اقتصاد۲۴ - پول‌های سرگردان و حرکت آن‌ها به سمت بازار‌های مختلف همواره در اقتصاد محل بحث بوده است. سکه، طلا، ارز، مسکن و در نهایت بورس مقاصدی بوده که مردم پول هایشان را به این بازارها سپرده اند، بازار‌هایی که البته هر کدام برای سرمایه گذاران افت و خیز‌های فراوانی داشته است. غم انگیزترین این بازارها، اما در سال ۹۹ بازار سرمایه و سهام یا همان بورس بوده است.
در حالی که مردم با تشویق و تبلیغ دولت سرمایه‌های خود را با خیال راحت به بورس سپردند، اما شاخص بورس از ۲۰ مرداد ماه دچار یک ریزش شدید شد. با این همه، اما سایر بازارها نیز در حالتی از تعلیق در رکود قرار دارند.
اینکه سرمایه مردم در کدام بازار می‌تواند به توسعه اقتصاد کمک بیشتری کند و به خود آن‌ها نیز سود برساند بحث مفصلی است، اما به واقع شرایط اقتصادی به گونه‌ای شده که مردم ناچارند برای عقب نماندن از بی رحمی تورم پول خود را در بازار‌های مختلف سرمایه گذاری کرده و یا آن را تبدیل به کالا کنند.
اینکه سرمایه مردم در کدام بازار می‌تواند به توسعه اقتصاد کمک بیشتری کند و به خود آن‌ها نیز سود برساند بحث مفصلی است، اما به واقع شرایط اقتصادی به گونه‌ای شده که مردم ناچارند برای عقب نماندن از بی رحمی تورم پول خود را در بازار‌های مختلف سرمایه گذاری کرده و یا آن را تبدیل به کالا کنند.
با این همه، اما بعد از انتخابات ریساست جمهوری آمریکا، رکود عجیبی همه بازارها را فراگرفت. نقدینگی در بسیاری از بازارها قفل شده است و خرید و فروش کمتر صورت می‌گیرد.
بورس البته شرایط متفاوتی را تجربه کرد و پیش از هر اتفاق سیاسی دچار ریزش و کاهش شد، کاهشی که بسیاری معتقدند نه بر اساس یک روند طبیعی و اصلاحی که به نوعی با دستکاری همراه بود. اعتمادسوزی صورت گرفته سبب شده تا طی هفته‌های گذشته روند خروج نقدینگی از بورس بیشتر شود هر چند برخی کارشناسان معتقدند بازار سرمایه می‌تواند باز هم به روز‌های اوج خود بازگردد.
بورس البته شرایط متفاوتی را تجربه کرد و پیش از هر اتفاق سیاسی دچار ریزش و کاهش شد، کاهشی که بسیاری معتقدند نه بر اساس یک روند طبیعی و اصلاحی که به نوعی با دستکاری همراه بود. اعتمادسوزی صورت گرفته سبب شده تا طی هفته‌های گذشته روند خروج نقدینگی از بورس بیشتر شود هر چند برخی کارشناسان معتقدند بازار سرمایه می‌تواند باز هم به روز‌های اوج خود بازگردد.
از سوی دیگر ارز‌های دیجیتال هم کم‌کم به چرخه سرمایه گذاری مردم وارد شده است، حوزه‌ای که ابعاد آن مبهم است، اما شاید به یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه گذاری تبدیل شود هرچند که شاید تبعات مثبتی برای اقتصاد نداشته باشد.
پول‌های هنگفت قفل شده
آلبرت بغزیان، استاد دانشگاه در گفتگو با اقتصاد۲۴ می‌گوید: نقدینگی در بسیاری از بازارها قفل شده است. در واقع اکثریت مردم پول خود را در بازار به خودرو، طلا، ارز، مسکن و یا چیز‌های دیگری تبدیل کرده‌اند. در حال حاضر نقدینگی سرگردانی وجود ندارد که بخواهد سمت بازار خاصی حرکت کند. مگر اینکه دولت پول جدید تزریق کرده باشد که فعلاً این اتفاق رخ نداده است.
این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: در همه جای دنیا مردم پولی را دارند که یا آن را در بانک می‌گذارند و یا در بازار‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که متلاطم نیست.
وی با بیان اینکه در حال حاضر مردم به خاطر تورم و کاهش ارزش پول، نقدینگی خود را به کالا تبدیل می‌کنند، اظهار می‌کند: دلیل رکود در بازارها این است که هم خریدار و هم فروشنده معتقدند تغییری در حال رخ دادن است. خریدار به امید کاهش قیمت نشسته است و فروشنده نیز حاضر به فروش کالا با قیمت پایین‌تر نیست.
بغزیان معتقد است: مشکل در بازار خریدار نیست بلکه فروشنده است. برای مثال کسی که خودرو دارد به دلیل خرید در قیمت بالا حاضر به فروش آن در قیمت پایین نیست. در همین بازار خودرو تا واردات صورت نگیرد و تا زمانی که نرخ ارز توسط بانک مرکزی تثبیت نشود این احتمال وجود دارد که این بازار کماکان در این وضعیت بماند.
بغزیان معتقد است: مشکل در بازار خریدار نیست بلکه فروشنده است. برای مثال کسی که خودرو دارد به دلیل خرید در قیمت بالا حاضر به فروش آن در قیمت پایین نیست. در همین بازار خودرو تا واردات صورت نگیرد و تا زمانی که نرخ ارز توسط بانک مرکزی تثبیت نشود این احتمال وجود دارد که این بازار کماکان در این وضعیت بماند.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: در بخش مسکن پول‌های هنگفتی قفل شده است که صاحبان املاک به‌زعم خودشان منتظر جهش دوباره برای فروش هستند از طرف دیگر حذف قیمت از سایت‌ها نیز به این شرایط بد دامن زده و باعث کاهش قیمت نشده است.
پول سوزی دولت در بورس
بغزیان همچنین می‌گوید: در بازار سهام و بورس، اما مسئله کمی متفاوت است. بازیگرانی وجود دارند که سهمی را یک روز مثبت و روز دیگر منفی می‌کنند. ناظران هم این را می‌دانند، اما باید پرسید مثلاً برای سهم‌های خودرویی از روز گذشته تاکنون چه اتفاقی افتاده که منفی ۵ درصد شده است؟ به جز اینکه عده‌ای در حال صف درست کردن هستند چیز دیگری نیست.
این استاد دانشگاه عدد‌ها در تابلوی بورس را غیر واقعی می‌داند و می‌گوید: متاسفانه کسی به این حرف‌ها گوش نمی‌دهد. علیرغم اینکه گفته می‌شود این یک روند طبیعی است، اما همه چیز در بازار غیر طبیعی است. برای مثال چرا یک سهم دارویی مانند برکت که صحبت از تولید واکسن در آن است باید منفی باشد و یا سهم فولاد با وجود آزادسازی قیمت باز هم منفی می‌شود.
بغزیان تاکید می‌کند: متاسفانه مردم از ۲۰ مرداد به بعد از بورس ترسیدند و دولت عملاً با این بازار بازی کرد و عده‌ای نیز سوء استفاده و روند را کاهشی کردند. قیمت سهام‌های دولتی از تخفیف‌های داده شده هم پایین‌تر آمده است و این نشان می‌دهد کسی به فکر ضرر و زیان مردم نیستند و نمی‌خواهند کشف کنند که پشت این صف درست کردن‌ها چه کسانی هستند.