اقتصاد24- امیرحسین سیفی‌پور- یکی از بزرگترین معضلاتی که هر فردی در پایان دوران تحصیلی خود در مدارس با آن مواجه می شود مانعی به نام کنکور است، مانعی که بر اساس تبلیغات کذایی و واهی کاسبان کنکور، در پس آن، افق روشن دانشگاه، بازار کار و رفاه وجود دارد و این افق روشن در چند رشته مشخص از جمله رشته‌های پزشکی، گرایش هایی از مهندسی و در حوزه علوم انسانی نیز در روانشناسی و حقوق خلاصه شده است. این ترسیم ایده آل بیش از اینکه برای فرد نفعی داشته باشد، سود کلانی برای دکان‌دارانی دارد که این ایده آل ها و احساس نیازها را در فضای آموزش و پرورش ترسیم می کنند و جالب تر آن که نقشه راه از ابتدای کار تا لحظه انتخاب رشته را هم در دست دارند؛ موسساتی که دانش آموزان را دائما مورد هجمه تبلیغاتی و خوانش کتب کمک درسی و شرکت در کلاس های تست‌زنی و مشاوره های فنی و ده‌ها امکان دیگر با تبلیغات بی حدوحصر خود در خیابان ها، مدارس، صدا وسیما و غیره قرار می دهند و طوری برای دانش آموز احساس نیاز ایجاد می کنند که سال های تحصیل را تبدیل به یک رقابت طاقت فرسا برای امری نامشخص می کنند.
داوطلبان؛ طعمه موسسات کنکور
برخی از این موسسات به معنای دقیق کلمه آموزش و پرورش را به چشم طعمه ای برای کاسبی می بینند و با کالاهای خود از دانش آموز فقط یک ماشین تست زنی می سازند و هر آنچه در هر فردی به عنوان استعداد و ذوق نهفته است را خفه می کنند.
کنکور صدای معلم های ادبیات را هم درآورد
برای مثال چندی پیش معلمان ادبیات در دبیرستان ها فریاد برآوردند که کتاب ها و شیوه های تستی ذوق ادبی همه دانش آموزان را در نطفه خفه کرده است؛ در این مورد یک معلم ادبیات گفته بود: من تا جایی می‌توانم با چنین سیستمی کنار بیایم و از آن‌جا به بعد حرف دل خودم را درباره متون که به کنکور هیچ ربطی ندارد اما بچه‌ها از آن متن لذت می‌برند، می‌زنم؛ برای همین هیچ‌وقت در مدرسه‌های غیرانتفاعی تهران پیشرفت شایانی نداشته‌ام و مشهور شده‌ام به اینکه می‌گویند «یارو معلم تست نیست».
یک معلم ادبیات: من تا جایی می‌توانم با چنین سیستمی کنار بیایم و از آن‌جا به بعد حرف دل خودم را درباره متون که به کنکور هیچ ربطی ندارد اما بچه‌ها از آن متن لذت می‌برند، می‌زنم؛ برای همین هیچ‌وقت در مدرسه‌های غیرانتفاعی تهران پیشرفت شایانی نداشته‌ام و مشهور شده‌ام به اینکه می‌گویند «یارو معلم تست نیست»
این شاعر و معلم زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد که اگر معلمی از کنکور محور بودن در کلاس‌هایش تخطی کند، پیشرفت شغلی نمی‌کند.
از سوی دیگر یکی دیگر از معلمان ادبیات و ویراستار کتاب ادبیات فارسی دبیرستان گفته بود: کنکور و تستی شدن کلاس‌ها به همه درس‌ها از جمله ادبیات ضربه زده و دانش‌آموز از رسالت درس خارج شده است و به عمق کار توجهی نمی‌کند. دانش‌آموز دائم در استرس تست زدن است و متاسفانه هنر ادبیات فراموش و به یک چیز صنعتی و ماشینی تبدیل شده است.
گردش مالی کنکور چقدر است؟
به گزارش اقتصاد 24، سود کلانی که موسسات کنکور از جیب خانوارهای ایرانی دریافت می کنند به طور دقیق مشخص نیست اما در اینباره برخی از مسئولان حرف هایی زده اند و همچنین می توان گمانه هایی درباره میزان در آمد این موسسات زد. برای مثال، سال گذشته فرهاد رهبر، رییس سابق دانشگاه آزاد، درآمد موسسات کنکور را هشت هزار میلیارد تومان اعلام کرده و گفته بود: «کلاس‌های کنکور و برگزاری آزمون و مسائل این‌چنینی دارای هشت هزار میلیارد تومان گردش مالی است که افرادی اجازه نمی‌دهند، کنکور حذف شود».
