اقتصاد۲۴ - ایران از روز جمعه دوم اسفند ۱۳۹۸ در فهرست سیاه افایتیاف قرار دارد و تبادل مالی آن با با دنیای خارج امکان ناپذیر است. این تصمیم در پی آن گرفته شد که جمهوری اسلامی ایران از تصویب دو لایحه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم خودداری کرد. این لوایح که درمجلس دهم به تصویب رسیده، اما در ایستگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنان متوقف مانده است.
هر چند گروهی قرار گرفتن ایران در این فهرست سیاه و حتی تحریم‌ها را آدرس غلط اقتصاد گره بسته ایران می‌دانند، اما تجربه چند ماه اخیر و بلوکه شدن پول ایران در کره جنوبی نشان داده این آدرس آنطور که برخی می‌گویند چندان هم غلط نیست.
مسعود دانشمند اقتصاددان و دبیر کل خانه اقتصاد ایران در این باره گفت: افایتیاف یعنی ما در فهرست سیاه هستیم؛ یعنی این‌که ما نمی‌توانیم با اقتصاد هیچ جای دنیا مبادله‌ای داشته باشیم. حتی نه به کشور‌های مختلف عضو افایتیاف که همه کشور‌های دنیا جز ایران و کره شمالی را شامل می‌شود دستور اکید دادند که اگر به طور غیرمستقیم با ایران و کره شمالی همکار شوند آن‌ها مسئول هستند و باید خسارت و جریمه بدهند؛ بنابراین ما باید مسئله افایتیاف را حل کنیم وگرنه باید کار‌هایی بکنیم تا این را دور بزنیم. این کار‌ها هم دائمی نیست و گرفتاری‌اش زیاد است.
وی افزود: رونق اقتصادی بدون تبادلات اقتصادی و تجاری امکان‌پذیر نیست. رونق اقتصادی چگونه حادث می‌شود؟ می‌گویید من تولید می‌کنم و در بازار می‌فروشم و نیازهایم را از بازار می‌خرم. اگر بخواهی فقط در داخل کشور خودت اینکار را بکنی و در‌های کشورت را بر کشور‌های دیگر ببندی و ارتباط نداشته باشی؛ اینطوری که رونق حادث نمی‌شود. اتحاد جماهیر شوروی هفتاد سال دور کشورش را دیوار کشید نتوانست به رونق اقتصادی برسد. لازمه رونق اقتصادی ارتباط با دنیای خارج است تا نیازهایمان را از آن‌ها تأمین بکنیم و تولیدات‌مان را به آن‌ها بفروشیم. این‌که ما بخواهیم با دنیای خارج تبادل داشته باشیم به این معناست که باید جنس بدهیم و جنس بگیریم حالا به هر ارزی؛ هرکدام از این‌ها را بخواهیم بدهیم این مسئله اف‌ای تی اف جلوی آن را می‌گیرد. مگر این‌که بیاییم با کشور‌ها تبادل کالا به کالا بکنیم که دیگر نیاز به پرداخت پول نداشته باشیم که این امر هم گرفتاری‌های خاص خودش را دارد و تبادل کالا به کالا نمی‌تواند رونق اقتصادی را در پی داشته باشد.
بیشتر بخوانید: چرا بانک مرکزی درباره اهمیت FATF سکوت کرد؟
دبیر کل خانه اقتصاد ایران تشریح کرد: برای این‌که بخواهیم رونق اقتصادی یا اقتصاد فعال داشته باشیم باید بتوانیم با دنیا ارتباط داشته باشیم. ارتباط با دنیا یعنی کالا بفروشیم و بخریم و برای خریدوفروش کالا الزاماً باید پول بدهیم و پول بگیریم، ولی اف ای‌تی‌اف جلوی این پول دادن‌ها و گرفتن‌ها ایستاده است. باید افایتیاف را حل کرد تا بتوان با دنیا تعامل اقتصادی داشت.
وی درباره این‌که آیا بدون افایتیاف می‌توان از سد تحریم‌ها بگذریم گفت: تحریم‌ها و افایتیاف دو مقوله جداست. تحریم‌ها به آمریکا و چند تا کشور همراه آن بر می‌گردد، ولی اف‌ای تی اف با تمام کشور‌های دنیا منهای کره شمالی ارتباط دارد؛ بنابراین تحریم‌ها یک مقوله دیگر است. می‌شود با برخی از کشور‌ها صحبت کرد که به تحریم‌های آمریکا محل نگذارید، چون در سازمان ملل نیامده است، اما در مورد افایتیاف هیچکدام از این گفتگو‌ها وجود ندارد؛ بنابراین باید آن را حل بکنیم.
دانشمند افزود: قطعاً باید این مسئله حل بشود. در افایتیاف بند‌هایی هست که با سیاست کلی جمهوری اسلامی همخوانی ندارد، ولی ما باید با مقامات آن گفتگو کنیم، بگوییم این بندش را اینطوری می‌پذیریم یا آن بند را اصلاً نمی‌پذیریم، این چهار بند را می‌پذیریم، این گفتگو تا اتفاق نیفتد این ماجرا حل‌وفصل نمی‌شود. همه کشور‌های دنیا این مسئله را حل کردند و همه هم ملزم به رعایت شرایط آن هستند. زمانی فقط نصف دنیا در افایتیاف بود و نصف دنیا نبود. ما می‌توانستیم با آن کشور‌هایی که در آن عضو نبودند معامله و از این طریق مسئله را حل کنیم. اما الان که تقریباً همه کشور‌ها به غیر از کره شمالی و ایران در افایتیاف هستند بازار برای ما خیلی بسته شده است. حالا ما ناچار هستیم کالایی را که می‌دهیم ایرانی نباشد، شرکتش ایرانی نباشد و پولش را یک ایرانی نگیرد. همه این ماجرا باعث می‌شود که واسطه در واسطه ایجاد کنیم و هر واسطه‌ای بخشی از منافع ملی ما را می‌برد. یعنی ما ناچاریم هم تخفیف بدهیم و هم هزینه‌های واسطه‌های بین راه را بدهیم و ریسکش را هم تحمل کنیم. همه این گرفتاری‌ها وجود دارد.
این اقتصاددان بیان کرد: نپیوستن در افایتیاف اقتصاد ما را قفل کرده است. ما بایستی راهی پیدا کنیم تا این قفل را باز کنیم. تا امروز راهی به‌غیر از این‌که بنشینیم با مقامات افایتیاف گفتگو کنیم به نظر نمی‌رسد. این افزایش واسطه‌ها باعث فساد و تورم می‌شود مشکل‌آفرین هستند هر واسطه‌ای که ما انتخاب می‌کنیم این واسطه خرج دارد و باید هزینه آن را بدهیم. همه این کار‌ها را باید بکنیم. خب چه کاری است؟ بنشینیم با افایتیاف گفتگو کنیم. همه کشور‌ها نشستند گفتگو کردند. همه کشور‌ها که با ما دوست هستند از ونزوئلا، سوریه، عراق و افغانستان این مسئله را حل کردند. خب ما هم برویم مسئله را حل بکنیم. کار دشواری هم به نظر نمی‌رسد. اقتصاد کشور قفل شده و این قفل را باید باز کرد و برای بازکردن این قفل جز گفتگو با سران افایتیاف راهی نیست.