اقتصاد۲۴ - طی چند سال گذشته با توجه به تشدید تحریم‌ها فروش نفت ایران سخت‌تر شده، هرچند به ادعای رویترز صادرات نفت ایران در ماه سپتامبر برخلاف تحریم‌ها به شدت افزایش یافته و یک حلقه نجات برای ایران فراهم شده است، اما تعلل در بازگشت ارز حاصل از فروش نفت به کشور موضوع دیگری است که جای تأمل دارد.
دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ پیشنهادی به مجلس فروش ۲.۳ میلیون بشکه نفت در روز را برای سال آینده پیش بینی کرده است؛ این موضوعی است که انتقاد کارشناسان را برانگیخته و باعث تشدید نگرانی‌ها برای اقتصاد ایران شده است.
از زمان تحویل بودجه دولت به مجلس بار‌ها از سوی کارشناسان و صاحبنظران تأکید شده که مشکل اصلی بودجه سال ۱۴۰۰ درآمد نفتی و از همه مهمتر دریافت پول‌های حاصل از فروش آن است چرا که روی چنین درآمدی که هنوز هیچ چیز آن مشخص نیست بودجه یک سال کشور بسته شده است.
آنان معتقدند درسال‌های اخیر به دلیل تحریم حدود یک میلیون بشکه نفت ایران در بازار به فروش می‌رود و اگر تحریم‌ها پابرجا بماند قطعاً همین میزان فروش نفت برای سال آینده کشور قابل تحقق است، پس چطور برنامه بودجه سال آینده را علی رغم وجود ابهامات زیاد در راستای برداشتن تحریم‌ها، با میزان غیر واقعی درنظر گرفته اند؟
پیش بینی فروش نفت در بودجه ۱۴۰۰ قابل دفاع نیست
در همین رابطه محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفتگو با اقتصاد۲۴ با اشاره به میزان غیر واقعی فروش نفت در بودجه ۱۴۰۰ گفت: از نظر کارشناسی پیش بینی فروش نفت و حتی قیمت تعیین شده آن در بودجه ۱۴۰۰ با توجه به درآمد‌های نفتی امسال و سال گذشته قابل دفاع نیست.
به گفته خطیبی؛ از نظر کارشناسی، فروش ۲.۳ میلیون بشکه نفت در روز اصلاً قابل قبول نیست، اما به نظر می‌آید بیشتر این رقم تحت تاثیر مسائل و رویکرد‌های سیاسی در بودجه آمده است.
بیشتر بخوانید: صادرات ۲.۳ میلیون بشکه نفت چه پیام سیاسی دارد؟/ منضبط‌ترین بودجه‌ها بین سال‌های ۷۶ تا ۸۴ نوشته شدند
این کارشناس حوزه بین الملل نفت ادامه داد: باید ببینیم امسال و پارسال این رقم چقدر بوده است؛ آیا توانستند رقم فروش بشکه‌های نفتی را محقق کنند؛ حالا با این شرایط برای سال آینده چه اتفاقی برای بازار و قیمت نفت می‌خواهد بیفتد! چطور می‌توانند در سال آینده نفت را چند برابر بیشتر به فروش برسانند؟!
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت گفت: این رقم در بودجه سال ۱۴۰۰ یک پیام سیاسی دارد؛ یکی از دلایل این است که با توجه به وضعیت رکود اقتصادی حاکم بر کشور‌ها و ادامه شیوع ویروس کرونا هنوز نمی‌توانند برای بازار نفت یک ثبات قیمت و افزایش تقاضا پیش بینی کنند.
وی تصریح کرد: موضوع دیگر تحریم‌هاست که لغو کامل آن همچنان در ابهام است و همین موارد تردید‌ها را برای اجرای صحیح و بدون کسری بودجه را بیشتر کرده است.
خطیبی یادآور شد: البته با این شاید‌ها و اما و اگر‌ها نباید دولت اداره یک سال کشور را با این نحوه بودجه تهیه کند و هیچ کارشناسی این روش بودجه ریزی را تأیید نمی کند، زیرا عملکرد دولت با توجه به وجود همین مشکلات در سال جاری و سال گذشته قابل قبول نبوده است.
بودجه ۱۴۰۰ ؛ بودجه‌ای با تخیل فروش نفت
این کارشناس حوزه بین الملل نفت تاکید کرد: شرایط بین المللی در سال آینده هم سالی مانند امسال خواهد بود و فرقی با سال ۹۹ نخواهد داشت، لذا چرا باید رقم درآمد نفت برای سال ۱۴۰۰ چند برابر افزایش داده شود و به دنبال آن هزینه‌های دولت ۶۰ درصد افزایش پیدا کند؟
وی گفت: بودجه سیاسی-انتخاباتی سال ۱۴۰۰ هزینه‌ها را به شدت افزایش می‌دهد در حالی که درآمد‌های نفتی، توان تولید و صادرات تنها با تخیل در نظر گرفته شده است.
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت گفت: امیدوار هستیم این بودجه اصلاح شود و با مذاکراتی که بین مجلس و دولت صورت خواهد گرفت تبدیل به یک بودجه کارشناسی و قابل اعتماد شود و بودجه‌ای برای سال آینده کشور تهیه شود که امکان تحقق آن زیاد باشد و بر اساس فرضیات، پیش بینی‌های غیر عملی و سیاست زده نباشد.
خطیبی ادامه داد: برای واقعی شدن بودجه دو فاکتور باید لحاظ شود؛ یکی درآمد‌های نفتی بر پایه و اساس واقعیت و به‌دور از گمانه‌زنی‌ها و دیگر اینکه هزینه‌های دولت تا حد ممکن کنترل شود.
نماینده سابق ایران در اوپک در پایان گفت: مبنای میزان فروش نفت بر پایه سیاسی و به دور از شفافیت با توجه به تحریم‌ها در بودجه سال آینده کشور، موضوع نگران کننده‌ای است که باید برای تحقق آن اصلاحات اساسی در بودجه انجام گیرد.