این در حالیست که یکی از داوطلبین سال گذشته کنکور به خبرنگار اقتصاد 24 می‌گوید: «برای کنکور 13 میلیون تومان خرج کردم ولی در ماه آخر به این نتیجه رسیدم که می توانستم با دو میلیون تومان و بدون نیاز به کتاب های اضافه و کلاس های موسسات آموزشی، با رقمی بسیار پایین‌تر به رشته و دانشگاه مورد علاقه خود دست پیدا کنم».
یک تحقیق ساده نشان می دهد که هر داوطلب آزمون سراسری سال 98، باید بین 3 تا 3.5 میلیون تومان هزینه آزمون و کتاب‌های تستی را بدهد، کتاب هایی که تنها تا پایان کنکور تاریخ مصرف دارند.
ناچارید آزمون بدهید
معاون یکی از مدارس دولتی تهران در اینباره به خبرنگار اقتصاد24 می‌گوید: «هر یک از بچه ها بابت شرکت در هر آزمون 40 هزار تومان پرداخت می‌کنند و مدرسه ما در طی سال تحصیلی 10 آزمون برای دانش آموزان که تعدادشان به 200 نفر می رسد برگزار می کند».
اما کار فقط به موسسات کنکوری ختم نمی شود و بسیاری از مدارس غیرانتفاعی و یا حتی افرادی هستند که با ده ها ترفند از جمله هدایت تحصیلی، مشاوره انتخاب رشته، ایجاد فضای مناسب برای تست‌زنی و... دانش آموزان و خانواده ها را طعمه ای برای ایجاد درآمد و سود بیشتر می کنند؛ روندی که امروز مدارسی با هزینه های تحصیلی تا 50 میلیون تومان را در پایتخت رقم زده است.
هر که پول بیشتری داد برنده است
مهدی ابراهیم پور که خود معلم است در گفت‌وگویی در اینباره به خبرنگار اقتصاد24 می‌گوید: «آدمی که بخواهد در مدرسه ای دولتی درس بخواند که نسبت به مدارس دیگر امکانات خاصی ندارد و قدم در راه کنکور بگذارد دست‌کم باید 3 تا 3.5 میلیون تومان هزینه کند».
وی می افزاید: «اما برخی از مدارس دولتی هستند که کلاس های کنکور برگزار می کنند؛ برای مثال تا ساعت 12 ظهر مدرسه هستند و بعد از ظهرها کلاس کنکور برگزار می کنند که در اینصورت دست‌کم هزینه ای 3 میلیون تومانی به مبلغ بالا اضافه می شود در حالیکه مدارسی تحت عنوان هیات امنایی یا تیزهوشان هستند که تنها هزینه ای بالغ بر 5 تا 6 میلیون تومان دریافت می کنند که این هزینه فقط پول ساده مدرسه آمدن است و پول کتاب و معلم خصوصی و اردوهای علمی عید و ماندن در مدرسه هزینه هایی جدا دارد».
ابراهیم پور تصریح کرد: «با توجه به نوسانات اخیر قیمت کاغذ قیمت کتاب ها نیز افزایش 100 درصدی داشته است و هزینه آزمون و کتاب نیز برای هر دانش آموز بالغ بر سه میلیون تومان در می آید یعنی اگر دانش آموزی بخواهد در شرایط برابر به رقابت بپردازد باید دست‌کم 9 تا 10 میلیون تومان بپردازد».
این معلم مقطع دبیرستان می افزاید: «بعضی از مدارس غیرانتفاعی هستند که نرخ آنها از حدود 13 میلیون تا 50 میلیون تومان برآورد می‌شود که یک فضای تجارت احمقانه را در نظام آموزش و پرورش ما حاکم کرده است.»
دوست دارید کجا درس بخوانید؟
وی ادامه می‌دهد: «اما مسئله به همین جا ختم نمی شود و در کنار این مدارس و موسسات، آدم هایی هستند که بی هیچ نظارتی در قالب های مختلف مشاوره تحصیلی و ... در حال کسب درآمد هستند؛ برای مثال فردی در سال های اخیر یک پانسیون ایجاد کرده که بچه هایی که از قشر مرفه هستند بعد از ظهرها در این پانسیون درس می‌خوانند و برای درس خواندن هر دانش آموز در این پانسیون، ماهیانه نزدیک به دو میلیون تومان دریافت می کند».
