هرکدام از دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه چه تاثیری بر سرنوشت مردم ایران خواهد داشت؟ مطلبی است که احسان سلطانی راجع به آن به اقتصاد۲۴ می‌گوید: یکسان قلمداد کردن انتخاب بایدن دموکرات یا ترامپ جمهوریخواه یعنی بی اطلاعی محض از واقعیت‌های روز دنیا. واضح است که میان این دو، نه بر سر ایران و مردمش که درباره همه مسائل اختلافی نظری اساسی وجود دارد؛ یک نمونه اش خروج سرخود دولت ترامپ از پیمان‌های جهانی کاهش آلودگی هوا و نمونه دیگرش برنامه مالیاتی که بایدن برای ثروتمندان آمریکایی در نظر گرفته است؛ تا به اینجا عملکرد چهار ساله دولت ترامپ چیزی غیر از افزایش یک هزار میلیارد دلاری دارایی متمولین این کشور نبوده و نیست و واضح است که علاوه بر پولداران آمریکایی، کارتل‌های اقتصادی و لابی‌های اسرائیلی هم از برنده شدن بایدن به اندازه باقی ماندن ترامپ در کاخ سفید سود نخواهند کرد؛ در چارچوب چنین گفتمانی است که در صورت برنده شدن ترامپ یا بایدن وضعیت ایران و مردمش متفاوت خواهد بود.
ترامپ، لولوی گرانی و تشدید نوسانات قیمت
این اقتصاددان که تاکید دارد راهیابی بایدن دموکرات به کاخ سفید نمی‌تواند به معنی برداشته شدن فشار‌های اقتصادی برون مرزی از دوش مردم ایران باشد و در اصل مسبب اصلی فشار‌های اقتصادی اخیر، گروه‌های داخلی است که نفعشان در وخامت اوضاع به وجود آمده است، ادامه می‌دهد: سایه ترامپ جمهوریخواه بر کاخ سفید حکم اهرم فشار و لولوی سرخرمن را برای ترساندن مردم ایران دارد؛ اینکه از ترس قلع و قمع‌های خودسرانه دولت ترامپ، مردم ایران راضی شوند به تب بگیرند تا زنده بمانند؛ این اتفاقی بود که در چهار سال گذشته مدام تکرار شد و از لحظه آمدن ترامپ به کاخ سفید عده‌ای در ایران فعالیتشان خالی کردن دل مردم بود و همین باعث شد تا وضعیت اقتصادی تا این حد نوسانی شود.
وی ادامه می دهد: همین حالا هم که هنوز نتایج انتخابات آمریکا روشن نشده است عده‌ای هستند که از همین حالا مرثیه خوانی را آغاز کرده اند و دلیل این کارشان چیزی نیست الا نفعی که از سفته بازی‌های صورت گرفته در بازارهای مالی نصیب این افراد و اشخاص خواهد شد؛ هرکس که به دلیل نزدیکی به گروه‌های ذینفع دارایی اش را تبدیل به دلار، طلا و ماشین و ملک کرده باشد معلوم است که از این وضعیت بغرنج سود خواهد کرد درحالی که مقابل انبوه مردم سرگردان یافتن سیب زمینی و روغن نباتی هستند؛ تردیدی نکنید که در این اوضاع و احوال هم ذی نفعان باقی ماندن وضع موجود انبار‌های خود را مملو از ارز و طلا کرده اند و از وابستگی حیات مردم به ارز برای خود کاسبی سودآوری دست و پاکرده اند. کافی است نگاه کنید مردم دیگر قدرت خرید یک گوشی هوشمند همراه را هم ندارند اما در بازارها سفته بازی رواج دارد قیمت لوازم خانگی، دلار ، سکه و خودرو به طرز حیرت آوری گران شده است؛ در چنین شرایطی وقتی تقاضایی نیست یعنی گرانی نتیجه احتکاری است که یک عده دارند در بازار آن را انجام می دهند.
به باور سلطانی، چنانچه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بعد از مدت‌ها سنت شکنی شود دولت دوم ترامپ به کاخ سفید راه پیدا نکند آنگاه از قبل روی کار آمدن بایدن، مردم ایران مهلتی برای نفس کشیدن خواهند یافت؛ شوک ناشی از این انتخاب باعث توقف و حتی ریزش مقطعی قیمت‌ها خواهد شد، اما ماندگاری این وضعیت در نهایت بستگی به آن دارد که در داخل خصولتی‌ها و حقوقی‌هایی که دست بالا را در تمامی بازارهای مالی دارند تا چه اندازه به مقاومت خود در برابر این تغییر ادامه دهند؛ نفع این گروه‌ها در حباب‌هایی است که در بازارهای ارز، طلا و خودرو و مسکن ایجاد شده و مادامی که این حباب نترکیده باشد شرایط به نفع مردم تغییر نخواهد کرد.
سوای نتیجه انتخابات آمریکا منتظر ترکیدن شدن حباب قیمت‌ها باشید
این اقتصاددان در عین حال در ادامه گفتگو با اقتصاد۲۴ پیش بینی کرد که سوای نتیجه انتخابات اخیر ایالات متحده در ایران به زودی موعد ترکیده شدن حباب قیمت‌ها فراخواهد رسید، این اتفاق از بعد انتخابات آمریکا به تدریج آغاز و تا بعد از انتخابات پیش روی ریاست جمهوری ایران نیز ادامه خواهد داشت؛ به صورت مشخص بسته به مقاومت نفع کنندگان حقوقی و خصولتی در برابر وضع موجود، این وضعیت ممکن است تا شهریور ماه سال آینده طول بکشد.
سلطانی به استناد تجارب دولت‌های پیشین باور دارد که همیشه حباب قیمت‌ها در ایران طی دو نوبت شکسته می‌شوند؛ در نوبت اول که از نظر زمانی مابین تعویض یک کابینه هشت ساله اتفاق می‌افتد و طی آن با ریزش قیمت اسمی بازار ۲۰ تا ۴۰ درصد حباب تخلیه می‌شود و در نوبت دوم نیز طی چهار سال اول یک کابینه که متولیانش مدعی خدمتگذاری صادقانه و بی دریغ به مردمند تخلیه باقیمانده حباب از طریق ثابت ماندن ارزش حقیقی کالا در بازار و بلعیده شدن آن در نرخ تورم تخلیه می شود.
وی در توضیح استدلال خود شرایط به وجود آمده در اواخر دولت دهم و دوره نخست کابینه یازدهم را مثال زده و می‌گوید: البته در این مقطع حباب قیمت ارز چندان زیاد نبود، اما به دلیل سالها ثابت نگه داشته شدن قیمت ارز، به ناگهان دلار آمریکا از ۹۰۰ تومان به ۳۸۰۰ تومان رسید و در نهایت برای مدت بیش از ۴ سال در حد ۳ هزار تومان باقی ماند؛ طی این مدت تغییرات قیمت در بازار املاک طوری ثابت بود که مردم برای افزایش و تثبیت سرمایه خود به سرمایه گذاری در بانک‌ها روی آوردند و در نهایت این وضعیت از دولت دوازدهم به بعد تغییر کرد.