ساختار موسسات کنکور ساختاری گردابی است یعنی فردی که در آزمون شرکت می‌کند باید از مشاور هم بهره‌مند شود و کتاب هم بخرد و هزینه‌های دیگری را که تا روز آزمون تراشیده می‌شوند را نیز باید متحمل شود
فقیر و غنی قربانی کنکور می شوند
ابراهیم پور می‌گوید: «آدم هایی که در جریان کنکور قرار می گیرند نمی توانند عمق فاجعه را درک کنند چرا که مثل آدمی هستند که مریض بدحالی دارد و باید او را سریع به بیمارستان برساند و هر هزینه ای را پرداخت می کند و این مسئله به قشر مرفه ختم نمی شود، بلکه اقشار کم درآمد هم مجبور هستند برای بچه های خود معلم خصوصی بگیرند، آنها را برای شرکت در آزمون ها ثبت نام کنند و هزینه های گزاف دیگری را به این موسسات بپردازند».
وی اظهار کرد: «ساختار موسسات کنکور ساختاری گردابی است یعنی فردی که در آزمون شرکت می کند باید از مشاور هم بهره مند شود و کتاب هم بخرد و هزینه های دیگری را که تا روز آزمون تراشیده می شوند را نیز باید متحمل شود».
کتاب های کمک درسی زودتر از کتاب اصلی چاپ می شوند!
این معلم دبیرستان همچنین می‌گوید: «نکته عجیبی که در نظام آموزشی ما وجود دارد این است که کتاب سال آینده هنوز از مرکز تالیف کتب درسی بیرون نیامده است که کتاب های کمک درسی و تست زنی موسسات فروخته می شود و این مسئله بدان علت است که این موسسات پیش‌نویس کتاب های درسی را می خرند و بر آن اساس کتاب های کمک درسی را می نویسند و در این میان نهاد مسئولی یا فرد عدالتخواهی پیدا نمی شود که بگوید این موسسات به چه حقی به پیش نویس کتب درسی دست پیدا می کنند».
نکته عجیبی که در نظام آموزشی ما وجود دارد این است که کتاب سال آینده هنوز از مرکز تالیف کتب درسی بیرون نیامده است که کتاب‌های کمک‌درسی و تست‌زنی موسسات فروخته می‌شود و در این میان نهاد مسئولی یا فرد عدالتخواهی پیدا نمی‌شود که بگوید این موسسات به چه حقی به پیش‌نویس کتب درسی دست پیدا می‌کنند
وی می‌افزاید: «آموزش و پرورش با یکی از این موسسات به مشکل خورده است اما قدرت مهار آن را ندارد و این موسسه با تمام قوا به کار خود ادامه می دهد و ذکر این نکته نیز خالی از فایده نیست که وزارت آموزش و پرورش این موسسات را ایجاد کرد و به آنها بال و پر داد و حالا دیگر قدرت مهار آنها را ندارد».
ابراهیم پور در پایان خاطرنشان می‌کند: «تمرکز این موسسات تا امروز بر رشته های تجربی و ریاضی بوده است و از علوم انسانی غافل بوده اند در حالی که از دو سه سال اخیر به علت بکر بودن فضای علوم انسانی در کنکور، به این حوزه هم ورود کرده اند و اگر فضای علوم انسانی را هم بشکنند کشور ما به قهقرا خواهد رفت؛ ایده‌آل و آرمانی که این موسسات برای رفتن بچه مردم به رشته پزشکی می سازند درآمد هر چه بیشتر است و همین آرمان برای کشور ما پزشکان زیرمیزی بگیر به بار می آورد و اگر این تفکر به علوم انسانی نیز رسوخ کند تبعات بدی را به دنبال خواهد داشت».
درآمد امسال کنکور چقدر می‌شود؟
بر اساس اعلام سازمان سنجش آموزش کشور سال گذشته 1 میلیون و 11 هزار و 825 نفر در کنکور سراسری ثبت نام کرده بودند که با فرض همین میزان مشابه داوطلب در کنکور سال 98 و همچنین هزینه میانگین تقریبی 10 میلیون تومان برای رقابت در آزمون کنکور امسال می توان دست‌کم درآمدی 10 هزار میلیاردی از کنکور را برآورد کرد و این در حالی است که تمام بودجه وزارت آموزش و پرورش 56 هزار میلیارد تومان است.